Tổng thống Philippines đã tuyên bố sự “tách rời” khỏi Mỹ hôm thứ Năm (20/10) và thống nhất giải quyết tranh chấp trên Biển Đông thông qua đàm phán với Trung Quốc.
Ông Duterte đã đưa ra các tuyên bố nhân chuyến thăm Bắc Kinh cùng ít nhất 200 doanh nhân nhằm chuẩn bị cho một liên minh thương mại mới trong bối cảnh quan hệ đồng minh với Washington đang xấu đi.
“Tôi tuyên bố sự tách biệt khỏi Mỹ”, ông Duterte phát biểu tại một diễn đàn có sự tham gia của DN Trung Quốc và Philippines. “Cả trong lĩnh vực quân sự, xã hội và kinh tế”, ông Duterte nói.
Nỗ lực tiến đến gần Trung Quốc của ông Duterte nhiều tháng kể từ sau phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực (PCA), bác bỏ quyền lịch sử của Bắc Kinh tại Biển Đông, đã đánh dấu việc đổi ngược chính sách ngoại giao của vị Tổng thống 71 tuổi mới nhậm chức ngày 30/6 năm nay.
Bộ trưởng Thương mại Philippines Ramon Lopez cũng cho biết, các thỏa thuận giữa 2 nước trị giá 13,5 tỷ USD sẽ được ký trong chuyến thăm Trung Quốc.
Phát ngôn của ông Duterte dấy lên mối quan ngại mới với Mỹ. Chính quyền Tổng thống Obama vẫn coi Manila là một đồng minh quan trọng trong chính sách tái cân bằng tại châu Á như một đối sách với một Trung Quốc đang lên.
Washington cũng đạt được một thỏa thuận với chính quyền Manila tiền nhiệm cho phép lực lượng Mỹ tiếp cận căn cứ ở Philippines. Tuy nhiên, các động thái gần đây của ông Duterte đã tăng thêm nghi ngờ đối với thỏa thuận này.
Về phía Mỹ, một phát ngôn viên Nhà Trắng tái khẳng định liên kết truyền thống giữa Washington và Manila. "Liên minh Mỹ - Philippines được xây dựng trên lịch sử 70 năm và cộng đồng người Mỹ gốc Philippines, cũng như các lợi ích an ninh chung", Người phát ngôn Nhà Trắng Ned Price nói.
"Chúng tôi cũng vẫn là một trong những đối tác kinh tế mạnh nhất của Philippines; lượng đầu tư trực tiếp từ Mỹ vào Philippines là khoảng hơn 4,7 tỷ USD", ông Price nhấn mạnh.
Một vài giờ sau bài phát biểu của Duterte, một nhà hoạch định chính sách kinh tế hàng đầu của Phillippines tuyên bố, Manila sẽ duy trì quan hệ với phương Tây nhưng mong muốn hội nhập mạnh mẽ hơn với các nước láng giềng.
