Doanh nghiệp chẳng mặn mà
Trong 10 năm triển khai CVĐ, DN sản xuất, bán lẻ đã tổ chức 2.500 đợt bán hàng về nông thôn với 60.000 lượt DN tham gia, thu hút hơn 4 triệu lượt người tiêu dùng mua sắm, doanh thu đạt hơn 500 tỷ đồng...
Thực tế cho thấy, chưa có nhiều DN bán lẻ mặn mà với hoạt động này, nhất là các DN liên doanh nước ngoài, điều này khiến sức lan tỏa của những chuyến hàng Việt về nông thôn vẫn chưa được như mong muốn.
Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (Hapro) Nguyễn Thị Hải Thanh cho rằng: Hapro đã thực hiện hàng trăm chuyến bán hàng lưu động về nông thôn nhưng hầu như không có lãi bởi DN phải tự thực hiện với chi phí tài chính và nhân lực lớn. “Sau khi trừ đi các chi phí thì điều mà DN thu lại được chính là cảm tình của bà con Nhân dân, có lẽ vì vậy mà hiếm khi thấy DN bán lẻ có vốn đầu tư nước ngoài tham gia chương trình này” - bà Nguyễn Thị Hải Thanh đánh giá.
Thực tế các chuyến đưa hàng Việt về nông thôn cho thấy, trung bình chi phí vận chuyển, thuê gian hàng và nhân công một chuyến bán hàng về các xã gần trung tâm TP, DN đã mất 12 - 15 triệu đồng (chưa kể đến các xã vùng sâu, vùng xa). Chi phí lớn nên đòi hỏi doanh thu mỗi chuyến bán hàng về nông thôn phải đạt từ 150 - 170 triệu đồng mới có thể hòa vốn. Chi phí nhiều nhưng trung bình doanh thu mỗi phiên chợ Việt chỉ đạt 90 - 100 triệu đồng, có lẽ vì vậy mà không thấy các "ông lớn" trong ngành bán lẻ Việt Nam tham gia chương trình này.
Phân tích nguyên nhân việc DN không mặn mà đưa hàng Việt về nông thôn mặc dù hoạt động này hỗ trợ DN xây dựng thương hiệu, Chủ tịch Hiệp hội bán lẻ Việt Nam Đinh Thị Mỹ Loan nêu rõ: Mặc dù DN đã tổ chức hàng nghìn đợt bán hàng Việt về nông thôn nhưng hoạt động này chủ yếu tổ chức vào dịp cuối năm, Tết Nguyên đán theo hình thức hội chợ, nặng tính chất “mùa vụ” không có chiều sâu. Chính vì vậy khi DN kết thúc chuyến đưa hàng Việt về nông thôn, NTD muốn mua thêm sản phẩm cũng không biết mua hàng ở đâu, kết nối với DN bằng cách nào.
Thậm chí tại một số địa phương còn xuất hiện việc DN lợi dụng phiên chợ Việt tổ chức ở vùng sâu, vùng xa để bày bán sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thậm chí còn có cả hàng “nhái” thương hiệu của các DN trong nước...
Cần hỗ trợ xây dựng hạ tầng bán lẻ nông thôn
Thực tế cho thấy, một trong những lý do khiến các chuyến đưa hàng Việt về nông thôn còn mang tính “mùa vụ” là bởi hệ thống hạ tầng thương mại hiện đại đang tập trung ở khu vực nội thành các TP lớn, chưa vươn tới các vùng nông thôn.
Hiện đa phần các DN Việt là DN vừa và nhỏ, vì thế để đầu tư khai thác thị trường này, các DN bán lẻ mong muốn sự hỗ trợ, quan tâm của Nhà nước thông qua những chính sách, cơ chế khuyến khích đầu tư xây dựng hệ thống bán lẻ tại thị trường nông thôn.
Đồng tình với ý kiến này, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cũng đề nghị: Trong thời gian tới Bộ Công Thương cần tổ chức quy hoạch mạng lưới phân phối ở vùng nông thôn, DN lấy đó làm cơ sở thiết lập các điểm bán hàng cố định, tạo liên kết vững chắc với thị trường. Đồng thời, các cơ quan quản lý chức năng và địa phương hỗ trợ DN thủ tục giấy tờ, mặt bằng kinh doanh để xây dựng hệ thống phân phối, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước, cơ quan quản lý muốn chiếm lĩnh thị trường nông thôn đòi hỏi DN cần chú ý tới nhu cầu mà người tiêu dùng khu vực nông thôn, cung ứng những mặt hàng người tiêu dùng đang cần, chẳng hạn như thực phẩm chế biến sẵn giá bình dân, chất lượng bảo đảm.
Bên cạnh đó, DN cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá sản phẩm nhằm nâng cao nhận thức của người dân, không ham giá rẻ mà mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
"DN khi tiếp cận thị trường này không nên tham vọng phủ hàng hết các cửa hàng đang có ở thị trường nông thôn mà phải xác định được đâu là địa điểm cần tổ chức điểm bán hàng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp."- Trưởng Bộ phận dịch vụ đo lường bán lẻ Nielsen Việt Nam Nguyễn Anh Dũng |
