Điều gì xảy ra sau lệnh cấm nhập khẩu dầu Nga của Mỹ?
Hiện tại, việc chỉ riêng Mỹ hay các đồng minh châu Âu tham gia vào lệnh cấm này vẫn chưa rõ ràng. Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm 7/3 đã nói rõ Berlin – quốc gia châu Âu dẫn đầu trong việc nhập khẩu năng lượng Nga, không có kế hoạch tham gia vào bất kỳ lệnh cấm nào.
Mặt khác, chính quyền ông Biden và Quốc hội Mỹ vẫn tập trung vào việc giảm chi phí năng lượng cho người dân cũng như các đối tác chống Nga trong chiến dịch quân sự lần này, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết, đồng thời trích dẫn hành động giải phóng 60 triệu thùng dầu từ các nguồn dự trữ chiến lược vừa qua, bao gồm 30 triệu thùng từ dự trữ của Mỹ, để cố gắng ổn định thị trường toàn cầu.
Tác động với Nga
Tác động đối với Nga có thể sẽ ở mức nhỏ. Mỹ chỉ chiếm phần nhỏ trong kim ngạch xuất khẩu dầu, trong khi không mua khí đốt tự nhiên từ Nga.
Năm ngoái, khoảng 8% nhập khẩu dầu và các sản phẩm dầu mỏ của Mỹ đến từ Nga. Tổng lượng nhập khẩu tương đương 245 triệu thùng vào năm 2021, tương đương khoảng 672.000 thùng dầu và các sản phẩm dầu mỏ mỗi ngày. Tuy nhiên, nhập khẩu dầu của Nga đã giảm trong thời gian qua.
Do lượng dầu mà Mỹ nhập khẩu từ Nga còn khiêm tốn, Nga có thể bán dầu ở nơi khác, có thể là ở Trung Quốc hoặc Ấn Độ. Tuy nhiên, Moscow có thể phải chấp nhận bán nó với mức chiết khấu cao, vì ngày càng ít người mua chấp nhận dầu của Nga.
Claudio Galimberti, Phó chủ tịch cấp cao về phân tích của Rystad Energy, cho biết nếu Nga cuối cùng bị đóng cửa khỏi thị trường toàn cầu, các nước xuất khẩu dầu như Iran và Venezuela có thể được “chào đón trở lại”. Những nguồn bổ sung như vậy có thể có khả năng ổn định giá cả.
Kevin Book, giám đốc điều hành của Clearview Energy Partners, cho biết: “Bằng cách loại bỏ một số nhu cầu, chúng tôi đang buộc giá dầu của Nga giảm và điều đó làm giảm doanh thu của Nga".
“Về lý thuyết, đó là một cách để giảm số tiền Nga kiếm được trên mỗi thùng mà họ bán ra, có thể không nhiều, nhưng là có. Câu hỏi quan trọng nhất là liệu sẽ có nhiều áp lực hơn ở phía bên kia Đại Tây Dương hay không ”.
Lệnh cấm sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá dầu?
Tin tức về lệnh cấm dầu của Mỹ được cho là sẽ đẩy giá xăng lên mức cao nhất từng được ghi nhận. Một tháng trước, dầu được bán với giá khoảng 90 USD/thùng nhưng con số này hiện tăng lên khoảng 130 USD / thùng do người mua tránh xa dầu thô Nga. Các nhà máy lọc dầu đều lo ngại không thể bán được dầu tinh chế từ dầu thô của Nga nếu các lệnh trừng phạt được áp đặt.
Tập đoàn dầu lửa Mỹ - Shell hôm 8/3 cho biết sẽ ngừng mua dầu và khí đốt tự nhiên của Nga và đóng cửa các trạm dịch vụ, nhiên liệu hàng không và các hoạt động khác ở đó, vài ngày sau khi ngoại trưởng Ukraine chỉ trích gã khổng lồ năng lượng tiếp tục mua dầu của Nga.
Các nhà phân tích năng lượng cảnh báo, giá "vàng đen" có thể lên tới 160 USD hoặc thậm chí 200 USD/thùng nếu người mua tiếp tục né tránh dầu thô của Nga.
Sự trở lại của than đá trong ngắn hạn
Theo các nhà phân tích năng lượng, than đá có thể trong ngắn hạn được sử dụng nhiều hơn trong bối cảnh châu Âu muốn cắt giảm sự phụ thuộc vào khí đốt và dầu của Nga.
Tuy nhiên đây là một nhiệm vụ khó khăn vì EU cung cấp khoảng 40% lượng khí đốt nhập khẩu và 1/3 lượng dầu nhập khẩu từ Nga. Moscow cũng cung cấp khoảng một nửa lượng than từ Nga nhưng dầu và khí đốt là nguồn năng lượng nhiệt chính của nhiều nước châu Âu.
Những lo ngại về nguồn cung cấp năng lượng đã thúc đẩy các nước châu lục này trì hoãn kế hoạch loại bỏ than đá, đồng thời thúc đẩy tăng cường năng lượng sạch.
Thủ tướng Italia Mario Draghi vào tháng trước cho biết nước này có thể mở lại một số nhà máy than để giúp thu hẹp khoảng cách cung cấp năng lượng đang tồn tại. Chính phủ Ba Lan cũng đã tiếp cận Australia để tìm nguồn cung cấp than thay thế.
Tại Đức, nơi các nhà máy nhiệt điện than dự kiến bị loại bỏ muộn nhất vào năm 2038, các lãnh đạo kinh tế 16 bang của Đức đã kêu gọi gia hạn hoạt động của cả nhà máy nhiệt điện than và hạt nhân.
Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck vào cuối tháng trước cho biết các nhà máy than có thể hoạt động sau năm 2030 nhưng mục tiêu cuối cùng của đất nước là độc lập năng lượng hơn thông qua năng lượng tái tạo.
