Tăng khung giờ làm thêm, phải đánh giá đầy đủ các khía cạnh tác động

Sáng 29/5, trình bày báo cáo thẩm tra Dự án Bộ Luật Lao động (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết: Ủy ban tán thành với việc sửa đổi Bộ Luật. Tuy nhiên, về các nội dung mới Dự án Bộ Luật đưa ra vẫn còn những quan điểm khác nhau.

Trong đó, về mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa (Điều 108), Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh cho biết: Có hai loại ý kiến như sau:  Loại ý kiến thứ nhất, đề nghị không tăng giờ làm thêm vì không phù hợp với xu hướng tiến bộ “tăng lương, giảm giờ làm”, có thể dẫn đến các hệ lụy xã hội và bất lợi cho người lao động. Loại ý kiến thứ hai, tán thành với đề xuất của Chính phủ mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm.

“Ủy ban cho rằng, đề xuất chính sách này cần được xem xét thấu đáo, thận trọng trên cơ sở kế thừa, phát triển quan điểm lập pháp qua các thời kỳ, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, năng suất lao động, thất nghiệp, an toàn lao động, tác động xã hội... Hướng tới việc chấm dứt “nhân công giá rẻ”, “lương không đủ sống” ở các ngành nghề thâm dụng lao động”- Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh cho biết.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ đánh giá đầy đủ các khía cạnh tác động, lấy ý kiến người lao động, cân nhắc kỹ lưỡng đề xuất của Tổng LĐLĐ Việt Nam về trả lương lũy tiến khi làm thêm giờ, bổ sung danh mục về những “trường hợp đặc biệt” thuộc diện có thể làm thêm giờ đến mức 400 giờ/năm. Đồng thời, đánh giá tác động của việc bỏ quy định về giới hạn giờ làm thêm tối đa trong tháng, tác động của việc mở rộng thời gian làm thêm 100 giờ đối với khu vực công và nguồn lực ngân sách để chi trả.

Liên quan đến đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 62 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ, cơ quan thẩm tra cho rằng, Chính phủ vẫn chưa làm rõ tính hợp lý về khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ từ quan điểm bảo đảm bình đẳng giới thực chất, các biện pháp đặc biệt tạm thời theo tinh thần Công ước loại bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW). Trong khi khoảng cách tuổi nghỉ hưu cần được xem xét tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, tính chất lao động, điều kiện lao động của những nhóm lao động khác nhau và liên quan mật thiết đến nhiều chính sách khác.

Để có đủ thông tin trình Quốc hội xem xét, thảo luận, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội đề nghị Chính phủ: Phân tích rõ hơn sự phù hợp của việc đề xuất mức tuổi nghỉ hưu 62 với nam, 60 với nữ trên các yếu tố: Tuổi nghỉ hưu so với tuổi thọ trung bình và tuổi thọ mạnh khỏe; mối quan hệ giữa việc tăng tuổi nghỉ hưu và bảo hiểm xã hội; các yếu tố ảnh hưởng khác. Đánh giá toàn diện các tác động tích cực và tiêu cực khi ghi nhận “có quyền nghỉ hưu” thay cho việc “có thể nghỉ hưu”. Lấy ý kiến rộng rãi, nhất là của đối tượng chịu sự tác động để lựa chọn được phương án tối ưu, có phương án truyền thông chính sách căn cơ, nhất quán.

Đồng thời, rà soát, thống kê những công việc, ngành nghề có sự khác biệt lớn giữa tuổi nghề và tuổi nghỉ hưu, bổ sung Dự thảo Danh mục các công việc, ngành nghề, vị trí việc làm có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn hoặc cao hơn 5 năm.

Về việc bổ sung một ngày nghỉ lễ vào Ngày Thương binh, liệt sĩ, quan điểm của cơ quan thẩm tra cũng có các ý kiến khác nhau: Loại ý kiến thứ nhất ủng hộ việc bổ sung thêm một ngày nghỉ trong khoảng thời gian từ 02/5 đến 01/9 và đề nghị lấy Ngày Gia đình Việt Nam (Ngày 28 tháng 6 dương lịch) làm ngày nghỉ lễ.

Loại ý kiến thứ hai tán thành đề xuất bổ sung một ngày nghỉ lễ vào Ngày Thương binh, liệt sĩ. Loại ý kiến thứ ba, đề nghị cân nhắc việc bổ sung một ngày nghỉ lễ vì chưa có đánh giá tác động chính sách. “Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, lấy ý kiến rộng rãi Nhân dân và đánh giá tác động đầy đủ về vấn đề này”- Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh nói.

Về thời gian nghỉ Tết Âm lịch (Điều 113) và thời gian làm việc của cơ quan hành chính (Khoản 4 Điều 106), quan điểm của Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội là, các vấn đề này đang được thực hiện ổn định, không phát sinh vướng mắc trên thực tiễn, do đó, đề nghị kế thừa quy định hiện hành.

Theo Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh, Bộ Luật Lao động có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, việc sửa đổi Bộ luật lần này tiến hành một cách toàn diện, với nhiều nội dung mới, phức tạp, có những vấn đề chưa có tiền lệ ở Việt Nam, liên quan đến nhiều luật, bộ luật khác nên cần nhiều thời gian thảo luận thấu đáo, tham vấn rộng rãi, bảo đảm đồng thuận xã hội.

Do vậy, Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tập trung hoàn thiện hồ sơ dự án Bộ luật trên cơ sở tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội; tổ chức lấy ý kiến Nhân dân; đồng thời, đánh giá đầy đủ, toàn diện, kỹ lưỡng tác động của các chính sách mới trên cơ sở tham vấn ý kiến đối tượng chịu sự tác động và phản biện xã hội.