Chiến thắng ấy đã được ghi vào lịch sử dân tộc như “một Bạch Đằng, một Chi Lăng hay một Đống Đa của thế kỷ XX” và khẳng định là chiến thắng dựa trên sức mạnh của lòng dân.
Biểu tượng của lòng quả cảm
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc 9 năm kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược của quân và dân Việt Nam. Thời gian qua đi, cuộc sống thay đổi, nhưng ký ức về trận đánh Điện Biên Phủ hào hùng, những ngày tháng cùng đồng đội "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt" chưa bao giời phai trong tâm trí những người đã đi qua lịch sử.
66 năm đã trôi qua, dư âm và dấu ấn của chiến thắng Điện Biên Phủ, một mốc son chói lọi, vẫn còn vang vọng ở nhiều nơi trên thế giới, trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, quân sự đến ngoại giao, văn hóa. Đây là một trong những trận chiến hiếm hoi của Chiến tranh Đông Dương nhận được sự quan tâm lớn của giới truyền thông, giới nghiên cứu trên thế giới, được nhắc lại như một sự kiện mang tầm quốc tế trong mỗi dịp kỷ niệm.
| Lá cờ Quyết chiến - Quyết thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm tướng De Castries chiều 7-5-1954 |
Như các tướng lĩnh và các nhà nghiên cứu lịch sử quân sự đã chỉ ra, việc chọn trận Điện Biên Phủ là trận quyết chiến đều không nằm trong kế hoạch của cả ta và Pháp. Sự thay đổi kế hoạch từ đánh vào những điểm yếu của địch sang đánh vào nơi mạnh nhất của địch, khi mà Pháp tập trung quân lực mạnh nhất vào Điện Biên Phủ là sự thay đổi quyết định nhanh nhất của Đảng.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp (Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam) là người được Chủ tịch Hồ Chí Minh tin tưởng giao toàn quyền quyết định trong trận đánh. Các tư liệu lịch sử đã ghi lại, theo lời Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn Đại tướng trước khi ra trận: Phải chắc thắng mới đánh, vì tất cả quân lực của ta đã dồn vào trận đánh này. Từ lời căn dặn đó, Đại tướng đã quyết định chuyển phương án “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, thắng chắc” để tiêu diệt và làm suy yếu dần đối phương, đồng thời giảm thương vong ở mức thấp nhất cho bộ đội.
Chính vì vậy, trải qua 3 đợt tấn công liên tục bắt đầu từ 13/3, sau 56 ngày đêm chiến đấu dũng cảm, kiên cường, đến ngày 7/5/1954, quân ta đã tiêu diệt và bắt sống toàn bộ quân địch, đập tan tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương của thực dân Pháp lúc bấy giờ - một “pháo đài bất khả xâm phạm” của quân đội thực dân Pháp đã bị tiêu diệt hoàn toàn. Tướng De Castries, bộ tham mưu và sĩ quan, binh lính tập đoàn cứ điểm đã đầu hàng Việt Minh vô điều kiện, buộc Pháp phải ký Hiệp định Genève, tôn trọng độc lập, chủ quyền của Việt Nam, Lào và Campuchia.
Sức mạnh của niềm tin
66 năm đã qua, từ cánh đồng Mường Thanh lịch sử những bài học của thắng lợi chiến dịch Điện Biên Phủ đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Trong đó, một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ chính là phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, ở thế trận lòng dân cùng một tinh thần quyết chiến để cùng quyết thắng.
Như những con số đã được thống kê, tính cả trước và trong chiến dịch, có tới 62.000 dân công, thanh niên xung phong tham gia làm và sửa chữa hàng trăm kilomet đường, nhiều bến, cầu; vận chuyển hơn 25.000 tấn lương thực, thực phẩm, hàng nghìn tấn vũ khí trang bị, đạn dược tới mặt trận… Khi đó, chỉ bằng sức người, bộ đội đã kéo những khẩu pháo nặng hơn 2 tấn qua núi cao. Bộ đội và dân công đã sử dụng hơn 21.000 chiếc xe đạp thồ, được gọi với tên là “binh chủng xe đạp thồ” hoạt động trên suốt chiều dài gần 1.500km. Đội quân xe đạp thồ xuất hiện ở Điện Biên là một sự kỳ diệu chưa từng có trong lịch sử.
PSG.TS Nguyễn Mạnh Hà - nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng cho rằng, chiến thắng đã cho thấy bài học về tập hợp và xây dựng sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân để chiến thắng kẻ thù. Sau nữa là bài học về phát huy tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường và sáng tạo, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại trong giải quyết những vấn đề có tính chiến lược sống còn của đất nước. Cùng với đó, là sự nhạy bén nắm bắt tình hình, sớm phát hiện và nhận thức thời cơ, quyết đoán, sáng tạo trong thay đổi chủ trương, phương châm cho phù hợp với thực tế nhằm đạt kết quả cao nhất, giành thắng lợi cuối cùng...
Đặc biệt là bài học về phát huy cao độ lòng yêu nước, ý chí quyết chiến, quyết thắng, khắc phục mọi khó khăn gian khổ, hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ tưởng chừng không thể thực hiện được, góp phần vào thắng lợi chung. “Đến hôm nay, những bài học ấy thắng vẫn có giá trị thời sự. Như bài học về phát huy cao nhất sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân đang ngày càng có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết nhằm thực hiện được các mục tiêu trong xây dựng đất nước”- PSG.TS Nguyễn Mạnh Hà chỉ ra.
Từ một chiến trường đẫm máu, ngày nay, Điện Biên Phủ đã trở thành điểm hẹn của hòa bình, hữu nghị và hợp tác giữa các dân tộc. Những tàn tích phá hoại của bom đạn trong chiến tranh đã phai mờ, Điện Biên hôm nay đã chuyển mình, không ngừng xây dựng phát triển trở thành một TP du lịch đậm lịch sử tại khu vực phía Tây Bắc của Tổ quốc. Đời sống người dân không ngừng nâng lên, du khách trong nước và quốc tế đến Điện Biên ngày một đông. 66 năm trước, cũng như giờ đây, một Điện Biên Phủ anh hùng vẫn luôn hiện hữu.
