Cách tiếp cận mới của Trung Quốc
Theo các quan chức Mỹ cấp cao, trong những cuộc đối thoại với Trung Quốc sắp tới, dự kiến bà Sherman sẽ đề cập đến việc dù Mỹ sẵn sàng cạnh tranh với Trung Quốc, hai bên cần có một “sân chơi bình đẳng” và “lan can” để không dẫn đến xung đột trong mối quan hệ.
Diễn ra tại Thiên Tân, cuộc gặp lần này được giới quan sát cho rằng sẽ đáp lại "sự ưu ái" của Mỹ, khi Washington đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Trung hồi tháng 3 tại bang Alaska.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết họ chọn Thiên Tân vì đã cân nhắc “các quy định cách ly phòng dịch và do Thiên Tân gần với Bắc Kinh". Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng sự lựa chọn này có thể phản ánh một cách tiếp cận mới đối với ngoại giao của Trung Quốc.
Hầu hết các chuyến bay quốc tế đến Bắc Kinh vẫn đang được hướng đến các thành phố khác, nơi du khách sẽ được cách ly trước khi vào Bắc Kinh. Kể từ sau đại dịch, các quan chức Trung Quốc đã chuyển hầu hết hoạt động ngoại giao ra khỏi thủ đô. Chẳng hạn, ông Vương Nghị đã tiếp Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tại Quảng Tây vào tháng 3, Ngoại trưởng Hàn Quốc Chung Eui-yong ở tỉnh Phúc Kiến vào tháng 4, các nhà ngoại giao hàng đầu Trung Âu tại Quý Châu vào tháng 5, và các nhà ngoại giao hàng đầu của ASEAN tại Trùng Khánh vào tháng 6.
Kỳ vọng gì?
Theo SCMP, chuyến thăm Trung Quốc của bà Sherman đã được hai bên xác nhận, sau khi vấp phải nhiều bất đồng về các giao thức ngoại giao. Các nguồn tin cho biết Trung Quốc dự định để ông Tạ Phong và ông Vương Nghị đón tiếp bà Sherman, nhưng Washington hy vọng bà có thể tiếp cận nhiều hơn với các quan chức thân cận của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Ông Wendy Cutler - Phó Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội Châu Á - cho biết không nên quá kỳ vọng vào cuộc gặp này, song cho rằng đây là bước quan trọng đầu tiên trong việc khôi phục các kênh liên lạc cấp cao giữa hai bên, và mở khả năng có thể diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề cuộc họp G20 sắp tới.
Trong khi đó, chuyên gia Sourabh Gupta từ Viện Nghiên cứu Trung - Mỹ có trụ sở tại Washington nhận định, có thể có tiến bộ trong việc hiểu ý định của nhau trên một số khía cạnh, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến Đài Loan và Biển Đông. Theo ông Sourabh Gupta, khi Washington cử cựu Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Dodd và các cựu Thứ trưởng Ngoại giao Richard Armitage và James Steinberg tới Đài Loan hồi tháng 4, Điều phối viên khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Kurt Campbell đã thể hiện “rất rõ ràng rằng ông ấy sẽ không thay đổi chính sách về Đài Loan”.
Ông Zhiqun Zhu - Chủ nhiệm khoa Quan hệ Quốc tế tại Đại học Bucknell - nhận định rằng cuộc gặp diễn ra sau nhiều tháng căng thẳng giữa hai bên trên khu vực Thái Bình Dương là một khởi đầu tốt. “Cuộc gặp này diễn ra sau một số cuộc đàm phán căng thẳng cho thấy hai bên muốn thúc đẩy mối quan hệ về phía trước và giải quyết các mối quan ngại nghiêm trọng” - ông nói.
Về phía Mỹ, giới chức cho biết họ không tìm cách xây dựng một liên minh chống Trung Quốc rộng rãi, bất chấp những bất đồng về một loạt vấn đề trước các cuộc đàm phán cấp cao.
Các cuộc gặp của Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman với Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị và Thứ trưởng Ngoại giao Xie Feng diễn ra sau một loạt hành động ''ăn miếng trả miếng'' giữa Washington và Bắc Kinh, bao gồm cảnh báo của Mỹ đối với các doanh nghiệp về việc đầu tư vào Hong Kong, và những lệnh trừng phạt của Trung Quốc đối với một số công dân Mỹ.
Dự kiến bà Sherman sẽ nêu quan ngại về các vấn đề mà Mỹ cho rằng hành động của Trung Quốc đang vi phạm cam kết hoặc nguyên tắc quốc tế. Giới chức Mỹ cũng cho biết các cuộc đàm phán Thiên Tân, là sự tiếp nối của những cuộc đàm phán cấp cao ban đầu giữa Mỹ và Trung Quốc ở Alaska vào thời điểm bắt đầu của chính quyền ông Biden. Các quan chức Mỹ cho biết cần tiếp tục can thiệp ở cấp cao để đảm bảo mối quan hệ Mỹ - Trung được điều hòa.
Các quan chức Mỹ cũng nhấn mạnh sẽ tìm điểm chung với đối tác Trung Quốc, bao gồm cả những lĩnh vực như biến đổi khí hậu. Chuyến thăm của bà Sherman tới Trung Quốc diễn ra ngay sau trận lũ lụt kinh hoàng ở tỉnh Hà Nam, miền Trung nước này.
