Cần đồng nhất công nghệ
Từ 15/4 - 15/10, Công ty TNHH MTV khai thác điểm đỗ xe Hà Nội được Sở GTVT và UBND quận Hoàn Kiếm giao thí điểm ứng dụng công nghệ vào quản lý, điều hành các bãi trông giữ xe do công ty quản lý. Việc thực hiện được triển khai tại 7 bãi trông giữ xe ô tô và xe máy (bao gồm cả bãi kín và bãi lòng đường) trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.
Đây là nhiệm vụ nhằm triển khai Quyết định số 06/QĐ - TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 6/1/2022: Phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06); và Nghị quyết số 18 - NQ/TU ngày 30/12/2022 của Thành ủy Hà Nội về chuyển đổi số, xây dựng TP Hà Nội thông minh.
Ông Nguyễn Đức Vinh - Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV khai thác điểm đỗ xe Hà Nội cho biết, qua hơn 1 tháng triển khai, kết quả thí điểm thu phí đỗ xe không dùng tiền mặt rất khả quan. Khách hàng và cả DN đều nhận thấy hoạt động dịch vụ tại 7 bãi xe đang thí điểm rất thuận lợi.
Giám đốc dự án thu phí tự động điểm trông giữ VETC Trần Ngọc Kiên (một trong những đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ) cho biết, người dân đã quen dần với việc thanh toán qua ứng dụng điện tử tại các bãi đỗ xe.
“Sau một vài khó khăn trong những ngày đầu thực hiện thanh toán, người dân được đơn vị trông giữ xe và VETC tích cực hỗ trợ. Đến nay hầu như không ghi nhận các trường hợp vướng mắc khi thao tác. Đối với các góp ý về công nghệ để phù hợp với tình hình thực tế, VETC đang tiến hành cải tiến, điều chỉnh” - ông Trần Ngọc Kiên nói.
Hiện ngoài 7 điểm ứng dụng công nghệ của Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ xe Hà Nội còn có một số bãi xe của DN tư nhân cũng tích cực thực hiện việc thanh toán không dùng tiền mặt.
Tuy nhiên, việc tạo mã QR để chuyển tiền vào tài khoản công ty của các DN này lại chưa đáp ứng đúng tiêu chí về việc ứng dụng công nghệ trong thu phí không dùng tiền mặt. Tiền chuyển thẳng vào tài khoản công ty không qua trung gian sẽ khiến cơ quan chức năng khó đối chiếu, kiểm soát.
Theo ông Nguyễn Đức Vinh, việc tạo mã QR quét thanh toán của các DN khác cũng tạo thuận lợi cho khách hàng, nhưng như thế không đúng với mục đích Đề án 06 là phải qua đơn vị trung gian đối chiếu. Sau đó, số tiền thanh toán sẽ chuyển về công ty để đảm bảo minh bạch các khoản thu. Việc thanh toán của một số DN như hiện nay mới chỉ là chuyển đổi về hình thức thanh toán.
Việc chuyển tiền không qua trung gian còn đang tạo nên một số bất cập, dẫn tới việc cạnh tranh không lành mạnh gây thiệt hại cho người dân cũng như DN ứng dụng công nghệ. Ví dụ như các bãi xe không chuyển tiền qua trung gian có thể tùy tiện tăng hoặc giảm giá, tính giờ tùy thích.
Vì vậy, theo ông Nguyễn Đức Vinh ở giai đoạn thí điểm và quy mô nhỏ, các bãi xe làm như vậy để quen dần công nghệ, nhưng để nhân rộng việc gửi xe không dùng tiền mặt ra toàn TP theo tinh thần của Đề án 06, phải thống nhất ý chí thực hiện của các đơn vị trông xe. Mọi DN trông giữ xe đều phải thực hiện đúng việc đầu tư thiết bị công nghệ cũng như áp dụng trong quản lý, điều hành lẫn thanh toán.
Siết chặt quy định
Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Ngọc Kiên cho biết, thực hiện ứng dụng công nghệ vào việc quản lý và trông giữ phương tiện theo Đề án 06 và hướng dẫn của TP là phải đảm bảo các tiêu chí gồm: đáp ứng giải pháp công nghệ thanh toán không dùng tiền mặt và không dừng; đồng thời phải có biên lai, hoá đơn liên kết với cơ quan thuế; và phải tích hợp giải pháp tìm kiếm chỗ đỗ trên toàn địa bàn Hà Nội.
Như vậy, nếu các bãi xe thanh toán không dùng tiền mặt bằng mã QR của DN mà không liên kết với đơn vị trung gian cung cấp giải pháp thanh toán khác là chưa đáp ứng theo yêu cầu.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến có DN lách luật ghi biển thu phí không dùng tiền mặt, nhưng vẫn trực tiếp thu phí gửi xe như Báo Kinh tế & Đô thị phản ánh trong bài viết: “Đi ngược chủ trương thu phí không dùng tiền mặt” đăng tải ngày 5/5/2024.
Ngoài ra, thông thường một bãi gửi xe cần các nhân sự cơ bản gồm: người trông giữ phương tiện, người quản lý kiểm soát công việc và kế toán làm hóa đơn kê khai vé. Quá trình thực hiện thủ công giữa 3 nhân sự này có thể nhầm lẫn, sai sót dẫn đến thất thoát chi phí.
Nếu ứng dụng công nghệ thì hệ thống sẽ tự động ghi nhận các giao dịch, kiểm soát được lượng phương tiện vào ra thông qua các mã QR in ra và số tiền quét mã thanh toán tương ứng (hiện nay mỗi mã QR in ra chỉ sử dụng cho 1 lượt giao dịch trông giữ xe).
Bên cạnh đó, tất cả công cụ quản lý giao dịch, doanh thu của bãi trông giữ phương tiện có sự giám sát của 3 bên gồm: bộ phận giám sát của đơn vị trung gian thanh toán, bộ phận giám sát của DN và khách hàng.
Từng giao dịch thanh toán, hệ thống sẽ hiển thị thông tin cho tất cả các bên nắm được và có thể kiểm tra. Điều này giúp minh bạch các khoản thu với khách hàng, bộ phận kiểm soát của bãi trông giữ phương tiện và cơ quan thuế.
Theo ông Nguyễn Đức Vinh, do đang trong giai đoạn thí điểm nên các đơn vị triển khai ứng dụng công nghệ cũng chưa đồng đều, có đơn vị chưa làm bài bản. Do đó, cần ban hành hướng dẫn hoặc quy trình quy chế ứng dụng công nghệ để khi áp dụng ra toàn TP được hiệu quả và đồng nhất.
Như vậy mới đảm bảo tăng cường hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, đồng thời minh bạch việc thu phí trông giữ xe, tiến tới hình thành hệ thống giao thông thông minh cho TP Hà Nội.
