Theo tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trình bày tại phiên họp, căn cứ Nghị quyết số 70/2022/QH15 ngày 11/11/2022 của Quốc hội, Quyết định số 1506/QĐ-TTg ngày 2/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Nghị quyết số 163/NQ-CP ngày 4/10/2023 của Chính phủ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2023 cho bộ, cơ quan ở Trung ương, các địa phương là 2.508.087,24 triệu đồng.
Chính phủ cũng trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo Quốc hội cho ý kiến và thông qua dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2023 cho bộ, cơ quan ở Trung ương, các địa phương. Thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua đối với dự thảo Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023) Quốc hội khóa XV.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, Nghị quyết của Quốc hội giao Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục, điều kiện để phân bổ số tiền 70.735,172 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay gần kết thúc năm ngân sách 2023 (ngày 5/10/2023) Chính phủ mới trình bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách Nhà nước năm 2023 cho các bộ, cơ quan ở trung ương, các địa phương, tổng số kinh phí khoảng 2.508 tỷ đồng (chỉ bằng khoảng 3,5% tổng số tiền chưa phân bổ) là quá muộn so với quy định, gây lãng phí nguồn lực ngân sách Nhà nước.
Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo rút kinh nghiệm, không để tồn tại các khoản chi chưa xác định được nhiệm vụ, nội dung chi trong dự toán ngân sách Nhà nước hằng năm để chờ phân bổ.
Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ báo cáo rõ về số kinh phí còn lại chưa trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội, làm rõ về khả năng sử dụng khoản kinh phí này trong niên độ ngân sách Nhà nước năm 2023.
“Đa số ý kiến đề nghị, trường hợp không sử dụng đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, báo cáo cấp có thẩm quyền điều chuyển cho các nhiệm vụ khác cần thiết, cấp bách, tránh gây lãng phí nguồn lực” – Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh nhấn mạnh.
Tại phiên họp, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung dự toán chi thường xuyên của các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương theo quy định tại Nghị quyết số 70/2022/QH15 tại Kỳ họp thứ 6.
Đối với số còn lại chưa phân bổ theo quy định tại Nghị quyết số 70/2022/QH15, đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát, báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Quá thời hạn theo quy định pháp luật, đề nghị hủy dự toán.
Tại phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí với đề nghị của Ủy ban Tài chính, Ngân sách.
Tại phiên họp, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đặng Thế Vinh đề nghị làm rõ việc bổ sung dự toán chi thường xuyên này do nhiệm vụ mới phát sinh hay là nhiệm vụ xác định từ trước mà chưa có đủ hồ sơ phân bổ; làm rõ trách nhiệm cơ quan tham mưu, bộ ngành, địa phương để rút kinh nghiệm cho những năm tiếp theo. Đồng thời đề nghị, số tiền này sau được phân bổ đề nghị tập trung triển khai ngay để giải ngân thực hiện hết, hạn chế chuyển nguồn cho năm sau.
Báo cáo giải trình về nguyên nhân phân bổ chậm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, là do các bộ, ngành chậm trình ban hành các cơ chế, chính sách. Ví dụ như khoản chi đặt hàng các cơ quan báo chí cần có định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá mới được bố trí nhưng bộ ban hành chậm, quá niên độ. Bộ trưởng cũng nhấn mạnh “ngân sách, tiền bạc làm rất chặt chẽ, công khai” nên chỉ khi đầy đủ điều kiện mới được chi.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của các cơ quan thẩm tra, ý kiến của Kiểm toán Nhà nước, rà soát, bổ sung đầy đủ hồ sơ tài liệu theo đúng quy định.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài chính, Chính phủ cần nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc xây dựng dự toán, điều hành ngân sách, khắc phục tình trạng số kinh phí chưa phân bổ lớn như một khoản dự phòng thứ 2 của ngân sách khi trình Quốc hội. Đồng thời, dự báo tính toán không sát dẫn đến gần hết năm số ngân sách, kinh phí còn chưa có nhu cầu sử dụng, chưa đủ điều kiện phân bổ còn rất lớn, cần có giải pháp kịp thời tháo gỡ để đảm bảo sử dụng hợp lý các nguồn bố trí.
Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Chính phủ rà soát, trình Quốc hội và chịu trách nhiệm đối với từng khoản đề nghị bổ sung dự toán chi thường xuyên năm 2023 của các bộ, ngành, địa phương, về tính chính xác của số liệu, sự cần thiết, tính đầy đủ, hợp lệ theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và pháp luật có liên quan.
