Nhiều bất cập
Hiệp hội BĐS TP Hồ Chí Minh (HoREA) vừa có Văn bản số 116/2019/CV-HoREA góp ý kiến về khung giá đất giai đoạn 2019-2024. Theo đó, có rất nhiều bất cập, hạn chế trong quy định xây dựng khung giá đất đô thị, nhất là tại các đô thị đặc biệt.
Cụ thể, tại Nghị định 104/2014/NĐ-CP quy định khung giá đất tại đô thị đặc biệt, gồm: Đất ở giá tối thiểu 1,5 triệu đồng/m2, Giá tối đa 162 triệu đồng/m2; Đất thương mại, dịch vụ giá tối thiểu 1,2 triệu đồng/m2, giá tối đa 129,6 triệu đồng/m2; Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ giá tối thiểu 900 nghìn đồng/m2, giá tối đa 97,2 triệu đồng/m2.
Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho biết, tháng 8/2019, UBND TP Hồ Chí Minh ban hành Quyết định số 18/QĐ-UBND, quy định hệ số điều chỉnh giá đất năm 2019 trên địa bàn thành phố, quy định hệ số 2,5 đối với Khu vực 1, trong đó có quận 1. Mức giá đất để tính nghĩa vụ tài chính của 03 tuyến đường Đồng Khởi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ là 405 triệu đồng/m2; đường Lê Duẩn là 275 triệu đồng/m2, đều thấp hơn rất nhiều so với giá thực tế thị trường. Ví dụ, năm 2014, đấu giá mặt bằng 23 Lê Duẩn quận 1, diện tích 3.000m2, có giá khởi điểm đấu giá là 550 tỷ đồng (183,3 triệu đồng/m2), giá trúng đấu giá lên đến 1.430 tỷ đồng (476,6 triệu đồng/m2), gấp 2,6 lần giá khởi điểm đấu giá.
“HoREA nhận thấy UBND TP Hồ Chí Minh đã chưa sử dụng thẩm quyền được quy định mức giá đất trong Bảng giá đất cao hơn nhưng không quá 30% so với mức giá tối đa của Khung giá đất, theo quy định tại Khoản (3.a) Điều 11 Nghị định 44/2014/NĐ-CP” - ông Châu cho hay.
Không chỉ bất cập và hạn chế trong việc quy định Khung giá đất ở, mà kể cả trong việc quy định Khung giá đất thương mại, dịch vụ và đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ cũng bất cập và hạn chế.
Bất cập lớn nhất của Nghị định 44/2014/NĐ-CP là đã quy định các địa phương xây dựng giá đất trong Bảng giá đất được quy định giá đất cao hơn nhưng không được vượt quá 30% mức giá tối đa của Khung giá đất (mức trần 30%) và cũng không có quy định cho phép Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được quy định mức giá đất thấp hơn so với mức giá tối thiểu của cùng loại đất trong Khung giá đất.
Quy định này đã làm hạn chế tính tự chủ, chủ động, kịp thời và tính chịu trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc xây dựng Bảng giá đất, cũng như không phù hợp với nguyên tắc định giá đất phải phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường, theo quy định tại Điều 112 Luật Đất đai.
Ngoài ra, quy định Khung giá đất của 3 thành phố trực thuộc trung ương (Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ) có mức giá ngang với mức giá của các đô thị loại I trong cùng Vùng kinh tế là chưa hợp lý, do 3 TP trực thuộc trung ương này có quy mô nền kinh tế vượt trội hơn các đô thị loại I trong Vùng.
Nên xây dựng khung giá theo vùng
Cũng theo Chủ tịch HoREA, tại Nghị định 44/2014/NĐ-CP thì chỉ còn quy định 3 vị trí hẻm, vì phải áp dụng quy định giá đất ở tối thiểu trong Bảng giá đất không được thấp hơn giá đất ở tối thiểu của Khung giá đất.
Việc không có quy định cho phép UBND tỉnh được quy định mức giá đất thấp hơn so với mức giá tối thiểu của cùng loại đất trong khung giá đất, đã dẫn đến một số trường hợp vị trí đất đặc thù trong hẻm sâu (còn gọi là nhà trong hẻm 3; 4) của TP Hồ Chí Minh kể từ năm 2015 đến nay, khi người dân làm thủ tục xin cấp “sổ đỏ” nhà ở, đã bị tính tiền sử dụng đất ở cao hơn, so với cách tính của năm 2014 trở về trước.
“Do vậy, khi sửa đổi, bổ sung Nghị định 104/2014/NĐ-CP để công bố Khung giá đất (mới) áp dụng cho giai đoạn từ năm 2019-2024, thì rất cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 44/2014/NĐ-CP để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ” - ông Châu nhìn nhận.
Cũng theo đề xuất của HoREA, để việc xây dựng khung giá đất một cách hợp lý nhất thì nên sửa đổi, bổ sung Điều 4 Nghị định 104/2014/NĐ-CP về phân vùng kinh tế để xây dựng khung giá đất, thành 12 Vùng, như sau: Vùng núi Đông Bắc, Vùng núi Tây Bắc, Trung du phía Bắc, Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung bộ, Duyên hải Trung Trung bộ, Duyên hải Nam Trung bộ, Bắc Tây nguyên, Nam Tây nguyên, Đông Nam bộ, Đồng bằng Bắc sông Hậu, Đồng bằng Nam sông Hậu.