Theo hãng tin RT, Bộ Ngoại giao Nga hôm 8/8 cho biết Moscow đã thông báo cho Washington về việc “đình chỉ tạm thời" cơ chế thanh sát theo Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược mới (START mới).
Trích dẫn các điều khoản trong Hiệp ước về "các trường hợp ngoại lệ", Nga tuyên bố các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã ngăn cản các thanh sát viên Nga thực thi nhiệm vụ trên đất Mỹ, do đó tạo cho các đối tác Mỹ một lợi thế không công bằng. Theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga, các hoạt động thanh sát sẽ được nối lại trong trường hợp nguyên tắc ngang bằng và bình đẳng được khôi phục.
Phía Moscow viện dẫn "các lệnh trừng phạt đơn phương chống Nga" do Mỹ và các đồng minh áp đặt, ví dụ như hạn chế thị thực đối với các thanh sát viên Nga và lệnh cấm máy bay Nga trong không phận của Mỹ và EU. Các biện pháp hạn chế này khiến việc thanh sát của Nga trên đất Mỹ theo hiệp ước là không thể, trong khi người Mỹ “không gặp trở ngại tương tự”.
Thông báo của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ: “Nga buộc phải sử dụng biện pháp này do những điều kiện thanh sát do Washington đề xuất không không tính đến thực tế hiện tại, tạo lợi thế đơn phương cho Mỹ và ngăn cản Nga thực hiện các cuộc thanh sát trên đất Mỹ”.
Moscow đã nêu vấn đề này với các nước liên quan, song hiện vẫn chưa nhận được câu trả lời. Cho đến khi những vấn đề này được giải quyết, Nga sẽ nối lại các hoạt động thanh sát theo Hiệp ước START mới.
Bộ Ngoại giao cũng khẳng định rằng Moscow đã thông báo chính thức cho Washington qua đường ngoại giao. “Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng các biện pháp chúng tôi đã thực hiện chỉ là tạm thời. Nga cam kết tuân thủ tất cả các điều khoản của Hiệp ước START mới, mà theo chúng tôi là công cụ quan trọng nhất để duy trì an ninh và ổn định quốc tế” - Bộ Ngoại giao Nga cho biết.
Hiệp ước START mới (New START), có hiệu lực vào năm 2011, giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân và phương tiện phóng mà Mỹ và Nga được phép sở hữu. Đây là thỏa thuận kiểm soát vũ khí duy nhất còn lại giữa hai cường quốc hạt nhân, sau khi Mỹ rút khỏi các Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) và Hiệp ước Bầu trời mở trong những năm gần đây.
Hiệp ước START mới đã được Mỹ và Nga gia hạn vào tháng 2/2021 và sẽ có hiệu lực đến năm 2026.
Mặc dù Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng đã đề nghị Nga đàm phán về một hiệp ước mới, trong đó có cả Trung Quốc, nhưng Moscow hồi tuần trước xác nhận mới chỉ nhận được "tuyên bố sẽ đàm phán”, chứ không nhận được đề xuất cụ thể nào.
