Theo ĐB Dương Trung Quốc: Đường sắt là phương tiện công cộng cần được ưu tiên. Từ năm 1936, Việt Nam là nước có được hệ thống đường sắt hoàn thiện nhất ở châu Á. Để hôm nay, đường sắt có tình trạng này tôi cho rằng nhận thức chúng ta không đầy đủ. Cách đây 8 năm, Quốc hội đã thẩm định và không tán thành đường sắt cao tốc Bắc Nam, tuy vậy vẫn khẳng định phải sớm có đường sắt hoàn thiện tốc độ cao như một phương tiện xương sống cả hệ thống giao thông chúng ta. Vậy mà 8 năm qua hầu như dẫm chân tại chỗ.
| ĐB Dương Trung Quốc: Tôi không tán thành Bộ trưởng cho rằng việc ngành đường sắt không phát triển là do tham mưu kém. Ảnh: Quốc hội. |
“Phải chăng là đầu tư làm đường bộ dễ chia sẻ lợi ích hơn, trong khi đường sắt thì đầu tư lớn. Vì thế tôi muốn Bộ trường nói rõ quan điểm của mình về đường sắt Việt Nam?”, ĐB Dương Trung Quốc chất vấn.
Trả lời câu hỏi của ĐB Dương Trung Quốc, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói: Đường sắt chúng ta phải quản lý như cao tốc vì là loại hình vận tải đặc biệt, không có tuyến đường thứ 2 để tránh, do đó cần phải được quản lý chặt chẽ để tránh vật nuôi, con người xâm phạm phạm vi an toàn dẫn đến tai nạn.
“Tuy nhiên, sau khi đất nước thống nhất, tình hình kinh tế chúng ta hết sức khó khăn. Chúng ta đã vận hành nhưng chưa làm tốt công tác quản lý hành lang, có những giải pháp đảm bảo an toàn giao thông tuyệt đối cho tuyến đường sắt. Do đó khi chúng ta phát hiện ra 5.719 đường giao cắt thì chúng ta đã tập trung cao độ để giải quyết ván đề này”, Tư lệnh ngành GTVT cho hay.
Báo cáo với Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết: Hàng năm, chúng ta đều giảm vài trăm đường giao cắt và có thể nói con đường này hiện nay rất là lạc hậu. Chúng ta sẽ thực hiện các giải pháp cấp bách để đảm bảo an toàn. Còn về lâu dài, chúng tôi đang tập trung xây dựng đề án tuyến đường sắt Bắc - Nam tốc độ cao để báo cáo với Quốc hội.
“Dự án đường sắt cách đây 8 năm đã trình Quốc hội nhưng chưa thông qua thì tôi nghĩ trách nhiệm lớn này thuộc về Bộ GTVT. Khi không qua được Quốc hội mà chúng ta thấy dự án này cần thiết cho xã hội thì phải kiên trì đề xuất. Thời gian qua, Bộ GTVT đã thực hiện nhiệm vụ tham mưu. Năm tới 2019, theo chương trình, Bộ GTVT sẽ trình đề án đường sắt Bắc - Nam tốc độ cao”, Bộ trưởng thẳng thắn thừa nhận.
Phần trả lời của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể không được ĐB Dương Trung Quốc tán thành. ĐB tranh luận: “Tôi không tán thành Bộ trưởng cho rằng việc ngành đường sắt không phát triển là do tham mưu kém. Tôi là người viết lịch sử ngành đường sắt Việt Nam và thấy rằng ngành này đang bị “bỏ rơi””.
ĐB Dương Trung Quốc đặt câu hỏi: “Tôi đặt câu hỏi phải chăng đầu tư vào đường bộ dễ chia sẻ lợi ích hơn, có thể cắt nhỏ, nhiều hợp đồng còn đường sắt lớn nên không thể chia sẻ lợi ích dẫn đến loại hình này chưa được trú trọng?”
Tiếp tục phân trần, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay: Chúng tôi xin tiếp thu ý kiến của đại biểu Dương Trung Quốc. Phải nói rằng, đường sắt Việt Nam đúng là lạc hậu, chậm phát triển. Nguyên nhân là đường sắt nếu đầu tư thì kinh phí rất rất lớn. Nếu chúng ta quyết làm thì có dự án lên đến tỷ đô. Dự án trước đây chúng ta trình hàng chục tỷ đô, sau khi trình Quốc hộ rất đắn đo bởi nguồn kinh phí này quá lớn.
“8 năm trước chúng ta chưa thông qua được đề án này. Nếu chúng ta làm chúng ta phải làm đường song hành chứ không thể cải tạo chắp vá đường hiện nay được. Bởi đường hiện nay là đường độc đạo, khổ rộng 1.000 mm, trong khi đường đôi phải làm khổ 1.435 mm. Nhưng điều đáng tiếc là thời gian qua chúng ta cũng chưa thống nhất được dự án đường sắt nào làm mới nên chưa triển khai được”, Bộ trưởng thông tin.
Về bình luận làm đường bộ có thể chia sẻ lợi ích, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể khẳng định: “Bản thân tôi làm giao thông vì cái tâm. Nếu làm sai, vi phạm, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Bộ GTVT luôn muốn phát triển hài hòa các loại hình vận tải, trong đó có đường sắt. Nhưng đường sắt nhiều năm qua lạc lậu, đường biển, đường thủy nội địa chưa được đầu tư đúng mức”.
Tư lệnh ngành GTVT cho rằng: “Đã đến giai đoạn thông qua đề án xây dựng đường sắt. Mỗi một nhiềm kỳ chúng ta bỏ ra một số tiền nhất định, nhiều nhiệm kỳ sẽ hoàn thành đường sắt Bắc - Nam. Nếu không làm đường sắt Bắc - Nam sẽ hạn chế việc phát triển kinh tế”.
