Thanh tra việc nhập 7 loại thuốc
Trước đó, tại bản án sơ thẩm ngày 25/8, TAND TP Hồ Chí Minh tuyên phạt nhóm tội “Buôn lậu”, gồm: Nguyễn Minh Hùng (SN 1978, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc VN Pharma) và Võ Mạnh Cường (SN 1978, nguyên Giám đốc công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C), mỗi bị cáo 12 năm tù. Nguyễn Trí Nhật (SN 1975, nguyên Phó Giám đốc VN Pharma) 5 năm tù; Ngô Anh Quốc (SN 1984, nguyên Phó Giám đốc VN Pharma) 4 năm tù. Phan Cẩm Loan (SN 1973, nguyên Phó trưởng Phòng Xuất nhập khẩu VN Pharma) 3 năm 6 tháng tù; Lê Thị Vũ Phương (SN 1982, nguyên Kế toán trưởng VN Pharma) 3 năm tù.
Đối với nhóm tội “Làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức”, gồm: Bùi Ngọc Duy 18 (SN 1986, nguyên Trưởng phòng nghiên cứu phát triển VN Pharma) tháng tù. Phạm Văn Thông (SN 1954, dược sĩ) 2 năm tù treo; Phạm Anh Kiệt (SN 1963, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn - Sapharco) 2 năm tù treo.
Sau khi có bản án sơ thẩm, 8 bị cáo kháng cáo kêu oan hoặc xin giảm nhẹ hình phạt, riêng bị cáo Thông không kháng cáo chỉ xem xét miễn trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, trước bức xúc của dư luận nhân dân cho rằng bản án sơ thẩm xử sai tội danh; VN Pharma có nhiều khuất tất trong việc nhập thuốc; trách nhiệm của Cục quản lý dược (Bộ Y tế) như thế nào trong việc thẩm định và cấp phép cho nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet. Vì vậy Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra việc cấp phép nhập khẩu thuốc, cấp giấy đăng ký lưu hành đối với 7 loại thuốc do VN Pharma nhập về trước khi xảy ra vụ án. Thời gian thanh tra 4 tháng và báo cáo kết quả cho Thủ tướng trước ngày 31/12/2017.
Đến ngày 22/9, Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh ra kháng nghị với đề nghị TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh khi xử phúc thẩm cần tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Án sơ thẩm chưa phản ánh đúng bản chất
Kháng nghị nhận định bản án sơ thẩm chưa phản ánh đúng bản chất, chưa làm rõ nhiều vấn đề, có dấu hiệu bỏ sót tội. Vì mục đích lợi nhuận, bất chấp sức khỏe, tính mạng của người bệnh. Bị cáo Hùng thông qua bị cáo Cường mua lô thuốc H-Capita 500mg Caplet không rõ nguồn gốc, dùng thủ đoạn tinh vi tạo ra hàng loạt hồ sơ giả, con dấu giả, làm giả hóa đơn thương mại, ký giả chữ ký của tham tán đại sứ Việt Nam tại Canada…, để nhập thuốc.
Qua điều tra, Công ty Helix Pharmaceuticals (Canada) không có thật; xác minh các mã thuốc và kiểm tra mã số, mã vạch quốc tế trên toàn cầu hoàn toàn không tìm thấy bất cứ thông tin nào về lô thuốc nêu trên. Đối với vấn đề chi hoa hồng 7,5 tỷ đồng, kháng nghị cũng đề nghị HĐXX làm rõ các bị cáo chi cho bác sĩ nào ở bệnh viện nào và chi cho loại thuốc nào. Vì mua toàn bộ lô thuốc H-Capita 500mg Caplet là 521.000USD (tương đương 5,3 tỷ đồng), nhưng tiền chi hoa hồng 7,5 tỷ đồng, mâu thuẫn này cũng chưa được bản án sơ thẩm làm rõ. Tất cả các khoản tiền nêu trên tòa sơ thẩm đã không tuyên tịch thu nộp vào ngân sách là thiếu sót.
Kháng nghị cũng khẳng định trong quá trình thẩm định, cấp phép lô thuốc H-Capita 500mg Caplet nhập vào Việt Nam đã xảy ra nhiều sai phạm. Trong kết luận của Bộ Y tế cũng có nhiều mâu thuẫn, cho rằng thuốc không được sử dụng cho người, nhưng lại không kết luận đó là thuốc giả mà chỉ cho rằng lô thuốc H-Capita 500mg Caplet là thuốc kém chất lượng! Kháng nghị cũng đề nghị điều tra trách nhiệm của các chuyên gia Cục Quản lý dược liên quan việc thẩm định hồ sơ, cấp phép cho nhập lô thuốc. Việc Công ty Austin (Hong Kong) đã hết hạn hoạt động, nhưng vẫn có 3 chuyên gia ký duyệt. Điều tra việc Cục trưởng Cục quản lý dược thiếu trách nhiệm khi ký duyệt nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500mg Caplet. Vì ngoài lô thuốc này bị phát hiện là giả, còn 7 hồ sơ của các loại thuốc khác cũng được Cục trưởng Cục quản lý dược (thời điểm xảy ra vụ án - PV) ký công văn cho phép nhập và đây là vi phạm nghiêm trọng.
Viện KSND đề nghị thay đổi tội danh
Trong phiên xử phúc thẩm diễn ra từ ngày 19/10, dự kiến sáng 23/10 tuyên án. Tuy nhiên trong quá trình xét xử, do còn nhiều vấn đề chưa làm rõ nên HĐXX nhiều lần quay trở lại phần xét hỏi. Và trong quá trình này, các bị cáo đã phải thừa nhận chi 7,5 tỷ đồng hoa hồng cho bác sĩ tại các bệnh viện. Việc chi hoa hồng thông qua các trình dược viên (nhân viên bán thuốc của VN Pharma - PV).
Khi được nói lời cuối cùng, các bị cáo đều xin HĐXX giảm nhẹ tội. Bị cáo Nguyễn Minh Hùng đã nhận tội trong nước mắt và xin HĐXX… cho tại ngoại để chăm sóc người thân. Còn bị cáo Võ Mạnh Cường cho rằng mình chỉ là trung gian, đại diện hợp pháp của Công ty Helix Pharmaceuticals, được Cục quản lý dược cấp giấy phép hoạt động. Bị cáo không làm giả tài liệu. “Bị cáo mong HĐXX xem lại tất cả những Email, giấy tờ mà bị cáo nộp cho cơ quan An ninh điều tra. Bị cáo cảm thấy rất xấu hổ trước búa rìu dư luận, mong HĐXX tìm ra ông Raymundo để minh oanh cho bị cáo”, bị cáo Cường nói.
Tại phiên tòa, HĐXX phúc thẩm đã mời những người liên quan đến tòa để làm rõ nhiều vấn đề trong việc thẩm định, cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500mg Caplet, nhưng ông Trương Quốc Cường - Cục trưởng Cục quản lý dược đã không đến! Bộ Y tế thì cử một số cán bộ đến dự để trả lời nhưng trước hàng loạt câu hỏi của đại diện Viện KSND Cấp cao và HĐXX, những cán bộ của Bộ Y tế trả lời “vòng vo”, thậm chí ông Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế cho rằng chỉ mới nghiên cứu hồ sơ từ ngày 21/10.
Cũng tại phiên tòa phúc thẩm, ngoài việc bắt tạm giam bị cáo Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường theo lệnh của Phó Chánh án TAND Cấp cao, đại diện Viện KSND Cấp cao đã đề nghị HĐXX hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra theo tội danh “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.
