Phó Thủ tướng: Hoàn thiện chính sách để phát triển hợp tác xã

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì Hội nghị toàn quốc sơ kết Luật Hợp tác xã.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết triển khai chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước qua các thời kỳ, kinh tế tập thể và HTX đã có những bước phát triển về chất. Từ tỷ lệ 10% tổng số HTX hoạt động hiệu quả vào năm 2012, tới nay đã có 30% số HTX trên cả nước hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, trong năm 2017, dự kiến có trên 1.000 HTX kiểu mới ra đời, bằng gần 1/3 tổng số HTX ra đời trong 4 năm trước đó.

Đánh giá thực chất về hiệu quả của HTX, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng không chỉ căn cứ vào thu nhập, lợi nhuận của HTX mà phải dựa trên giá trị gia tăng của hộ gia đình khi tham gia HTX. “Như Bí thư Thành uỷ TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân và Bí thư Tỉnh uỷ Đồng Tháp Lê Minh Hoan nói, hộ gia đình tham gia HTX giúp thu nhập tăng thêm 35% so với trước khi tham gia HTX - đó là giá trị của mô hình của HTX kiểu mới”, Phó Thủ tướng nói.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh yêu cầu giải quyết nợ đọng về văn bản hướng dẫn, đưa Luật HTX 2012 đi vào cuộc sống tốt hơn. Bộ KH&ĐT xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tập thể, HTX đến năm 2030 để có định hướng, chính sách tổng thể, lâu dài, hướng đến mục tiêu có 15.000 HTX trong lĩnh vực vực nông nghiệp hoạt động hiệu quả.

Bộ KH&ĐT nghiên cứu hướng dẫn thủ tục đăng ký chuyển đổi HTX sang doanh nghiệp và các loại hình kinh tế khác; hướng dẫn định mức và thủ tục thực hiện hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp theo Quyết định số 2261/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển HTX giai đoạn 2015 - 2020.

Bộ KH&ĐT chủ trì xây dựng chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và HTX giai đoạn 2021 - 2025 trên cơ sở rà soát nội dung Quyết định 2261, bảo đảm hỗ trợ tập trung, phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi cao; xây dựng hướng dẫn đồng bộ tiêu chí phân loại HTX để thực hiện thống nhất trên cả nước.

Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất chính sách ưu đãi về thuế riêng cho HTX, xem xét quy định thuế thu nhập doanh nghiệp cho HTX chỉ bằng khoảng 70% so với doanh nghiệp vừa và nhỏ; nghiên cứu để miễn thuế 2 năm đầu đối với HTX mới thành lập, hỗ trợ về thuế theo quy định trong thời hạn từ 3 đến 5 năm, miễn thuế thu nhập cá nhân đối với phần thu nhập có được từ vốn góp của HTX, cập nhật trong sửa đổi luật thuế và một số luật trong năm 2018.

Bộ Tài chính sớm hoàn thành nghị định về bảo hiểm nông nghiệp và tổng hợp kết quả xử lý nợ đọng, nợ xấu của các HTX (ước tới thời điểm này là 300 tỷ đồng) có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước để xóa nợ khê đọng cho các HTX, tạo điều kiện cho HTX xã có thể phá sản, giải thể hoặc có thể chuyển đổi được để lấy dư địa cho phát triển HTX kiểu mới tốt hơn.

Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng phương án liên thông giữa thủ tục đăng ký HTX và đăng ký thuế, chủ trì phối hợp với các bộ, ngành có liên quan hướng dẫn xử lý tài sản không chia của HTX khi giải thể, chuyển đổi sang loại hình tổ chức khác, các quy định về đánh giá tài sản không chia khi đây là vấn đề hiện nay các HTX đang vướng mắc nhiều.

Bộ Tài chính phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam hướng dẫn quy định về kiểm toán HTX theo quy định của Luật HTX, trình Thủ tướng ban hành quyết định về quy chế hoạt động của quỹ hỗ trợ phát triển HTX của địa phương. Đối với Quỹ Trung ương, Phó Thủ tướng cho biết đã trình Thủ tướng đồng ý thành lập quỹ phát triển HTX Trung ương với số dư 1.000 tỷ đồng và trong điều kiện ngân sách khó khăn hiện nay, năm nay cũng trích ra 300 tỷ đồng để làm quỹ. Hiện đã có 43 địa phương thành lập quỹ nhưng số dư còn nhỏ.

Đối với Bộ NN&PTNT, Phó Thủ tướng yêu cầu trình Chính phủ ban hành nghị định về hỗ trợ liên kết HTX sản xuất tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; các nghị định sửa đổi Nghị định về chính sách hỗ trợ ngành nghề nông thôn, Nghị định về giảm tổn thất sau thu hoạch và lập đề án trình Chính phủ phê duyệt đổi mới phát triển 15.000 HTX nông nghiệp hoạt động có hiệu quả đến năm 2020 theo Nghị quyết của Quốc hội. Xây dựng đề án hỗ trợ phát triển HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp.

Đối với Ngân hàng Nhà nước, Trưởng Ban chỉ đạo yêu cầu ban hành cơ chế chính sách để khuyến khích các ngân hàng thương mại đẩy mạnh cho HTX vay vốn, đặc biệt là HTX nông nghiệp, sửa đổi Nghị định 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; trong đó đưa tài sản trên đất như nhà lưới, nhà kính, phương tiện hình thành sau sản xuất kinh doanh đều có thể làm tài sản thế chấp để cho vay. Đối tượng vay không chỉ là doanh nghiệp mà cả HTX, trang trại, nông trại. Ngân hàng Nhà nước thống kê khoản nợ của các HTX có nguồn gốc từ tín dụng, giải quyết theo nguyên tắc thị trường và quy định của pháp luật hiện hành để tạo điều kiện cho HTX chuyển đổi hoạt động.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội có hướng dẫn về tiền lương làm căn cứ tính hưởng bảo hiểm xã hội đối với các trường hợp chủ nhiệm HTX không hưởng lương, mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội đối với những người là lãnh đạo HTX và cán bộ HTX.

Phó Thủ tướng đồng tình với đề xuất nghiên cứu ủy thác cho Liên minh HTX Việt Nam một số chức năng quản lý nhà nước, có kế hoạch tăng cường năng lực và phát huy hiệu quả của quỹ phát triển HTX, xây dựng các mô hình điển hình trong việc xây dựng các chuỗi giá trị hỗ trợ cho việc xây dựng thương hiệu của các HTX…

Phó Thủ tướng khẳng định không có HTX nông nghiệp thì không thể tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thực chất là tổ chức lại sản xuất để gắn với ứng dụng khoa học công nghệ; làm cho nông dân liên kết với nhau trong điều kiện của kinh tế thị trường.

Theo Phó Thủ tướng, hiện vẫn còn mặc cảm tư duy của HTX thời bao cấp. “Phải tránh hai cực, một là buông lỏng, không quan tâm, hai là chạy theo phong trào, phá vỡ các nguyên tắc và các quy luật về kinh tế. Bài học là ở đâu Bí thư, Chủ tịch xắn tay vào, ở đó thành công”, Phó Thủ tướng nêu rõ.