Vợ chồng “đại gia” Nguyễn Quốc Đạt (SN 1976) và Nguyễn Thị Hồng Nhung (SN 1977), trú ở xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã dễ dàng qua mặt được Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Tây Hà Nội (BIDV Tây Hà Nội) và Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội. Với thủ đoạn trên, cặp vợ chồng này đã chiếm đoạt được hàng trăm tỷ đồng.
Dùng “tiền ảo” để qua mặt ngân hàng
Sau nhiều lần hoãn tòa, mới đây, TAND TP Hà Nội đã một lần nữa đưa vợ chồng bị cáo Nguyễn Quốc Đạt và Nguyễn Thị Hồng Nhung ra xét xử về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Liên quan đến hành vi trục lợi của vợ chồng Đạt, 3 bị cáo nguyên là cán bộ của Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội và 4 cán bộ BIDV Tây Hà Nội cũng lần lượt bị đưa ra xét xử về các tội: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của tổ chức tín dụng.
Cụ thể, 3 bị cáo nguyên là cán bộ của Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội gồm: Dương Bá Hòa (SN 1961) – nguyên Giám đốc Chi nhánh, Nguyễn Việt (SN 1974) – nguyên Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp và Trần Văn Song (SN 1959) - Tổ trưởng Tổ giao nhận hàng. Còn 4 bị cáo là cán bộ BIDV Tây Hà Nội gồm: Hoàng Kim Ngọc (SN 1967) – nguyên Giám đốc Phòng giao dịch Quang Minh của BIDV Tây Hà Nội, Phạm Quang Vinh (SN 1976) – nguyên Trưởng phòng giao dịch, Đỗ Văn Thường (SN 1978) – nguyên Phó trưởng phòng giao dịch và Nguyễn Mạnh Hà (SN 1985) – nguyên cán bộ quan hệ khách hàng.
Theo truy tố, ngày 16/8/2011, Cơ quan CSĐT - Công an TP Hà Nội nhận được công văn của BIDV Tây Hà Nội tố cáo Nguyễn Thị Hồng Nhung - Giám đốc Công ty TNHH Lưỡng Thổ (Công ty Lưỡng Thổ) và Nguyễn Quốc Đạt - Giám đốc Công ty TNHH Hồng Trang (Công ty Hồng Trang) có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của ngân hàng. Đến ngày 19/8/2011, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCB) có công văn gửi Bộ Công an đề nghị hỗ trợ phong tỏa, quản lý tài sản đối với Công ty Hồng Trang do có dấu hiệu chiếm dụng vốn vay, cho vay bên ngoài với lãi suất cao và có hiện tượng tẩu tán tài sản. Tiếp đó, ngày 1/9/2011, Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội cũng có công văn đề nghị Cơ quan điều tra thu hồi giúp 77,4 tỷ đồng do Công ty Lưỡng Thổ nợ tiền mua thép.
Căn cứ kết quả điều tra, ngày 26/9/2011, Cơ quan CSĐT - Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố các bị can và áp dụng biện pháp tạm giam đối với vợ chồng Đạt để tiến hành điều tra. Quá trình điều tra đã xác định, năm 2003, Đạt thành lập Công ty Hồng Trang và giữ chức giám đốc, còn Nhung đảm nhiệm vai trò kế toán trưởng. Khoảng 5 năm sau, Nhung đứng tên thành lập thêm Công ty Lưỡng Thổ và kinh doanh chủ yếu các mặt hàng thép. Đây được coi như cặp vợ chồng “đại gia” mới nổi trong giới DN.
Tuy nhiên, việc thành lập 2 công ty nêu trên của vợ chồng Đạt thực chất chỉ để ký các hợp đồng mua bán thép giữa hai DN và luân chuyển tiền qua lại với doanh số “ảo” nhằm tạo ra dòng tiền lớn qua tài khoản được cặp vợ chồng này mở tại BIDV Tây Hà Nội. Theo đó, vào năm 2009, Công ty Hồng Trang chỉ có doanh thu 200 tỷ đồng nhưng chỉ một năm sau đã tăng lên tới 1.600 tỷ đồng. Với việc tạo ra doanh số “ảo” như trên, Công ty Hồng Trang đã được Hội đồng tín dụng ngân hàng phê duyệt xếp hạng AA để được hưởng chính sách ưu tiên khi ký các hợp đồng tín dụng và hợp đồng bảo lãnh của ngân hàng. Theo đó, giá trị tài sản đảm bảo chỉ cần từ 30 - 50% là được bảo lãnh.
Tiếp đó, lợi dụng việc các cán bộ ngân hàng đã sơ hở trong quá trình lập hồ sơ tín dụng, thẩm định tài sản bảo đảm tín dụng…, vợ chồng Đạt đã thông qua hợp đồng mua bán thép với Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội, các thư bảo lãnh thanh toán và các hợp đồng tín dụng của BIDV Tây Hà Nội, VCB đã mua rồi nhận đủ 32.984 tấn thép. Sau đó, vợ chồng Đạt nhanh chóng bán hết hàng rồi thu tiền về nhưng lại không trả tiền mua hàng hóa. Với thủ đoạn trên, cặp vợ chồng “đại gia” này đã chiếm đoạt gần 211 tỷ đồng tiền thép của Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội.
Hàng loạt cán bộ vướng vòng lao lý
Cũng theo tài liệu truy tố, việc vợ chồng bị cáo Đạt đã thực hiện hành vi chiếm đoạt trót lọt được số tiền bảo lãnh thanh toán 50 tỷ đồng và hơn 61 tỷ đồng tiền vay là do một số cán bộ Phòng giao dịch Quang Minh BIDV Tây Hà Nội đã có hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Theo đó, quá trình cho vay vốn, bảo lãnh thanh toán đối với Công ty Lưỡng Thổ và Công ty Hồng Trang thì Phòng giao dịch Quang Minh BIDV Tây Hà Nội đã nhận định, đánh giá xếp hạng DN không chính xác, phát hành thư bảo lãnh thanh toán, cho vay vượt giá trị tài sản đảm bảo. Điển hình là việc phát hành Chứng thư bảo lãnh cho Công ty Lưỡng Thổ thực hiện hợp đồng mua bán thép với Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội. Khi đó, Giám đốc Chi nhánh BIDV Tây Hà Nội ký thư bảo lãnh số tiền 75 tỷ đồng nhưng tài sản đảm bảo của DN chỉ có trị giá là 50 tỷ đồng.
Tiếp đó, khi Công ty Lưỡng Thổ lấy lý do gặp khó khăn, Chi nhánh BIDV Tây Hà Nội lại tiếp tục gia hạn nợ cho công ty này thêm 3 lần nữa. Đồng thời, Chi nhánh còn cho phép DN hoán đổi tài sản đảm có giá trị thấp hơn tài sản ban đầu (trong đó có 2 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sổ tiết kiệm với tổng giá trị hơn 34 tỷ đồng). Bên cạnh đó, trước, trong và sau khi cấp bảo lãnh, gia hạn bảo lãnh thì các nhân viên, cán bộ của Phòng giao dịch Quang Minh BIDV Tây Hà Nội cũng không kiểm soát hoạt động kinh doanh, tài chính của DN. Ngoài ra, một số lãnh đạo, cán bộ ngân hàng còn có hành vi đề xuất giải chấp tài sản trái quy định và cấp bảo lãnh thanh toán vượt quá giá trị tài sản đảm bảo.
Cụ thể, bị cáo Nguyễn Mạnh Hà khi đó là cán bộ quan hệ khách hàng đã có hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng như: Đề nghị cấp bảo lãnh cho Công ty Hồng Trang vượt quá giá trị tài sản bảo đảm; không kiểm tra giám sát hoạt động kinh doanh, mua bán sắt thép của Công ty Hồng Trang dẫn đến hậu quả nghiêm trọng là Phòng giao dịch Quang Minh BIDV Tây Hà Nội không thu hồi được hơn 61 tỷ đồng tiền vay và 50 tỷ đồng tiền bảo lãnh thanh toán.
Tương tự, 3 bị cáo Đỗ Văn Thường, Phạm Quang Vinh và Hoàng Kim Ngọc đã thực hiện hành vi đề nghị cấp bảo lãnh thanh toán vượt quá giá trị tài sản đảm bảo, không kiểm tra giám sát hoạt động kinh doanh và hoạt động tài chính của khách hàng là Công ty Hồng Trang dẫn đến việc Phòng giao dịch Quang Minh BIDV Tây Hà Nội không có khả năng thu hồi hơn 61 tỷ đồng tiền vay và số tiền bảo lãnh thanh toán 50 tỷ đồng.
Ngoài ra, tài liệu truy tố cũng xác định, nhóm cán bộ của Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội đã làm giả tài liệu xin cấp hàng từ Công ty với phương thức lấy các bản fax cũ. Hậu quả, Chi nhánh đã bán thép cho DN của vợ chồng Đạt vượt quá giá trị bảo lãnh của ngân hàng và gây thất thoát số tiền 21,1 tỷ đồng.
Tại phiên tòa, khi khai báo về việc chiếm đoạt số tiền hàng trăm tỷ đồng của ngân hàng và Chi nhánh Công ty CP Gang thép Thái Nguyên tại Hà Nội, vợ chồng bị cáo Đạt cho biết, đã dùng một phần để thanh toán nợ gốc cùng lãi cho ngân hàng, chi trả lương nhân viên. Ngoài ra, các bị cáo còn dùng để trả nợ ngoài xã hội nhưng lại không xác định được đã trả tiền cho những ai… Trước những tình tiết mới của vụ án chưa được làm rõ như trên, sau quá trình thẩm vấn, Hội đồng xét xử sơ thẩm TAND TP Hà Nội đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhằm xác định lại tội danh đối với 2 bị cáo Nguyễn Quốc Đạt và Nguyễn Thị Hồng Nhung. Đồng thời, tòa cũng đề nghị Viện KSND cùng cấp xem xét thấu đáo hơn trách nhiệm của những cán bộ BIDV Tây Hà Nội trong vụ án.
