Lần đầu tiên tổ chức phiên chất vấn theo Nghị quyết 549/QH-UBTVQH
Trên cơ sở ý kiến, kiến nghị của cử tri và các đại biểu HĐND TP, tại kỳ họp giữa năm và cuối năm 2023, ngoài việc tái chất vấn việc thực hiện các cam kết, lời hứa và những vấn đề đã được HĐND, Thường trực HĐND TP quyết nghị, kết luận tại các phiên chất vấn, giải trình, HĐND, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã chất vấn về công tác cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử và chuyển đổi số trong hoạt động của các cơ quan Nhà nước thuộc TP; chất vấn về công tác quản lý giao thông đô thị. Đây đều là những vấn đề sát với đời sống, được cử tri và nhân dân quan tâm.
Cùng với đó, theo chương trình công tác, ngày 12/5/2023, Thường trực HĐND TP đã tổ chức phiên chất vấn về việc thực hiện các cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp trên địa bàn TP Hà Nội. Đây là phiên chất vấn đầu tiên của Thường trực HĐND TP khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 thực hiện theo Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đồng thời, trong năm 2023, Thường trực HĐND TP cũng tổ chức phiên giải trình về công tác xây dựng trường học công lập đạt chuẩn quốc gia và việc đầu tư, cải tạo, xây mới trường mầm non, trường phổ thông của TP.
Tại các phiên chất vấn, giải trình với tinh thần đi đến cùng vấn đề được giám sát, các đại biểu đã nêu rõ trách nhiệm của các đơn vị cũng như yêu cầu câu trả lời cụ thể về tiến độ. Với sự điều hành của chủ toạ, các phiên chất vấn đã diễn ra theo tinh thần "hỏi nhanh, đáp gọn", nêu rõ lộ trình giải quyết.
Lãnh đạo các sở, ban, ngành và Chủ tịch một số quận, huyện liên quan đã tham gia trả lời, báo cáo, giải trình những nội dung liên quan, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, cam kết thời gian, tiến độ để hoàn thành công việc. Các đồng chí trả lời chất vấn đã thẳng thắn nhìn nhận các tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực và đưa ra các giải pháp thiết thực, khả thi, cam kết khắc phục để có sự chuyển biến tích cực.
Kết quả phiên chất vấn cho thấy vấn đề được HĐND TP lựa chọn chất vấn, tái chất vấn là trúng và đúng, quan trọng, thiết thực và phù hợp với thực tiễn TP. HĐND TP đã ban hành Nghị quyết phiên chất vấn, trong đó xác định các nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình để tập trung khắc phục, các tồn tại, hạn chế, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác quản lý nhà nước đối với nội dung chất vấn, tái chất vấn.
Tạo hiệu quả rõ nét trong giải quyết những vấn đề bức xúc
Ở HĐND cấp quận, huyện, thị xã, trong thời gian qua hoạt động chất vấn tại các kỳ họp tiếp tục được nâng lên, thời gian chất vấn tăng, số lượng đại biểu, số câu hỏi chất vấn nhiều hơn. Một số địa phương đã tiến hành chất vấn với nội dung rộng khắp, tập trung vào việc thực hiện các kết luận chất vấn, báo cáo giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND tại các kỳ trước đảm bảo theo đến cùng vấn đề và tạo hiệu quả rõ nét trong thực hiện các vấn đề bức xúc trên địa bàn.
Có thể lấy ví dụ như quận Hoàn Kiếm tiến hành chất vấn về tiến độ triển khai các dự án trong kế hoạch đầu tư công năm 2022; Công tác quản lý, sử dụng tài sản công là cơ sở nhà đất do các đơn vị thuộc quận hiện đang quản lý; Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý Nhà nước hướng tới mục tiêu xây dựng chính quyền điện tử. HĐN quận Ba Đình lựa chọn nội dung chất vấn theo từng nhóm lĩnh vực... Một số đơn vị có số lượng ý kiến chất vấn đạt hiệu quả cao như: Hoàn Kiếm, Bắc Từ Liêm, Ba Đình, Quốc Oai, Ba Vì, Thanh Trì, Thường Tín, Ứng Hòa...
Bên cạnh đó, Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã và cấp xã đã tổ chức phiên giải trình của Thường trực HĐND, với hàng trăm ý kiến xác đáng, quan tâm đến những vấn đề bức xúc dân sinh, vấn đề còn hạn chế để tìm hướng tháo gỡ, giải quyết.
Nhiều đơn vị đã lựa chọn đúng và trúng các vấn đề để tổ chức phiên giải trình như: Thường trực HĐND quận Hai Bà Trưng tổ chức phiên giải trình về công tác tham mưu, đề xuất quyết định giao chủ đầu tư đối với các dự án đầu tư công sử dụng nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước; Thường trực HĐND quận Thanh Xuân tổ chức phiên giải trình về công tác quản lý lòng đường, hè đường, trông giữ phương tiện trên địa bàn quận; Thường trực HĐND quận Cầu Giấy tổ chức phiên giải trình về công tác quản lý Nhà nước về quảng cáo trên bảng quảng cáo, băng rôn, biển hiệu, màn hình chuyên quảng cáo, quảng cáo rao vặt trên địa bàn quận;
Thường trực HĐND huyện Thanh Trì tổ chức phiên giải trình về tiến độ, kết quả giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri và kiến nghị của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND huyện năm 2022 thuộc thẩm quyền UBND huyện; Thường trực HĐND quận Đống Đa tổ chức phiên giải trình về công tác đầu tư, xây dựng, cải tạo trường học công lập đạt chuẩn quốc gia, nâng cấp hệ thống y tế và tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn quận; Thường trực HĐND huyện Mỹ Đức tổ chức phiên giải trình về tình hình duy trì vệ sinh môi trường, thu gom, vận chuyển rác thải răn sinh hoạt trên địa bàn huyện đến nơi xử lý; Thường trực HĐND huyện Thạch Thất đã tổ chức phiên giải trình giữa hai kỳ họp HĐND huyện về công tác đảm bảo vệ sinh môi trường trên địa bàn...
Qua theo dõi có thể thấy, các đơn vị đã tổ chức các phiên giải trình theo đúng quy định của Luật, khoa học, đảm bảo nội dung chương trình đề ra. Đối tượng tham gia là các lãnh đạo quận ủy, huyện ủy, UBND, Ủy ban MTTQ, các Ban HĐND, Tổ trưởng các tổ đại biểu, đại diện xã, phường, thị trấn và các phòng ban chuyên môn.
Việc tổ chức các phiên giải trình của Thường trực HĐND quận, huyện, thị xã vừa đảm bảo việc thực hiện các quy định của Luật, vừa góp phần nâng cao vị thế, vai trò của HĐND các cấp trong việc thực hiện giám sát các vấn đề dân sinh, bức xúc tại địa phương.
