Mỹ chính thức đình chỉ thỏa thuận hạt nhân với Nga, Đức quyết tâm cứu vãn INF

Phía Washington vừa thông báo tạm dừng Hiệp định vũ khí hạt nhân tầm trung (INF) với Nga trong 180 ngày và cho biết Mỹ chỉ quay trở lại hiệp định nếu Moscow đáp ứng đúng yêu cầu của họ.

“Mỹ tạm dừng các nghĩa vụ theo thỏa thuận INF từ ngày 2/2”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo hôm 1/2. Ngoại trưởng Pompeo nói rằng Mỹ sẽ thông báo với Nga và các nước khác về việc hoàn toàn rút khỏi hiệp định trong vòng 6 tháng.

Chỉ ít giờ trước khi Ngoại trưởng Mỹ đưa ra thông báo chính thức về INF, phát biểu tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan hôm 1/2, Thủ tướng Đức Angela Merkel nói rằng nếu Mỹ tuyên bố rút khỏi Hiệp ước INF, Đức sẽ nỗ lực hết mình để cứu vãn thỏa thuận này trong 6 tháng tới.

"Rõ ràng chúng tôi nhận thấy Nga đã vi phạm Hiệp ước INF và cần phải có cuộc đối thoại. Về phần chúng tôi, Ngoại trưởng Đức và tôi sẽ làm mọi cách để mở đường cho các cuộc đàm phán giữa Nga và Mỹ trong 6 tháng tới", bà Merkel nhấn mạnh.

INF do Mỹ và Liên Xô ký năm 1987, được coi là bước khởi đầu quan trọng trong việc chấm dứt Chiến tranh lạnh kéo dài gần nửa thế kỷ giữa 2 siêu cường. INF cấm các tên lửa mặt đất trong tầm hoạt động từ 500km đến 5.500km - nhiều loại trong số này lúc bấy giờ được các bên trong chiến tranh lạnh triển khai.

Hồi tháng 10/2018, Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Nga vi phạm hiệp ước khi chế tạo tên lửa “Novator 9M729”.

Đến tháng 12/2018, Mỹ tuyên bố sẽ rút khỏi hiệp ước này, nếu Nga không tuân thủ trở lại thỏa thuận này trong vòng 60 ngày - tức thời hạn chót là 2/2 tới.

Tuy nhiên, Nga tuyên bố không tiêu hủy “Novator 9M729", đồng thời khẳng định loại tên lửa này không vi phạm INF. Nhiều nước đồng minh của Mỹ ở châu Âu cũng phản đối việc Mỹ rút khỏi INF do lo ngại về một cuộc chạy đua vũ trang mới.