Hà Nội: Giám sát và phản biện xã hội là nhiệm vụ quan trọng của Mặt trận

Kính thưa các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam!

Kính thưa: Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa: Các quý vị đại!

Kính thưa: Toàn thể Đại hội!

Lời đầu tiên, thay mặt Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp thành phố Hà Nội kính chúc các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội, các quý vị đại biểu sức khỏe, hạnh phúc.

Chúc Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019-2024 thành công tốt đẹp!

Tôi nhất trí cao với Dự thảo Báo cáo chính trị do đồng chí Hầu A Lềnh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch-Tổng thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày.

Tại Đại hội này, tôi xin tham luận về việc nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động giám sát và phản biện xã hội tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội.

Hà Nội xác định hoạt động giám sát và phản biện xã hội là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác Mặt trận tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, do đó ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 217 và Quyết định số 218. Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội đã tham mưu trình Thành ủy Hà Nội ban hành các quyết định, chỉ thị, quy chế… về việc lãnh đạo chỉ đạo triển khai, tổ chức thực hiện Quy chế giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị-xã hội trên địa bàn Thành phố như: Quyết định số 4660 ban hành Quy chế phối hợp giữa Ban Nội chính Thành ủy với Uỷ ban MTTQ Việt Nam Thành phố trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quyết định số 6525 Quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền trong việc tiếp thu ý kiến của MTTQ Việt Nam, các đoàn thể chính trị-xã hội và Nhân dân; Quyết định số 2200 ban hành Quy chế tiếp xúc đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền các cấp với nhân dân trên địa bàn Thành phố; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội ban hành Hướng dẫn số 60 về việc giám sát và nhận xét của Ban Công tác Mặt trận đối với Đảng viên thường xuyên ở nơi cư trú, đang công tác tại các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp.

Hằng năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố phối hợp với các tổ chức chính trị-xã hội hiệp thương lựa chọn nội dung, chương trình giám sát và phản biện xã hội để báo cáo với Ban Thường vụ Thành ủy và thống nhất với Thường trực HĐND, UBND Thành phố về chương trình, kế hoạch giám sát.

Qua 5 năm, Mặt trận từ Thành phố đến cơ sở đã chủ trì tổ chức 6.326 đoàn giám sát các nội dung như: việc thực hiện Nghị quyết của HĐND các cấp; thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng; việc chấp hành các chính sách của Thành phố, địa phương, đơn vị; chủ trì tổ chức giám sát các nội dung: về khoa học và công nghệ; về bảo đảm an toàn thực phẩm; việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu; việc khai thác cát; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; việc thực hiện kết luận sau thanh tra, kiểm tra; đánh giá sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp đối với dịch vụ hành chính công; phối hợp giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế ở các doanh nghiệp ...

Với hoạt động phản biện xã hội, triển khai thực hiện từ tháng 10 năm 2010. Hà Nội là đơn vị đầu tiên trong cả nước xây dựng Quy chế và tổ chức phản biện xã hội. Sau khi có ý kiến của cấp ủy, văn bản đề nghị của HĐND, UBND về việc xin ý kiến phản biện, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp tổ chức họp với các cơ quan liên quan thống nhất kế hoạch phản biện xã hội. 5 năm qua đã tổ chức 2.594 hội nghị phản biện xã hội đối với các tờ trình, dự thảo Nghị quyết HĐND, Quyết định, Quy định của UBND các cấp trình tại kỳ họp, trong đó: Thành phố tổ chức 19 hội nghị, cấp huyện 204 hội nghị và cấp xã 2.371 hội nghị. Qua hội nghị phản biện xã hội, nhiều ý kiến, kiến nghị của Ủy ban MTTQ Việt Nam, của các tổ chức chính trị-xã hội các cấp đã được tiếp thu, là kênh thông tin quan trọng, cần thiết giúp cấp ủy, chính quyền khi xem xét, quyết định các vấn đề trong công tác lãnh đạo, quản lý, góp phần phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc tham gia xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.

Đối với hoạt động giám sát của Ban Thanh tra nhân dân và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, qua 05 năm các Ban Thanh tra nhân dân cấp xã đã giám sát 39.258 cuộc, tập trung vào các lĩnh vực: Việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công, các đối tượng có hoàn cảnh khó khăn và hộ nghèo; việc thu chi các loại quỹ do Nhân dân đóng góp; công tác quản lý đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quy trình thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư trong giải phóng mặt bằng; công tác quản lý trật tự xây dựng, vệ sinh môi trường; việc thực hiện dân chủ ở cơ sở, cải cách thủ tục hành chính; việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của Nhân dân; việc thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo; việc thực hiện các dự án đầu tư, công trình từ nguồn ngân sách Nhà nước và nguồn do Nhân dân đóng góp; các công trình có ảnh hưởng đến sản xuất, an ninh trật tự và đời sống của Nhân dân; việc thực hiện các Nghị quyết của HĐND; giám sát cán bộ, đảng viên nơi cư trú...

Các Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã chủ động xây dựng kế hoạch, phân công các thành viên theo dõi giám sát các công trình. Trong 05 năm đã tham gia giám sát 21.208 công trình, dự án phát hiện sai phạm về các lĩnh vực đầu tư không đúng quy định, cung ứng vật tư, thực  hiện quy trình sai so với nội dung được phê duyệt, các việc làm gây lãng phí, thất thoát vốn và tài sản của Nhà nước, đã kiến nghị thu hồi 251.825m² đất và 15,1514 tỷ đồng.

Từ thực tế hoạt động của MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội cho thấy để thực hiện tốt hơn nữa chức năng giám và phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, MTTQ Việt Nam các cấp cần:

1/ Có sự quan tâm lãnh đạo thường xuyên của cấp ủy Đảng, sự phối hợp tích cực, trách nhiệm của chính quyền, sự thống nhất của các đoàn thể chính trị-xã hội, các tổ chức thành viên; phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam, thành viên các tổ chức tư vấn của MTTQ Việt Nam các cấp, cá nhân tiêu biểu, người có uy tín, các chuyên gia trên các lĩnh vực.

2/ Kết hợp chặt chẽ việc nắm bắt dư luận xã hội, tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân với hoạt động giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng đảng, xây dựng chính quyền của Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên ở từng cấp.

3/ Kế hoạch giám sát và phản biện xã hội phải tập trung vào những nội dung, những vấn đề mà xã hội và nhân dân quan tâm liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.

4/ Hoạt động giám sát và phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của MTTQ Việt Nam cần phải được tiến hành đồng bộ, đúng Luật MTTQ Việt Nam, Quyết định 217,218-QĐ/TW và Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH-CP-MTTQ VN.

5/ Việc tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị sau phản biện xã hội của Ủy ban MTTQ Việt Nam phải khách quan, trung thực, đầy đủ, đảm bảo căn cứ pháp lý, khoa học và thực tiễn; các giải pháp đưa ra phải đảm bảo khả thi và hiệu quả. MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị-xã hội phải theo dõi, đôn đốc, giám sát việc tiếp thu, thực hiện kiến nghị của cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành, các cơ quan đơn vị đối với các ý kiến góp ý, kiến nghị sau giám sát và phản biện xã hội của MTTQ.

Trên đây là tham luận của MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội về việc nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp.

Với tinh thần “Đoàn kết - Dân chủ - Đổi mới - Phát triển” chúng tôi tin tưởng hoạt động của MTTQ Việt Nam nói chung và hoạt động giám sát, phản biện xã hội nói riêng sẽ hooanf thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đại hội giao cho.