Cụ thể, ngày 24/12/2021, Công an Hà Nội kiểm tra tàu chở cát số đăng ký VP1240 đã phát hiện 15kg pháo nổ.
Trước đó, ngày 19/12/2021, Công an quận Hà Đông bắt quả tang đối tượng Bùi Văn An thuê xe ôm vận chuyển pháo lậu, thu giữ 5 khối pháo hoa nổ. Báo cáo của Ban chỉ đạo 389 TP Hà Nội cho thấy, sau 1 tháng triển khai cao điểm tấn công tội phạm dịp Tết Nhâm Dần (từ ngày 15/12/2021 đến nay) lực lượng chức năng đã khám phá 6 vụ việc, bắt giữ 8 đối tượng, thu giữ hơn 68kg pháo nổ các loại.
Thực tế cho thấy mặc dù nằm trong danh mục cấm mua bán, sử dụng, nhưng hoạt động buôn bán pháo trái phép vẫn diễn ra công khai trên mạng xã hội. Chỉ cần gõ khóa "pháo nổ" trên facebook, người tiêu dùng sẽ thấy hàng loạt các hội, nhóm như: "Pháo hoa tết 2022 uy tín", "Đại lý pháo hoa Việt Trung", "Pháo Tết 2022"… công khai số điện thoại để "tiện" liên hệ đặt hàng.
Hiện trên thị trường có 2 loại pháo nổ, pháo hoa do Trung Quốc, Thái Lan sản xuất. Trong đó, loại pháo được đặt mua nhiều nhất là pháo hoa giàn 36, 49, 100 quả/ hộp, hiện giá bán buôn cho 1 thùng 18 giàn/hộp (loại 36 quả/hộp) có giá 5,5 triệu đồng; loại 100 quả/hộp (10 hộp/thùng) có giá 10 triệu đồng/thùng…
Theo Chủ tịch Hội Chống hàng giả & Bảo vệ thương hiệu TP Hà Nội Triệu Văn Thìn, từ năm 1995 Việt Nam đã thực hiện việc cấm sản xuất, buôn bán và đốt pháo trong phạm vi cả nước. Nhưng những năm gần đây tình hình buôn bán, vận chuyển pháo từ nước ngoài về Việt Nam đang có những diễn biến hết sức phức tạp diễn ra tại hầu hết các tuyến biên giới từ Bắc - Nam, miền Trung và Tây Nguyên...
Lý giải nguyên nhân khiến hiện tượng buôn bán pháo lậu diễn ra mạnh mẽ trong dịp Tết Nguyên đán, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội Chu Xuân Kiên cho biết, pháo lậu là một trong những mặt hàng thu lãi cao với mỗi cân pháo được vận chuyển trót lọt, các đối tượng có thể thu lời bạc triệu nên đã thu hút một lượng lớn người tham gia mua bán.
“Tại Trung Quốc một bánh pháo hoa chỉ từ 10 - 15 nhân dân tệ (tương đương 35.000 - 45.000 đồng), những quả pháo trứng ở bên kia biên giới có giá 5.000 - 7000 đồng/quả” - ông Kiên dẫn chứng.
Chia sẻ những thủ đoạn vận chuyển pháo lậu, Phó Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội Trịnh Quang Đức thông tin, để qua mắt lực lượng chức năng, các đối tượng bọc pháo vào những hộp hàng ghi là quần áo, chăn màn sau đó gửi xe khách vận chuyển, khi đến bến xe, sẽ có người nhận hàng.
Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông đường thủy số 1 (Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội) Thiếu tá Hà Trọng Hoan thông tin, vụ phát hiện tàu chở cát có số đăng ký VP1240 vận chuyển pháo lậu cho thấy, để qua mắt lực lượng chức năng đối tượng Nguyễn Văn Thà yêu cầu được nhận pháo ở tàu chở cát trên sông Hồng, sau khi nhận hàng thì giấu vào khoang máy, trường hợp bị phát hiện sẽ ném xuống sông phi tang vật chứng… “Đây là thủ đoạn rất mới của tội phạm vận chuyển, buôn bán pháo lậu” - ông Hoan nêu rõ.
Thực tế cho thấy việc buôn bán pháo nổ lợi nhuận cao, trong khi việc đấu tranh, xử lý hoạt động này gặp khó khăn bởi quy định pháp luật chưa theo kịp thực tế. Phó Chủ tịch Hội Chống hàng giả & Bảo vệ thương hiệu TP Hà Nội Phạm Bá Dục nêu rõ, Luật Đầu tư năm 2014 (sửa đổi, bổ sung), thi hành từ ngày 1/1/2017 quy định “Kinh doanh pháo nổ” là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, còn việc kinh doanh các loại pháo khác là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Như vậy hành vi buôn lậu, sử dụng pháo hoa là kinh doanh có điều kiện, không xem xét trách nhiệm hình sự, nhưng loại pháo này có mức độ nguy hiểm tương tự pháo nổ.
“Điều này khiến lực lượng chức năng trong quá trình xử lý buôn bán pháo hoa nhập lậu chỉ áp dụng xử phạt hành chính, không thể khởi tố” - ông Dục phân tích.
Nhằm ngăn chặn việc buôn lậu pháo nổ trong dịp Tết Nguyên đán, UBND TP Hà Nội ban hành Công văn số 4609/UBND-NC về phối hợp với lực lượng công an thực hiện đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, an toàn Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022.
Trong đó, yêu cầu các lực lượng chức năng tăng cường phối hợp với công an trong việc kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo nổ, thuốc pháo các loại không để xảy ra đốt pháo nổ công khai trong thời gian trước, trong và sau Tết Nguyên đán.
