Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10/2023 tổ chức chiều 4/11, phóng viên đặt câu hỏi, từ đầu năm nay NHNN đã 4 lần điều chỉnh lãi suất điều hành với mức giảm từ 0,5 – 2%/năm. Tuy nhiên lãi suất tiền gửi và cho vay bình quân của các giao dịch phát sinh mới ở thời điểm tháng 8/2023 chỉ giảm 1% so với cuối năm 2022. Xin NHNN cho biết đánh giá về mức giảm lãi suất của các ngân hàng thương mại đã tương xứng với mức giảm lãi suất điều hành của NHNN hay chưa và lãi suất hiện tại có thực sự hấp dẫn doanh nghiệp?
Về vấn đề này, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú đánh giá, cho đến thời điểm hiện nay, nhìn tổng quan mà nói đã đạt mục tiêu giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp và hỗ trợ cho việc tăng trưởng tín dụng, cũng như hỗ trợ thêm việc mở rộng đầu tư để tăng GDP trong năm nay.
Từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành là vừa phù hợp với thực tiễn, vừa tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất. Ngay từ đầu năm NHNN đã chỉ đạo, đưa thông điệp và sử dụng các công cụ để tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất.
Trước hết là lãi suất điều hành, NHNN đã giảm 4 lần và mức giảm đến 2% cho một số các chỉ tiêu, một số mức lãi suất. Đối với các ngân hàng thương mại, đúng là đến khoảng cuối tháng 7, đầu tháng 8 thì mức giảm là khoảng 1% so với cuối năm 2022.
Từ đầu năm, NHNN đã tính toán với mức độ ảnh hưởng của kinh tế thế giới, khả năng chống chịu của nền kinh tế đất nước trước những khó khăn kép đang tác động tới nhiều mặt để điều hành chính sách tiền tệ, hướng tới đảm bảo được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm nay sẽ dưới 4,5% và hỗ trợ tăng trưởng.
NHNN đặt mục tiêu là cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại khoảng từ 1-1,5%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay theo thống kê cũng như đánh giá của NHNN mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới sẽ giảm khoảng 2 - 2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng và mong muốn ngay từ đầu năm với mức lãi suất giảm.
Tất nhiên còn một số khoản cho vay trước đây, khi mà các ngân hàng thương mại huy động cao thì vẫn còn đang có thể neo cao vì độ trễ của chính sách. Để đảm bảo hài hòa các phương án tài chính của các ngân hàng thương mại khi huy động cao thì cho vay cũng tương xứng, tương đồng với nó.
Chính vì thế, NHNN cũng đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm, kể cả những lãi suất cho vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp.
