Giám đốc cơ quan vũ trụ Nga (Roscosmos Yury) Borisov tiết lộ: Các quan chức vũ trụ Nga và Trung Quốc đang “nghiêm túc xem xét” một dự án phối hợp lắp đặt nhà máy điện hạt nhân trên Mặt trăng trong một thập kỷ tới, nhằm cung cấp điện cho khu định cư trên Mặt trăng trong tương lai.
Ông Borisov, cựu phó thủ tướng, người được bổ nhiệm đứng đầu cơ quan vũ trụ Nga vào năm 2022, hôm 5/3 tuyên bố rằng công nghệ cần thiết cho việc phát triển hạt nhân trên mặt trăng gần như đã sẵn sàng.
Tại Lễ hội Giới trẻ Thế giới ở Sochi, ông khẳng định : “Hôm nay chúng tôi đang xem xét nghiêm túc một dự án – vào khoảng năm 2033-2035 – nhằm cung cấp và lắp đặt một bộ nguồn trên bề mặt mặt trăng cùng với các đồng nghiệp Trung Quốc của chúng tôi”.
Ông Borisov cho biết năng lượng hạt nhân có thể là giải pháp cung cấp năng lượng cần thiết cho kế hoạch định cư trên Mặt trăng. Trong khi tấm pin mặt trời sẽ không thể tạo ra đủ điện, robot sẽ được sử dụng để lắp đặt lò phản ứng.
Ông Borisov nói thêm, rào cản công nghệ duy nhất chưa được giải quyết là giải pháp làm mát lò phản ứng. Ông cho biết phía Nga đang nghiên cứu triển khai một "tàu kéo không gian". “Cấu trúc khổng lồ này có thể – nhờ lò phản ứng hạt nhân và tua-bin công suất cao – vận chuyển hàng hóa lớn từ quỹ đạo này sang quỹ đạo khác, thu thập các mảnh vụn không gian và tham gia vào nhiều ứng dụng khác.”
Cuộc thảo luận về lò phản ứng trên mặt trăng diễn ra trong bối cảnh một số nhà quan sát cho rằng cuộc chạy đua không gian thời hiện đại giữa một bên là Mỹ và các đồng minh và một bên là Nga - Trung Quốc đang ngày càng nóng lên.
Trong một diễn biến liên quan, Tổng tư lệnh Bộ chỉ huy Vũ trụ Mỹ Stephen Whiting tuyên bố rằng Trung Quốc đang phát triển năng lực quân sự trên không gian với tốc độ “ngoạn mục”, trong khi Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo rằng Washington đang dẫn đầu một nỗ lực nguy hiểm nhằm quân sự hóa không gian.
Trung Quốc hồi tháng trước cũng cho biết họ đặt mục tiêu đưa phi hành gia Trung Quốc đầu tiên lên mặt trăng trước năm 2030.
Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ Mike Turner hồi tháng trước cáo buộc Nga đang tìm cách triển khai một hệ thống đánh chặn tên lửa trong không gian - có thể mang theo đầu đạn hạt nhân - để tăng cường khả năng chống lại vệ tinh. Đáp lại, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Washington đang sử dụng những tuyên bố sai lầm để đạt được đòn bẩy đàm phán về việc hạn chế vũ khí trên không gian.
Chương trình không gian của Nga trong năm 2022 đã vấp phải một số trở ngại khi sứ mệnh đầu tiên lên mặt trăng kể từ năm 1976 thất bại. Tàu vũ trụ Luna-25 đã hạ cánh xuống mặt trăng vào ngày 19/8/2023.
Vào tháng 2/2024 có thông tin cho rằng Nga có kế hoạch đưa vũ khí hạt nhân vào không gian. Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết những thông tin đó là sai sự thật. Hôm 5/3, ông Borisov đã nhắc lại quan điểm của Tổng thống Putin và nói rằng “không gian không nên có vũ khí hạt nhân”.
