Nga và Ukraine với sự trung gian của Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp quốc hôm 22/7 vừa qua đã đạt được một thỏa thuận đột phá nhằm cung cấp hành lang an toàn qua Biển Đen nhằm thúc đẩy việc xuất khẩu các lô ngũ cốc.
Tuy nhiên, các nhà xuất khẩu vẫn lo ngại trước tình hình mìn nổ trong vùng biển, trong khi các chủ tàu đang đánh giá rủi ro và nhiều bên vẫn thắc mắc về cách thức thỏa thuận thực sự được triển khai.
Mục tiêu của thỏa thuận là trong bốn tháng tới thúc đẩy vận chuyển khoảng 20 triệu tấn ngũ cốc ra khỏi ba cảng biển của Ukraine đang bị phong tỏa kể từ cuộc tấn công của Nga từ ngày 24/2/2022. Điều đó cho phép khoảng 4-5 tàu hàng rời lớn mỗi ngày để vận chuyển ngũ cốc từ các cảng đến hàng triệu người nghèo khó trên toàn thế giới đang phải đối mặt với nạn đói.
Theo Ukraine, chỉ vài giờ sau ngày ký kết hôm 22/7, tên lửa của Nga đã tấn công cảng Odesa của Ukraine - một trong những cảng đề cập trong thỏa thuận.
Một yếu tố quan trọng khác của thỏa thuận là cung cấp sự đảm bảo rằng các nhà vận chuyển và công ty bảo hiểm vận chuyển ngũ cốc và phân bón của Nga sẽ không vướng vào lưới trừng phạt rộng lớn hơn của phương Tây.
Tuy nhiên, thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc làm trung gian vẫn còn khó khăn và rủi ro khi thực hiện.
Guy Platten, Tổng thư ký Cơ quan Vận chuyển Quốc tế, đại diện cho các hiệp hội chủ tàu quốc gia chiếm khoảng 80% thương nhân trên thế giới, cho biết: “Chúng tôi phải làm việc rất chăm chỉ để hiểu chi tiết về cách thức hoạt động thực tế của thỏa thuận".
“Liệu chúng ta có thể chắc chắn và đảm bảo an toàn cho các đoàn vận chuyển không? Điều gì sẽ xảy ra với các hầm mỏ và các bãi mìn? Có quá nhiều điều không chắc chắn và chưa biết vào lúc này,” ông Guy Platten nói.
Việc vận chuyển lúa mì và các thực phẩm khác xuất khẩu hiện rất quan trọng đối với nông dân Ukraine, những người đang cạn kiệt khả năng dự trữ trong một vụ thu hoạch mới.
Số ngũ cốc này cũng rất quan trọng đối với hàng triệu người ở châu Phi, một số khu vực của Trung Đông và Nam Á, những người vốn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực và trong một số trường hợp là nạn đói.
Ukraine và Nga là những nhà cung cấp lúa mì, lúa mạch, ngô và dầu hướng dương quan trọng trên toàn cầu, với giao tranh ở khu vực Biển Đen, được gọi là "lòng chảo của thế giới", đẩy giá lương thực lên cao, đe dọa sự ổn định chính trị ở các quốc gia đang phát triển và các quốc gia dẫn đầu cấm xuất khẩu một số thực phẩm, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng.
Giám đốc nhân đạo của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths cho biết công việc tại Trung tâm Điều phối Chung mới mở ở Istanbul để giám sát thỏa thuận xuất khẩu là "không ngừng nghỉ với mục đích đưa các chuyến hàng ra khỏi các cảng Ukraine một cách nhanh chóng, an toàn và hiệu quả."
