Trong bối cảnh lan tỏa của CMCN 4.0, môi trường khu vực và toàn cầu cạnh tranh gay gắt, Thủ tướng lưu ý các nước trong khu vực phải chung tay hợp tác tăng cường đoàn kết, phát huy sức mạnh nội khối để xây dựng một ASEAN hòa bình, ổn định và tự cường dựa trên luật lệ, hướng tới người dân, lấy người dân làm trung tâm.
Thủ tướng mong muốn ASEAN đã và sẽ tiếp tục nỗ lực khẳng định vai trò trung tâm ở khu vực, cùng với các đối tác duy trì hòa bình và ổn định, đảm bảo tự do lưu chuyển hàng hóa, dịch vụ trên không, trên bộ, trên biển và phát triển khu vực thịnh vượng.
Singapore là hình mẫu thành công, vận dụng thành tựu CMCN 4.0
Thủ tướng nhận định, khi nghĩ đến ASEAN nhiều người từng nghĩ đến các nguồn tài nguyên thiên nhiên hết sức phong phú và giàu tiềm năng, là một công xưởng sản xuất của thế giới. Tuy nhiên, trong làn sóng của Cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0, với sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật, ASEAN ngày nay còn được biết đến như là một trong những nơi khởi nguồn của nhiều ý tưởng mới, sáng tạo trên thế giới. Chính công nghệ cao và nền kinh tế số mới là những lĩnh vực đầy tiềm năng của ASEAN, với dự báo sẽ tăng gấp 4 lần lên tới 200 tỷ USD vào năm 2025.
Theo Thủ tướng, những cơ hội mà cuộc CMCN 4.0 mang lại cho các nước ASEAN là vô cùng lớn. Tiêu biểu như: Tạo đột phá về năng suất trên 5 ngành công nghiệp lớn điện tử, hóa chất và dầu khí, hàng tiêu dùng, thực phẩm và dược phẩm; thúc đẩy tăng trưởng bao trùm hơn hướng tới Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG) của LHQ trên cơ sở của ứng dụng CMCN 4.0 tạo ra các kết nối và chia sẻ các giá trị và sự sáng tạo mới.
Cùng với đó, CMCN 4.0 đã phát huy các DN nhỏ và vừa vốn là xương sống của các nền kinh tế ASEAN và là nơi khởi nguồn của nhiều ý tưởng mới, mở ra cơ hội kết nối DN nhỏ và vừa với các thị trường xuyên quốc gia và toàn cầu. Cuối cùng, CMCN 4.0 đã giúp các nước ASEAN đi tắt trong chính sách công nghiệp hóa, vượt qua các giai đoạn phát triển công nghiệp truyền thống bằng cách mạnh dạn phát triển trí tuệ nhân tạo, robot tự động, máy bay không người lái, thiết bị vệ tinh, hệ thống cảm biến… nâng cao năng suất, sử dụng hiệu quả nguồn lực và tài nguyên.
| Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại phiên khai mạc |
"Trong bối cảnh đó, ASEAN, chúng ta tự hào có Singapore, là một hình mẫu thành công về tinh thần tiên phong trong nền kinh tế số, đã vận dụng những thành tựu của CMCN 4.0 để đạt mức phát triển vượt bậc thời gian qua", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.
Sáng kiến mới về Hòa mạng di động một giá cước toàn ASEAN
Từ những phân tích trên, Thủ tướng lưu ý các nước ASEAN cần đặt ra các ưu tiên chính sách của mình nhưng trên cơ sở lăng kính của cả khối, đồng thời nêu ra một số đề xuất.
Thứ nhất về kết nối số, chia sẻ dữ liệu. Hiện lãnh đạo ASEAN đã thông qua kế hoạch tổng thể kết nối ASEAN về hạ tầng, thể chế và con người. Trong Cách mạng công nghiệp 4.0, Thủ tướng đề nghị các nước trao đổi để có thêm “Kết nối số” được lồng ghép và nâng cao hiệu quả của các kết nối nêu trên, cùng với chú trọng phát triển thương mại điện tử, thanh toán điện tử, chính phủ điện tử…
"Chúng ta cần xây dựng các quy tắc của ASEAN về hợp tác chia sẻ dữ liệu nhằm điều chỉnh cách thức và điều kiện để dữ liệu có thể được chia sẻ và sử dụng hiệu quả", Thủ tướng nói.
Tiếp đến phải làm sao hài hòa môi trường kinh doanh. Các hạ tầng kết nối nền tảng về tài chính, ngân hàng, thị trường, truyền thông, logistics… cần phải hoạt động ở quy mô khu vực. Thủ tướng đề xuất cần phải xây dựng cơ chế hài hòa môi trường kinh doanh, hệ thống luật pháp và quy định giữa các thành viên ASEAN, giúp các DN nội khối có thể đạt được lợi thế nhờ quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu. Trong đó liên kết Một cửa ASEAN (ASW) về hải quan là ví dụ tốt, triển khai thực tế nhiều năm qua.
| Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch sáng lập WEF Klaus Schwab (thứ ba, từ phải sang) và các trưởng đoàn tham dự hội nghị chụp ảnh chung. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN) |
Tôi được biết một tin vui, tin nóng, đó là vào lúc 15h hôm nay tại Hà Nội, là GO-JEK, một doanh nghiệp khởi nghiệp Indonesia và GO-VIET, công ty khởi nghiệp Việt Nam, sẽ khai trương dịch vụ vận chuyển hành khách trên nền tảng công nghệ 4.0. Tại Hội nghị này có 80 nhà khởi nghiệp (start up) tham gia, điều đó hứa hẹn sẽ có nhiều hợp tác tốt đẹp trong tương lai. Chính phủ Việt Nam mong muốn được nhìn thấy nhiều hơn nữa những hợp tác như thế, để nói với toàn thế giới rằng không khí hợp tác khởi nghiệp đang thực sự lan tỏa trong ASEAN", Thủ tướng hào hứng chia sẻ.
Vấn đề thứ 3, theo Thủ tướng là thúc đẩy hình thành và kết nối các vườn ươm sáng tạo. Trong thời đại CMCN 4.0, nhiều nước ASEAN đã có các trung tâm đổi mới sáng tạo và vườn ươm ở cấp quốc gia, do vậy cần xây dựng khuôn khổ kết nối các vườn ươm quốc gia vào mạng lưới vườn ươm rộng lớn hơn của cả khu vực.
Một vấn đề cần quan tâm nữa là việc tìm kiếm phát huy tài năng. Thủ tướng dẫn một báo cáo năm 2017 của Google, tình trạng thiếu kỹ sư lành nghề là một thách thức lớn đối với ASEAN. Chính vì vậy, Thủ tướng đề nghị xây dựng Chiến lược ươm mầm các tài năng của các nước ASEAN.
Vấn đề cuối cùng là việc hình thành mạng lưới giáo dục ASEAN và hệ thống học tập suốt đời. Dưới tác động của CMCN 4.0 đòi hỏi sự chuyển đổi mạnh mẽ về giáo dục phù hợp với xu thế phát triển mới, sự biến đổi liên tục của nghề nghiệp, cho nên việc hình thành Kết nối mạng lưới giáo dục và xây dựng hệ thống học tập suốt đời ở các nước ASEAN là phù hợp với thực tiễn hiện nay.
