EU cảnh báo hành động đơn phương về thương mại của các nước thành viên là "không thể chấp nhận được", sau khi Ba Lan và Hungary cấm nhập ngũ cốc và nông sản từ Ukraine.
Reuters dẫn một thông báo ngày 16/4 của người phát ngôn Ủy ban châu Âu (EC) khẳng định: “Chúng tôi biết về các thông báo của Ba Lan và Hungary liên quan đến lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác từ Ukraine. Trong bối cảnh này, phải nhấn mạnh rằng chính sách thương mại là thẩm quyền của EU. Do đó, các hành động đơn phương là không thể chấp nhận được".
Tuy nhiên, tuyên bố của quan chức EU không tiết lộ liệu Warsaw và Budapest có thể phải đối mặt với lệnh trừng phạt từ Brussels liên quan đến quyết định đơn phương cấm vận nông sản của Ukraine hay không.
Ba Lan và Hungary cuối tuần qua đều công bố cấm nhập khẩu ngũ cốc và một số lương thực khác từ Ukraine với lý do các sản phẩm giá rẻ không được kiểm soát của Kiev làm gia tăng những bất ổn trên thị trường nông sản trong nước.
Văn phòng Thủ tướng Ba Lan nói rằng, động thái này nhằm "bảo vệ thị trường nông sản trong nước trước tình hình biến động". "Hôm nay, chính phủ đã quyết định cấm nhập khẩu ngũ cốc cùng hàng chục loại thực phẩm khác từ Ukraine, nếu không, một cuộc khủng hoảng sâu rộng sẽ xảy ra trong ngành nông nghiệp Ba Lan" - Reuters trích tuyên bố của lãnh đạo đảng cầm quyền Ba Lan Jaroslaw Kaczynski hôm 15/4.
Người phát ngôn của chính phủ Ba Lan Piotr Muller phát biểu với hãng thông tấn quốc gia PAP rằng, Warsaw đã liên hệ thường xuyên với Ủy ban Châu Âu (EC) về vấn đề này và lệnh cấm có thể thực hiện được nhờ một điều khoản bảo mật.
Trong khi đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Hungary Istvan Nagy ngày 16/4 cũng thông báo, nước này sẽ tạm cấm nhập khẩu ngũ cốc và một số sản phẩm nông nghiệp từ Ukraine. Theo Thủ tướng Hungary Viktor Orban, các hạn chế là cần thiết vì hiện trạng sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông dân của nước này. Chính quyền Budapest không nêu cụ thể thời điểm triển khai, nhưng cho biết lệnh cấm sẽ kết thúc vào cuối tháng 6, cùng thời điểm với Ba Lan.
Cả Ba Lan và Hungary từ lâu đã vướng vào các bất đồng kéo dài với Brussels về nhiều vấn đề, bao gồm cả sự độc lập tư pháp, tự do truyền thông và quyền của cộng đồng LGBT. Hai nước cũng đang bị EU giữ lại tiền trợ cấp vì các tranh cãi về pháp quyền.
Chính phủ Ukraine ngay lập tức có phản ứng mạnh mẽ trước động thái mới nhất của hai nước láng giềng. Kiev đã chỉ trích quyết định của Warsaw áp đặt lệnh cấm đối với ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác của Ukraine, cáo buộc nước này vi phạm thỏa thuận mà 2 nước đã đạt được trong tháng này.
Bộ trưởng Nông nghiệp Ukraine Nikolay Solsky hôm 16/4 đã có cuộc trao đổi với người đồng cấp Hungary Istvan Nagy và hai bên đã nhất trí sẽ sớm nối lại đối thoại để tháo gỡ bế tắc. Ông Solskyi nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục đàm phán trong nỗ lực đạt được thỏa thuận về xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Ukraine và không thể chấp nhận các quyết định đơn phương.
Năm ngoái, các sản phẩm nông nghiệp từ Ukraine đã được miễn thuế khi nhập cảnh vào EU. Brussels cho rằng đây là một cách giúp Ukraine tiếp cận khách hàng ở Trung Đông và châu Phi trong bối cảnh xung đột đang diễn ra với Nga. Tuy nhiên, phần lớn sản phẩm này đã “hạ cánh” ở Đông Âu, tạo ra tắc nghẽn hậu cần, gây ảnh hưởng tiêu cực đến giá cả và việc bán hàng của các nông dân trong khu vực.
Nhiều quốc gia Đông Âu, cụ thể là Bulgaria, Hungary, Ba Lan, Romania và Slovakia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về dòng hàng hóa nông nghiệp giá rẻ từ Ukraine gần đây. Tháng trước, họ đã yêu cầu EU hành động về vấn đề này, đồng thời kêu gọi liên minh áp đặt lại thuế nhập khẩu đối với sản phẩm nông nghiệp của Kiev.
Trong diễn biến mới nhất, Bộ trưởng Nông nghiệp Bulgaria Yavor Gechev hôm 16/4 tiết lộ, nước này cũng đang xem xét áp lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine như Ba Lan và Hungary để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
