Cửa ngõ thương mại “siêu cấp”
Đây cũng là FTA đầu tiên ASEAN ký kết kể từ năm 2009, sau các thỏa thuận tương tự với Ấn Độ, Australia, New Zealand và Hàn Quốc. Cho tới nay, ASEAN là đối tác thương mại hàng hóa lớn thứ 2 của Hong Kong trong năm 2016 và lớn thứ 4 về thương mại dịch vụ trong năm 2015. Cụ thể, tổng kim ngạch thương mại hàng hóa giữa Hong Kong và ASEAN năm 2016 ước tính 106,8 tỷ USD, thương mại dịch vụ song phương chạm mốc 15,5 tỷ USD vào năm 2015. Tính tới cuối năm 2015, ASEAN là điểm đến hấp dẫn thứ 6 về đầu tư trực tiếp nước ngoài của Hong Kong. Ở chiều ngược lại, ASEAN cũng là đối tác lớn thứ 6 về vốn đầu tư trực tiếp vào Hong Kong, xấp xỉ 71,1 tỷ USD.
Trên cơ sở lợi thế địa lý và nền văn hóa có nhiều điểm tương đồng, đầu tư và thương mại giữa Hong Kong và khu vực ASEAN có lịch sử lâu dài và đi vào chiều sâu. Với ASEAN, Hong Kong là đối tác thương mại đầy tiềm năng. Nằm ở phía Đông Nam của 2 đại lục Âu - Á, nối châu Á với các đầu mối trên biển quan trọng, khu hành chính Hong Kong là cửa ngõ ra vào để hợp tác kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc đại lục và ASEAN. Cùng với tiến trình của chiến lược “Vành đai, Con đường”, thương mại giữa Trung Quốc đại lục với khu vực ASEAN sẽ mở ra tốc độ tăng trưởng tốt, ưu thế và vai trò là một cảng biển trung chuyển “siêu cấp” của Hong Kong sẽ càng trở nên rõ ràng hơn. Hồi tháng 8, truyền thông quốc tế thông tin, Hong Kong và 10 nước ASEAN cùng với Trung Quốc đại lục nhiều khả năng sẽ sớm ký Hiệp định “ASEAN 10 + 1 + 1”.
Cơ hội cho Việt Nam
Theo Edward Yau, quan chức phụ trách các vấn đề phát triển thương mại và kinh tế của Hong Kong (Trung Quốc), nền kinh tế khu vực này sẽ được hưởng lợi tích cực từ FTA với ASEAN. Hiệp định này cung cấp cửa ngõ thuận lợi để DN Hong Kong dễ dàng tiếp cận thị trường các nước ASEAN, gia tăng cơ hội kinh doanh và tăng cường dòng chảy đầu tư, thương mại. Ông Yau đánh giá những thỏa thuận này có phạm vi toàn diện và các cam kết có giá trị, bao gồm trao đổi hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, hợp tác kinh tế, kỹ thuật và các cơ chế giải quyết tranh chấp. Quá trình ký kết FTA giữa Hong Kong và ASEAN dự kiến hoàn tất vào tháng 11/2017.
Tính đến cuối năm 2015, Singapore, Thái Lan và Việt Nam là 3 nhà đầu tư hàng đầu trong khối về hoạt động thương mại với Hong Kong với tỷ trọng trong tổng kim ngạch thương mại với đặc khu hành chính lần lượt ở 37%, 16,3% và 15,5%. Tổng thư ký Chính quyền Đặc khu Hành chính Hong Kong (HKSAR) Carrie Lam từng chia sẻ trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 8/2016, Hiệp định Thương mại tự do Hong Kong - ASEAN hoàn tất, Hong Kong sẽ trở thành "siêu cầu nối" giữa Trung Quốc và Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC). FTA này sẽ giúp tăng cường hợp tác thương mại và kinh tế giữa Hong Kong và ASEAN, trong đó có Việt Nam, thúc đẩy giao thương hàng hóa, dịch vụ và đầu tư.
