Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương ngày 15/11, Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) nêu vấn đề trách nhiệm của Bộ Công Thương trong quản lý kinh doanh bán hàng đa cấp thời gian qua.
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết, thực tế, loại hình bán hàng đa cấp đã được cấp phép khi Việt Nam tham gia WTO. Trong thời gian qua, bán hàng đa cấp đã được thực hiện thông qua các khuôn khổ pháp lý từ năm 2014 và được sửa theo hướng thắt chặt hơn.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện các nội dung pháp lý từ năm 2014 – 2016 đã bộc lộ một số vấn đề trong quản lý Nhà nước để điều chỉnh, chế tài các hoạt động bán hàng đa cấp.
Các vấn đề này tập trung trong 3 lĩnh vực: các khuôn khổ pháp lý chưa đầy đủ hoàn thiện; công tác quản lý bán hàng đa cấp chưa thực sự bài bản, phân công rạch ròi để đảm bảo hiệu quả của các cấp, bởi vì việc quản lý bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định, thông tư hướng dẫn đã được phân cấp cho chính quyền địa phương và Sở công thương địa phương để quản lý trực tiếp hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp.
Bộ trưởng bày tỏ: “Chúng ta phải nhìn nhận rằng bán hàng đa cấp có sức hút rất lớn với đại bộ phận người dân, vì có những hành vi cố tình tuyên truyền làm sai lệch bản chất của bán hàng đa cấp, hướng vào lợi nhuận siêu khủng để thu hút một bộ phận lớn người dân tham gia. Biến tướng của đa cấp đã trở thành hình thức kinh doanh tài chính trái phép, kinh doanh ảo và gây ra những thiệt hại tài sản lớn của xã hội”.
Sau khi nhận thấy những bất cập trong quản lý và cùng với sự phát hiện của dư luận báo chí, từ cuối 2015, Bộ Công Thương đã tăng cường kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ sở bán hàng đa cấp ở các địa phương và phát hiện hàng loạt doanh nghiệp có hiện tượng lợi dụng hình thức bán hàng đa cấp để trục lợi, phục vụ cho hoạt động thu lợi bất chính.
Đầu 2016, Bộ Công Thương chính thức xây dựng 2 chỉ thị cụ thể để phối hợp với chính quyền địa phương làm đầu mối quản lý bán hàng đa cấp. Đến nay, từ 67 doanh nghiệp, Bộ đã rút giấy phép của 25 cơ sở có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thu lợi bất chính, có hành vi lửa đảo.
Bên cạnh đó, Bộ đã xử phạt 14 cơ sở có hành vi vi phạm. Đồng thời, Bộ đã nhìn nhận trách nhiệm của mình và đề nghị cho sửa đổi Nghị định 42 về quản lý bán hàng đa cấp, cũng như các thông tư hướng dẫn để khắc phục tồn tại bất cập mà cơ quan quản lý chưa làm được.
Những yếu kém trong công tác tuyên truyền cung cấp thông tin để người dân hiểu về hoạt động bán hàng đa cấp, sao cho phù hợp với quy định luật pháp và đúng bản chất của hoạt động cần được quan tâm.
Mới đây, Chính phủ đã ban hành chỉ thị mới về hoạt động quản lý bán hàng đa cấp, nêu rõ trách nhiệm của các bộ ngành, trong đó có Bộ Công Thương. Trước mắt, Bộ Công thương tập trung các giải pháp quản lý hoạt động bán hàng đa cấp hiệu quả, nhất là bán hàng đa cấp có dấu hiệu lừa đảo sẽ làm nghiêm.
