Chiều 17/3, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 21, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã xem xét cho ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).
Có khả năng tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản
Sau khi Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị trình bày tờ trình Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đã trình bày báo cáo thẩm tra.
Về cơ bản, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Nhà ở theo tờ trình của Chính phủ. Tuy nhiên, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật không tán thành với đề xuất sở hữu nhà chung cư có thời hạn.
Theo thông tin báo chí phản ánh, nhiều ý kiến cho thấy, chính sách sở hữu nhà chung cư có thời hạn chưa nhận được sự đồng thuận, quy định này có khả năng tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản, dễ dẫn đến xu hướng mua đất, thay vì mua nhà; phân lô, bán nền khiến giá đất tăng cao; cản trở chính sách phát triển nhà chung cư nhất là các khu vực lớn.
Đa số ý kiến đề xuất không bổ sung về chính sách sở hữu nhà chung cư có thời hạn mà giữ như hiện hành, đồng thời bổ sung một số biện pháp, trình tự thủ tục cụ thể liên quan tới việc phá dỡ, xây dựng lại nhà chung cư. Chẳng hạn, nhà nước quyết định di dời người dân khỏi nhà chung cư không bảo đảm an toàn, không cần có sự đồng thuận của chủ sở hữu nhà chung cư đồng thời bổ sung một số hồ sơ, trình tự di dời.
Nhà chung cư thuộc diện buộc phải phá dỡ thì đã là không an toàn, gây nguy hiểm cho cư dân. Vậy tương tự Luật Đất đai hiện hành, khi việc sử dụng đất gây nguy hiểm cho con người thì nhà nước có quyền cưỡng chế. Nhà nước cần có cơ chế bồi thường hỗ trợ tái định cư thỏa đáng.
Liên quan đối tượng được sở hữu nhà ở và hình thức được sở hữu tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo Luật quy định tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam, cá nhân nước ngoài có các quyền của chủ sở hữu nhà ở cơ bản như công dân Việt Nam, trừ một số điều kiện về số lượng nhà, căn hộ, khu vực được phép sở hữu và thời hạn sở hữu.
Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 5 của Luật Đất đai hiện hành, Điều 5 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thì người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất không bao gồm cá nhân là người nước ngoài. Do đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo giải trình làm rõ nội dung này.
Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, dự thảo Luật còn có một số quy định xung đột, chưa thống nhất với các luật hiện hành và các dự thảo Luật đã và chuẩn bị trình Quốc hội, cụ thể là dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ luật Dân sự, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng, dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi)...
Cần cân nhắc kỹ lưỡng
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao nỗ lực cố gắng của Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra đã chuẩn bị hồ sơ dự án một luật khó, phức tạp, nhạy cảm được nhiều đối tượng quan tâm, từ người mua nhà, muốn có nhà đến các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, các giới các cấp các ngành, trong nước và nước ngoài.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, sau phiên họp này, trên cơ sở hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, dự án đủ điều kiện trình Quốc hội.
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, quyền sở hữu nhà chung cư là vấn đề hệ trọng và nhạy cảm được Nhân dân, cử tri đặc biệt quan tâm và hiện còn nhiều ý kiến khác nhau. Nhiều ý kiến quan tâm đến quy định quyền sở hữu chung cư như phương án Chính phủ trình về có thời hạn, mục đích bảo vệ lợi ích công cộng, vì sức khỏe tính mạng người dân chứ không vì mục đích nào khác, nhưng cần cân nhắc kỹ lưỡng, thận trọng, với các căn cứ cơ sở chính trị vững chắc, căn cứ của Hiến pháp và các pháp luật có liên quan, trên cơ sở các vướng mắc thực tiễn với tinh thần vướng ở đâu sửa ở đó.
Nhấn mạnh “bắt cho đúng bệnh”, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đặt vấn đề: Vướng trong sửa chữa cải tạo nhà chung cư có thực sự xuất phát từ thời hạn sở hữu nhà chung cư? Do đó các cơ quan soạn thảo và thẩm tra cần tiếp tục thảo luận, làm rõ.
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hiện nay đa số ý kiến của Thường trực Ủy ban Pháp luật, ý kiến phản biện chính sách của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bày tỏ băn khoăn và không tán thành quy định này. Theo quy định của Hiến pháp và pháp luật thì quyền sở hữu đối với tài sản được Nhà nước bảo vệ và không ai có thể bị hạn chế, bị tước đoạt trái luật quyền sở hữu quyền khác đối với tài sản…
Về sở hữu nhà chung cư của người nước ngoài, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu đánh giá kĩ tác động và sự phù hợp của luật này với các quy định pháp luật có liên quan và Nghị quyết 18-NQ/TW; nhấn mạnh các cơ quan cần tiếp tục nghiên cứu, đầu tư thêm, cố gắng thật sự khách quan, lắng nghe lẫn nhau vì mục tiêu chung, không gây ra những xáo trộn không cần thiết.
