Bất cập kéo dài
Phó trưởng Ban Quản lý Đường sắt đô thị (ĐSĐT) Hà Nội Lê Trung Hiếu cho biết, theo Quy hoạch GTVT Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, thành phố sẽ có 10 tuyến ĐSĐT.
Tuy nhiên, hiện mới chỉ có tuyến số 2A Cát Linh - Hà Đông được đưa vào khai thác, tuyến số 3 Nhổn - Ga Hà Nội chuẩn bị vận hành trước đoạn trên cao. Hầu hết các dự án ĐSĐT đều kéo dài ngay từ khâu nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến thực tế này là quy định tại Luật Đầu tư, bắt buộc các dự án có giá trị đầu tư trên 10.000 tỷ đồng phải được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư.
“Trên thực tế có nhiều dự án do Hà Nội đầu tư hoàn toàn bằng ngân sách địa phương, và thành phố có thể tự làm được. Bên cạnh đó, việc phải trình ra Quốc hội xem xét, phê chuẩn khiến trình tự thủ tục có thể kéo dài thêm hàng năm” - ông Lê Trung Hiếu nói.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trình tự thủ tục pháp lý quá phức tạp đang là một trong những rào cản lớn nhất đối với những công trình, dự án trọng điểm có ý nghĩa cấp bách với Thủ đô.
Bên cạnh đó, thủ tục pháp lý cũng đang trở thành “thách thức” làm nản lòng các nhà đầu tư. Thạc sĩ Quản lý kinh tế Hoàng Thị Thu Phương nhận định, khâu chuẩn bị đầu tư kéo dài quá lâu, thủ tục phức tạp, rườm rà, trình lên trình xuống khiến nhiều nhà đầu tư không dám tham gia vào những dự án lớn.
“Ngân sách mới chỉ đáp ứng khoảng 20% nhu cầu phát triển hạ tầng, nếu không mở ra hành lang thông thoáng, Hà Nội không thể khơi thông nguồn vốn xã hội hóa, đẩy các dự án lớn vào cảnh “hàng tốt ế dài”, hoặc có tiền mà không tiêu được” - thạc sĩ Hoàng Thị Thu Phương nói.
Chính vì vậy, vấn đề tăng thẩm quyền cho Hà Nội trong quyết định chủ trương đầu tư các dự án trọng điểm, cấp bách được đưa vào Luật Thủ đô nhận được sự ủng hộ rất rộng trãi từ Nhân dân cũng như DN.
Điều 43 - Thẩm quyền về đầu tư, Dự thảo Luật Thủ đô đưa ra khái niệm: “Dự án trọng điểm của Thủ đô là dự án có quy mô lớn, có vai trò tạo động lực, sức lan tỏa, kết nối để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, có ý nghĩa lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, Vùng Thủ đô và cả nước. HĐND thành phố Hà Nội quy định Danh mục dự án trọng điểm của Thủ đô”.
Bước đột phá
Nếu được thông qua, Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ cho phép HĐND thành phố Hà Nội quy định trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đầu tư công và quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án: ĐSĐT; dự án sử dụng vốn đầu tư công tối đa 20.000 tỷ đồng; Dự án sử dụng ngân sách T.Ư, nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nước ngoài giao thành phố Hà Nội làm chủ đầu tư; dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước kết hợp với nguồn vốn ngoài ngân sách; Dự án đầu tư công liên tỉnh nằm trong vùng Thủ đô.
Ông Lê Trung Hiếu cho rằng, đây sẽ là bước đột phá rất mạnh mẽ, giúp Hà Nội vượt qua những rào cản về thủ tục, đẩy nhanh tiến độ những dự án quan trọng, đặc biệt là ĐSĐT.
Ngoài ra, Điều 43, Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cũng cho phép UBND thành phố Hà Nội quy định trình tự, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Công nghệ cao, cụ thể gồm: Dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua, khu đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 500ha hoặc quy mô dân số từ 50.000 người trở lên; Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
HĐND thành phố Hà Nội quyết định chủ trương đầu tư đối với các dự án thuộc thẩm quyền của HĐND cấp huyện theo quy định của Luật Đầu tư công và dự án đầu tư công nhóm A sử dụng vốn ngân sách địa phương, bao gồm cả vốn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên, các nguồn vốn hợp pháp của địa phương thuộc cấp mình quản lý, trừ các dự án: dự án thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh không sử dụng nguồn ngân sách địa phương; dự án sản xuất chất độc hại, chất nổ; dự án hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao.
UBND thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án trên địa bàn gồm: Dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu hoặc nhận chuyển nhượng;
Dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, cho thuê mua, khu đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 300 ha và quy mô dân số dưới 50.000 người; Dự án đầu tư của nhà đầu tư trong nước sử dụng vốn ngoài ngân sách trên địa bàn thuộc thẩm quyền của UBND thành phố Hà Nội. Các dự án này sẽ được HĐND thành phố thuộc thành phố Hà Nội quy định trình tự, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.
UBND thành phố Hà Nội quyết định việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc tế và quy định tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật, định mức chi phí, đơn giá trong các lĩnh vực, phương thức thanh toán khác quy định trong văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan Nhà nước ở T.Ư ban hành, phù hợp với tình hình thực tế, đặc điểm và nhu cầu xây dựng, phát triển Thủ đô.
