Nhằm giảm phát thải khí nhà kính với chi phí hiệu quả nhất, định giá các-bon đã và đang là lựa chọn của nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Năm 2012, Việt Nam trở thành thành viên của “Chương trình sẵn sàng tham gia thị trường các-bon quốc tế”, và năm 2015 dự án “Chuẩn bị sẵn sàng cho xây dựng thị trường các-bon tại Việt Nam” được triển khai thực hiện.
| Việt Nam đang nỗ lực cùng cộng đồng quốc tế giảm phát thải khí nhà kính. Ảnh minh họa. |
Dự án nhằm tăng cường năng lực xây dựng các công cụ định giá các-bon, tạo điều kiện cho việc hình thành thị trường các-bon ở Việt Nam. Dự án được tài trợ bởi Đối tác về sẵn sàng tham gia thị trường các-bon quốc tế, ủy thác qua Ngân hàng Thế giới.
Trong khuôn khổ dự án VNPMR, nhiều nghiên cứu chuyên sâu nhằm đề xuất chính sách, công cụ quản lý nhà nước về thị trường các-bon đã được đề xuất. Quan trọng trong đó bao gồm cơ chế tạo tín chỉ, hệ thống giao dịch phát thải (ETS), phí/thuế các-bon và cơ chế chứng chỉ xanh.
Trong khuôn khổ của Dự án VNPMR, Bộ Xây dựng đã xây dựng Quy trình MRV, hướng dẫn kỹ thuật về các hành động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn. Đây là hoạt động quan trọng, là khung hướng dẫn cơ bản để đo đạc, báo cáo và thẩm định lượng khí nhà kính giảm được, từ đó tính toán số tín chỉ các-bon mà các cơ sở tạo ra trong lĩnh vực quản lý chất thải rắn.
Bộ Công Thương trong khuôn khổ dự án VNPMR đã khảo sát các cơ sở sản xuất thép, xây dựng cơ sở dữ liệu và báo cáo hiện trạng phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực sản xuất thép tại Việt Nam. Bên cạnh đó, xây dựng hướng dẫn MRV trong giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, ứng dụng công cụ thị trường trong lĩnh vực sản xuất thép và đề xuất hướng dẫn kỹ thuật thực hiện kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính nhằm giúp các doanh nghiệp sản xuất thép có công cụ để tính toán, lựa chọn giải pháp giảm phát thải phù hợp nhất, cho thu hồi vốn nhanh và hiệu quả.
Ông Lương Quang Huy - điều phối viên dự án VNPMR cho biết: “Để hình thành, phát triển thị trường các-bon ở Việt Nam, đầu tiên chúng ta phải đánh giá một cách toàn diện tác động đến kinh tế - xã hội - môi trường, cũng như hoạt động của doanh nghiệp. Thứ hai là chúng ta phải học hỏi kinh nghiệm của các nước trên thế giới đã áp dụng các công cụ định giá các-bon và phát triển thị trường các-bon.
Thứ ba, chúng ta phải xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và thông lệ quốc tế. Cuối cùng, chúng ta phải đảm bảo rằng có một hệ thống tương đối toàn diện, bắt đầu từ các hoạt động thí điểm, tiến tới vận hành đầy đủ thị trường các-bon ở Việt Nam và kết nối với thị trường thế giới trong tương lai”.
Dù trước mắt còn nhiều việc phải làm, xong tiến tới xây dựng thị trường các-bon sẽ giúp Việt Nam thực hiện thành công việc giảm phát thải khí nhà kính, đồng thời, tạo tiền đề và động lực cho tất cả các bên tham gia giảm nhẹ phát thải. Những đề xuất của dự án VNPMR tạo nền tảng khoa học và thực tiễn cho các cách tiếp cận về định giá các-bon dựa vào thị trường, hình thành thị trường các-bon tại Việt Nam.
