Trường hợp nào bị thu hồi sổ đỏ?

Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, GS-TSKH Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cho hay, trường hợp các sổ đỏ được cấp không phù hợp với quy định pháp luật thì cơ quan cấp sổ đỏ có thể quyết định thu hồi sau khi được thanh tra cùng cấp có kết luận việc cấp sổ có vi phạm pháp luật. Về nguyên tắc, việc thu hồi sổ đỏ đã cấp không trái pháp luật vì đã được pháp luật quy định. “Tuy nhiên, về trình tự, thủ tục thu hồi sổ đỏ cần phải thực hiện rõ ràng. Thứ nhất, phải có kết luận của thanh tra cùng cấp kết luận việc cấp sổ đỏ có vi phạm.

Để đảm bảo quyền lợi của người dân mua nhà ở theo quy định pháp luật, Sở TN&MT Hà Nội đã thành lập 2 tổ công tác liên ngành để kiểm tra, rà soát việc cấp sổ đỏ đối với các dự án phát triển nhà ở trên địa bàn. Bên cạnh đại diện lãnh đạo Sở, đại diện một số phòng, ban của Sở TN&MT Hà Nội, tổ công tác còn có đại diện Thanh tra TP, Sở QH-KT, Sở Xây dựng Hà Nội.

Thứ hai, phải thông báo tới những người có sổ đỏ bị thu hồi. Pháp luật hiện nay quy định, cơ quan cấp sổ đỏ được phép thu hồi lại sổ đỏ đã cấp là quy định rất lạc hậu. Hy vọng với việc sửa đổi Luật Đất đai tới đây, chúng ta có thể sửa đổi được quy định này” - GS.TSKH Đặng Hùng Võ đề xuất.

Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Hữu Toại - Giám đốc Công ty Luật Hừng Đông (Hà Nội) cho biết, quy định thu hồi sổ đỏ đã cấp căn cứ theo Điều 106 Luật Đất đai 2013, Điều 87 Nghị định 43/2014 và khoản 56 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP. Việc thu hồi sổ đỏ đã cấp nếu đúng quy định của pháp luật là điều bình thường, pháp luật hoàn toàn cho phép, nếu cấp sai. Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định hồ sơ cấp sổ đỏ cho người dân mà chính quyền, cơ quan Nhà nước có sai sót trong việc xem xét hồ sơ pháp lý của DN khi DN còn có sai phạm, thiếu hồ sơ mà vẫn cấp thì cơ quan đã cấp sổ đỏ phải chịu trách nhiệm về việc cấp sai.

Người dân không phải chịu thiệt thòi

Trường hợp chính quyền, chủ đầu tư sai phạm khiến người mua nhà phải gánh trách nhiệm có thỏa đáng không? Theo luật sư Nguyễn Hữu Toại, đây là điều không thỏa đáng, bởi lẽ người dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước và DN. Các hộ dân đã được cấp sổ đỏ sau đó bị thu hồi với lý do có sai sót, không đúng quy định của pháp luật về đất đai là không thuyết phục. Người dân không có trách nhiệm với sai sót của chính quyền và DN. “Ở góc độ pháp lý, theo tôi, cần làm rõ sai phạm của các cấp quản lý. Đồng thời, có biện pháp buộc DN phải khắc phục các lỗi vi phạm nhằm chấn chỉnh và nâng cao năng lực quản lý Nhà nước. Bên cạnh đó, xem xét, giải quyết đảm bảo quyền lợi của người mua nhà tại các dự án để sổ đỏ được cấp đúng quy định của pháp luật” - luật sư Nguyễn Hữu Toại đề xuất.

Trong khi đó, GS.TSKH Đặng Hùng Võ khẳng định, người dân không phải chịu thiệt thòi và không phải lo ngại về việc thu hồi sổ đỏ bởi pháp luật luôn bảo hộ cho các tài sản giao dịch này. Chủ đầu tư, người gây ra vi phạm cho các tài sản đó phải chịu trách nhiệm giải quyết mọi thiệt hại của người dân.