Tham gia cùng Đoàn giám sát có đại diện các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư...; đại diện các Ban HĐND, chuyên gia; đại diện một số công ty môi trường trên địa bàn Hà Nội.
Trước khi làm việc với các đơn vị, Đoàn giám sát đã khảo sát thực tế tại điểm trung chuyển rác của Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) ở 181 La Thành, phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa.
Đề nghị thành phố ban hành lại mức phí xử lý rác theo khối lượng
Tại buổi làm việc, Tổng Giám đốc Công ty Urenco Nguyễn Hữu Tiến đã báo cáo tình hình thực hiện đấu thầu, đặt hàng và tổ chức thực hiện thuộc lĩnh vực thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Theo đó, trong quá trình triển khai thực hiện, ngoài các hạng mục theo yêu cầu của Chủ đầu tư, Công ty chủ động nghiên cứu, cải tiến, đổi mới kỹ thuật và trang thiết bị để đảm bảo chất lượng vệ sinh môi trường.
Tuy nhiên, theo Tổng Giám đốc Công ty Urenco, hiện vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong công tác duy trì vệ sinh môi trường, thu gom, vận chuyển rác của thành phố như: Nước rác chảy ra đường từ hoạt động thu gom, tập kết vận chuyển gây ảnh hưởng vệ sinh môi trường; các xe gom rác chờ thu cẩu tập kết hàng dài gây ách tắc giao thông, mất mỹ quan đô thị. Các xe ô tô chạy thu rác ban ngày gây ách tắc giao thông. Hạ tầng cho công tác thu gom vận chuyển rác thiếu, chưa rõ cơ chế đầu tư, vận hành. Việc xử phạt hành chính chưa thực hiện tốt dẫn đến không có tính răn đe, không phát huy hiệu quả trong việc bảo vệ môi trường...
Đặc biệt, trong vấn đề thu giá dịch vụ, hiện mức phí áp dụng đang cào bằng, với mức thu phí vệ sinh môi trường là 6 nghìn đồng/người/tháng ở phường và 3 nghìn đồng/người/tháng ở huyện, xã, thị trấn, mức thu phí này rất thấp. Tại các khu vực huyện có diện tích rộng, ít dân nhà thầu phải cân đối phí dịch vụ với thu rác ngõ xóm (mức thu - không đảm bảo chi) dẫn đến tình trạng rác không được thu gom trong ngày.
Hiện nay, chủ yếu là kinh phí nhà nước chi trả cho việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải điều này không tuân thủ theo đúng nguyên tắc của Luật môi trường là “người gây ô nhiễm phải trả tiền” cũng như tạo gánh nặng cho ngân sách công. "Mức vệ sinh môi trường đang cào bằng thu theo đầu người mà không tính theo khối lượng nên dẫn đến người dân không quan tâm, không giảm khối lượng rác", Tổng Giám đốc Công ty Urenco nêu.
Từ bất cập đó, Công ty Urenco đề nghị thành phố xây dựng và ban hành lại mức phí thu theo khối lượng (thu rác theo lượng thải), đối với hộ kinh doanh tính toán giá dịch vụ áp dụng tính đúng, tính đủ 100% cho các khâu thu gom, vận chuyển, xử lý. Đối với hộ dân thực hiện theo lộ trình, có thể tăng dần theo từng giai đoạn.
Cần thực hiện ngay việc quy hoạch đất dành cho trạm trung chuyển ở nội đô
Cùng chung quan điểm này, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần dịch vụ Môi trường Thăng Long Nguyễn Phúc Thành cho rằng, phải giải quyết xe gom rác, điểm hình thành mất mĩ quan, vệ sinh môi trường trên đường phố. Muốn vậy cần làm quy trình đồng bộ, thực hiện ngay việc quy hoạch đất dành cho trạm trung chuyển ở nội đô. Kèm theo đó, xe thu gom rác nhỏ linh hoạt chuyển rác vào 21h hàng ngày.
Đồng thời, điều chỉnh giá dịch vụ vệ sinh môi trường do lượng phát sinh rác hàng ngày rất nhiều, các công ty phải bù tiền nhiều đơn cử như bù tiền xăng vận chuyển rác. Đề thành phố đề nghị nhanh chóng ban hành điều chỉnh giá dịch vụ để giảm ngân sách cho thành phố. Cần đầu tư nhà máy xử lý rác hữu cơ tại chỗ, giảm được vận chuyển, giảm chi phí, giảm tải cho khu xử lý tập trung. Phân cấp triệt để, tăng tính chủ động cho các quận, huyện giải quyết vấn đề tại địa bàn từ chất thải xây dựng, sinh hoạt...
Kết luận buổi làm việc, Trưởng ban Đô thị Đàm Văn Huân nhấn mạnh, công tác vệ sinh môi trường luôn được Thành ủy - HĐND - UBND và các tầng lớp Nhân dân quan tâm. Thời gian qua công tác này đã có bước tiến, thực hiện đổi mới nhiều nội dung từ kho rác đến điểm trung chuyển, cách tính phí...
Tuy nhiên, đối với việc thực hiện chỉ tiêu thu gom rác trong ngày đạt 100% chưa đáp ứng được như kỳ vọng, có những huyện còn để 2-3 ngày mới thu gom. Đây là chỉ tiêu mà Thành ủy đưa ra, việc chưa đạt được chỉ tiêu này cho thấy lãnh đạo cấp ủy chưa quan tâm. Ngoài ra do công nghệ thu gom, ý thức người dân, giá cả... tác động.
Chỉ ra một số vấn đề tồn tại trong công nghệ thu gom, xử lý, vận chuyển rác... Trưởng ban Đô thị cho rằng cần nhìn nhận lại một cách có hệ thống để khắc phục tồn tại, đề xuất những giải pháp phù hợp nhằm đạt thực hiện có hiệu quả công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác theo quy định của Luật Bảo vệ Môi trường.
Đối với vấn đề cụ thể như đơn giá thu phí vệ sinh môi trường, Đoàn giám sát khẳng định: Việc thu phí vệ sinh môi trường theo khối lượng phải kiên quyết thực hiện đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường, nghiên cứu cách thức triển khai phù hợp... Để thực hiện được điều này, cần tăng cường truyền thông để thay đổi nhận thức của người dân.
Đoàn giám sát cũng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện bổ sung về định mức giá để triển khai thực hiện trên địa bàn theo đúng quy định.
