Bị cáo Phan Quốc Việt: Nếu là hối lộ, bị cáo không bao giờ chuyển khoản
Là người đầu tiên được xét hỏi, bị cáo Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á khai trong hợp đồng ký với Bộ KH&CN, Học viện Quân y, nhiệm vụ của Công ty Việt Á là sản xuất thử nghiệm 20.000 kit test. Với công việc này, Công ty Việt Á được Học viện Quân y chuyển tiền mặt 1 tỷ đồng là tiền công và nguyên liệu để sản xuất trị giá khoảng 8, 9 tỷ.
Theo bị cáo Việt, khi đó, Học viện Quân y có chuyển cho Công ty Việt Á một số tài liệu. Từ tài liệu này, Công ty Việt Á tối ưu hóa, khoảng 1 tuần sau thì sản xuất ra kit test mang đi kiểm nghiệm ở Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương. Bị cáo Việt thừa nhận kit test dù tạm thời hay lưu hành đều ghi kit test của Công ty Việt Á.
“Bị cáo có nhờ vả ai tác động, chỉ đạo trong quá trình tham gia kiểm nghiệm, cấp phép không” thẩm phán hỏi. Bị cáo Việt khai có nhờ bị cáo Nguyễn Huỳnh và một số người bên Bộ Y tế. Về việc đưa tiền cho các bị cáo, Việt nói đưa cho Trịnh Thanh Hùng 350.000 USD. Theo lời khai của bị cáo Việt, đưa tiền là “sự chia sẻ”.
Tương tự, Việt khai đưa Nguyễn Văn Trịnh 200.000 USD, lý do đưa tiền là vì bị cáo Trịnh nhiệt tình giúp đỡ. Còn Trịnh hỗ trợ như nào thì Việt không rõ.
Tiếp lời, bị cáo Việt khai đưa cho bị cáo Nguyễn Huỳnh hơn 2 triệu USD và 4 tỷ đồng. Về mối quan hệ với Huỳnh, Việt khai quen nhau khoảng 2017, không liên quan công việc mà chơi với nhau thân thiết như anh em. Quá trình chơi với nhau, Huỳnh chia sẻ khó khăn với Việt nên Việt hỗ trợ, đưa tiền. Bị cáo Huỳnh nhờ hỗ trợ, nói sếp (ông Nguyễn Thanh Long – PV) có một số việc cần hỗ trợ, bị cáo có khả năng như nào thì hỗ trợ. Do đó, Việt đã đưa số tiền trên.
Về nguồn gốc số tiền “hỗ trợ” trên, Việt khai mượn từ bạn bè vì khi đó Công ty Việt Á không có nguồn thu, nhiều chỗ chưa được thanh toán. Bị cáo mượn tiền VND rồi đổi sang USD, sau đó mang từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội. Sau đó, Việt khai đưa cho Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, Bộ Y tế) 300.000 USD, Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN) 50.000 USD.
Về việc đưa 27 tỷ đồng cho Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương), Việt nói đây là khoản bị cáo chia sẻ lại vì Hải Dương là một kỷ niệm lớn với Việt. Theo lời khai của Việt, thời gian Hải Dương bị dịch bệnh, hơn 30 nhân viên của Công ty Việt Á đã về đây cùng chống dịch.
Phan Quốc Việt khẳng định khi đưa tiền cho ông Tuyến, cả hai không bàn bạc gì. Lúc đó, bị cáo nói là chia sẻ chung với CDC Hải Dương, không phải riêng bị cáo Tuyến. Bị cáo thừa hiểu việc hối lộ là sai, chia sẻ lợi nhuận là không sai nên bị cáo mới chuyển khoản. Nếu là hối lộ, bị cáo không bao giờ chuyển khoản.
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế: Đến nay bị cáo thấy hành vi này là sai, xin nhận
Trong khi đó, trả lời các câu hỏi của HĐXX, bị cáo Nguyễn Thanh Long - cựu Bộ trưởng Bộ Y tế nhắc lại bối cảnh xảy ra vụ án, khi ấy tình hình dịch Covid-19 rất cấp bách, đòi hỏi đặt ra là phải có một sản phẩm về kit xét nghiệm để phục vụ phòng, chống dịch.
Theo lời khai của bị cáo Long, trước thời điểm cấp phép 2 ngày, bản thân mới biết đến kit xét nghiệm của Công ty Việt Á. Lúc này, Nguyễn Huỳnh có nhờ ông Long nói với một số đơn vị liên quan tại Bộ Y tế để thúc đẩy quá trình cấp phép, nhưng bị cáo từ chối.
Bị cáo Long cho hay, bản thân không tin Công ty Việt Á sẽ sản xuất được kit xét nghiệm, nhưng Nguyễn Huỳnh nói đây là sản phẩm kết hợp với Học viện Quân y. Vì thế, sau này, tại một hội nghị về phòng chống dịch, bị cáo Long nói có biểu dương Học viện Quân y trong việc nghiên cứu kit xét nghiệm.
Trình bày về mối quan hệ với bị cáo Việt, bị cáo Nguyễn Thanh Long khai quen vào khoảng năm 2017, trong một lần thực hiện xã hội hóa y tế ở TP Hồ Chí Minh nhưng hai bên không liên lạc hay trao đổi gì.
Bị cáo Long khẳng định “không có bất cứ ưu ái nào”. Thậm chí, sau giai đoạn cấp phép tạm thời, Phan Quốc Việt từng nhờ người tác động nhưng bản thân đã thẳng thừng từ chối, yêu cầu cứ làm theo quy định pháp luật.
Tại tòa, bị cáo Long thừa nhận cầm 2,25 triệu USD từ Phan Quốc Việt, trong đó 2,2 triệu USD nhận thông qua Nguyễn Huỳnh, 50.000 USD nhận trực tiếp từ Việt. Thời điểm đưa và nhận tiền là khoảng 10 tháng sau khi đã cấp phép tạm thời và không đòi hỏi gì. “Đến nay bị cáo thấy hành vi này là sai, xin nhận” - bị cáo Long khai tại tòa.
HĐXX hỏi bị cáo Long có gợi ý với Nguyễn Huỳnh để đề nghị Phan Quốc Việt đưa tiền hay không, bị cáo Long phủ nhận và khẳng định “không gợi ý bất cứ điều gì”. Về số tiền 2,25 triệu USD, bị cáo Long cho hay đến nay đã tác động gia đình khắc phục toàn bộ.
