Nếu như cách đây vài tháng, nói ra câu này nhiều người sẽ cười trừ mà rằng: Làm gì đến mức đấy, rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi. Còn bây giờ, có lẽ sẽ không còn cụm từ nào phù hợp hơn để nói về tình trạng của ngành đăng kiểm. Đúng là với đăng kiểm lúc này, bờ vực vỡ trận đang hiện hữu trước mắt, và việc tìm ra giải pháp để giải cứu đăng kiểm cũng giống như cứu hỏa vậy.
Ngành đăng kiểm bắt đầu nóng lên vào cuối năm 2022 khi một loạt lãnh đạo, cán bộ, nhân viên của ngành này bị bắt, bị khởi tố. Cùng với đó, hàng loạt trung tâm đăng kiểm cũng bị đóng cửa để phục vụ công tác điều tra. Sự việc xảy ra đúng vào chu kỳ cao điểm nhất của ngành đăng kiểm dịp cuối năm khiến cho những đơn vị đăng kiểm còn hoạt động rơi vào tình trạng quá tải.
Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, tình trạng căng thẳng này bắt đầu giảm dần và đã có thời điểm, nhiều người nghĩ tới một kịch bản tốt hơn cho hoạt động đăng kiểm vào thời gian tới. Tuy nhiên, trong khoảng vài tuần trở lại đây, mọi chuyện lại diễn biến theo chiều hướng xấu đi với ngành đăng kiểm khi danh sách các cán bộ trong ngành bị bắt, bị khởi tố tiếp tục nối dài. Đây là điều đã được dự báo từ trước bởi với những sai phạm mang tính hệ thống xảy ra trong ngành đăng kiểm, khi cơ quan Công an mở rộng phạm vi điều tra, những người có liên quan tiếp theo bị lôi ra ánh sáng là khó tránh.
Có điều, lường trước được kịch bản sẽ xảy ra nhưng với tình hình hiện nay của đăng kiểm, tự mình gồng gánh để vượt qua giai đoạn khó khăn này gần như là điều không thể. Không chỉ thiếu hụt nghiêm trọng về nhân sự, về cơ sở vật chất mà tinh thần của nhiều cán bộ, nhân viên, thậm chí là lãnh đạo trong ngành đăng kiểm trong thời gian gần đây đang bị sụt giảm nghiêm trọng. Chính một lãnh đạo cấp Phòng của Cục Đăng kiểm Việt Nam từng phải lên tiếng thừa nhận rằng "chẳng biết sẽ trụ được bao lâu nữa".
Trong buổi làm việc với lãnh đạo Bộ GTVT, Bộ Công an diễn ra vào chiều 8/3 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu hai bộ này và những cơ quan liên quan phải có giải pháp cấp bách để “giải cứu” đăng kiểm, chấm dứt ngay tình trạng ùn tắc tại các trung tâm đăng kiểm như hiện nay. Theo Phó Thủ tướng, chuyên án của Bộ Công an góp phần chấn chỉnh, lập lại trật tự trong lĩnh vực đăng kiểm, nâng cao niềm tin của người dân; đồng thời cho thấy trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước cũng như những bất cập trong mô hình xã hội hóa hoạt động đăng kiểm.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước là cung cấp dịch vụ công cho người dân. Vì vậy, trong khi giải quyết, xử lý những yếu kém của cơ quản lý Nhà nước, phải tìm giải pháp tốt nhất, không làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người dân. Do đó, nhiệm vụ cấp bách mà Bộ GTVT và Bộ Công an cần phải làm ngay lúc này là tìm ra phương án, giải pháp xử lý dứt điểm những tồn tại, yếu kém, không làm ảnh hưởng đến nhu cầu chính đáng của người dân.
Trong số những giải pháp để giải cứu đăng kiểm được nhắc đến trong thời gian qua có việc miễn đăng kiểm lần đầu cho ô tô nhập khẩu hoặc lắp ráp mới và trao quyền cho các trung tâm bảo trì, bảo dưỡng của các DN sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu xe ô tô đủ điều kiện được tham gia thực hiện kiểm định xe. Với bối cảnh hiện nay của ngành đăng kiểm, đây có lẽ là hai giải pháp có thể mang tới hiệu quả tức thì và nhiều nhất. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, trong đó có những lý do bất khả kháng liên quan đến vấn đề cơ chế và hành lang pháp lý, việc cho phép triển khai hai giải pháp này vẫn chưa thể được thực hiện.
Với chỉ đạo mới nhất của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ Công an, Bộ GTVT và các cơ quan liên quan về việc phải làm ngay và không thể kéo dài tình trạng này, chúng ta có quyền hy vọng về việc đăng kiểm sẽ được giải quyết trong thời gian sớm nhất. Bởi đơn giản, lúc này giải cứu đăng kiểm chẳng khác nào... cứu hỏa.
