Cấp thiết quy hoạch khu dân cư vùng lũ

Có một số thông tin cho rằng, nước sông Bùi lên cao gây ngập lụt huyện Chương Mỹ là do hồ chứa thủy điện Hòa Bình xả lũ. Thông tin này có chính xác không, thưa ông?

- Sự cố tràn đê sông Bùi là tình huống đặc biệt, nhưng không phải là bất thường, bởi năm ngoái đã xảy ra, năm nay lại tiếp diễn. Nguyên nhân không phải do xả lũ hồ Hòa Bình, bởi từ nhiều ngày nay, hồ Hòa Bình đã dừng xã lũ. Việc nước sông Bùi lên cao là do ảnh hưởng của lũ rừng ngang từ Hòa Bình đổ về và mưa lớn cục bộ khiến mực nước sông nội địa dâng cao.

Thực tế những năm qua, việc xả lũ các hồ chứa trên lưu vực sông Hồng được Chính phủ rất quan tâm, bởi điều này có vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh quốc gia, trong đó có bảo vệ vùng Thủ đô. Chính vì vậy, Chính phủ đã giao Ban Chỉ đạo T.Ư về Phòng, chống thiên tai phối hợp với các đơn vị thực hiện rất cẩn trọng; không thể có chuyện xả lũ gây ảnh hưởng tới đời sống của người dân.

Không chỉ năm nay, năm trước, mà nhiều năm về trước nữa, nhiều địa phương của Hà Nội, điển hình là huyện Chương Mỹ vẫn thường bị ngập do nước sông Bùi lên cao. Vì sao lại có hiện tượng này, thưa ông?

- Thực tế hiện nay, mực nước sông Bùi lên cao trong mùa mưa lũ chủ yếu là do lũ rừng ngang từ tỉnh Hòa Bình đổ về. Trong những năm trở lại đây, tình trạng ngập lụt thường xuyên xảy ra có liên quan tới sự suy giảm mật độ che phủ thảm thực vật tại vùng núi huyện Lương Sơn (Hòa Bình). Lượng nước mưa không được giữ lại, hoặc sau thời gian mưa kéo dài, “đất no nước”, và do đó khi tiếp tục có mưa cục bộ tại khu vực này, toàn bộ lượng nước sẽ đổ vào sông Bùi gây ngập lụt các địa phương vùng hạ lưu sông thuộc địa phận TP Hà Nội.

- Hiện, một số vị trí trên tuyến đê sông Bùi, nước đã tràn bờ và tình trạng ngập lụt dự kiến sẽ còn diễn ra trong nhiều ngày tới. Do đó, nhiệm vụ trước mắt, TP cần tiếp tục bảo đảm an toàn và tập trung hỗ trợ đời sống cho người dân vùng lũ. Đây là công tác mà T.Ư đánh giá Hà Nội đã thực hiện hết sức chủ động thời gian qua. Bên cạnh đó, tùy theo diễn biến nước rút, cần khẩn trương triển khai công tác vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh lây lan… Bố trí dự phòng cây, con giống để hỗ trợ bà con vùng lũ sớm ổn định sản xuất.

Đối với nhiệm vụ về lâu dài, Hà Nội cần sớm quy hoạch lại vùng dân cư ven sông Bùi, trong đó, tính toán cả phương án di dời dân khỏi vùng thường xuyên ngập úng. Trên cơ sở đó, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp ven sông. Đặc biệt, cần sớm rà soát tổng thể hành lang thoát lũ, tiếp tục đầu tư củng cố hệ thống đê điều.

- Theo phân cấp, tuyến đê sông Bùi là đê cấp 4 do địa phương quản lý. Chính vì vậy, việc đầu tư, nâng cấp hệ thống đê điều này sẽ do TP Hà Nội chủ động xây dựng phương án và bố trí ngân sách để thực hiện. Tuy nhiên, với những nội dung nằm ngoài khả năng, TP có thể đề xuất các bộ ngành T.Ư xem xét hỗ trợ. Riêng đối với Tổng cục Phòng, chống thiên tai, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ Hà Nội trong công tác tư vấn các giải pháp kỹ thuật về mặt công trình.

Vừa qua, chúng tôi cũng đã nhận được đề được đề xuất của Sở NN&PTNT Hà Nội về việc kiến nghị Chính phủ cho phép nghiên cứu xây dựng hồ chứa để điều tiết lũ từ sông Bùi. Chúng tôi sẽ nghiên túc xem xét tính khả thi của phương án này.