Doanh nghiệp “tháo chạy”
Để thực hiện thi công dự án cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đi qua địa bàn tỉnh Quảng Nam, giai đoạn từ năm 2013 đến 2017, mỏ đất với diện tích khoảng 7ha tại thôn Châu Mỹ, xã Bình Quý, huyện Thăng Bình đã được cơ quan chức năng cấp phép khai thác đối với Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam.
Doanh nghiệp này sau đó thực hiện việc khai thác đất đúng theo quy định. Điều đáng nói là sau khi hết giấy phép khai thác trước khi dự án cao tốc nói trên đưa vào hoạt động từ năm 2018 thì doanh nghiệp đã “tháo chạy” khỏi địa phương.
Ghi nhận của phóng viên tại hiện trường, khu vực rộng lớn khai thác đất bị múc tơi bời, để lại nhiều mỏm đá cao và hố sâu hàng chục mét. Cảnh tượng xung quanh mỏ đất tan nát, môi trường trở nên nham nhở suốt nhiều năm qua.
Theo phản ánh của những hộ dân xung quanh, mỏ đất sau khai thác đã để lại cảm giác sợ hãi và nguy hiểm, đặc biệt mỗi khi đi khai thác rừng và chăn thả vật nuôi. Một bộ phận người dân chủ động trồng cây keo lá tràm nhưng cũng không thể cải thiện.
Câu chuyện né tránh hoàn thổ, phục hồi môi trường sau khi khai thác đã diễn ra nhiều năm. Người dân phải sống trong cảnh nguy hiểm, mất tư liệu sản xuất vì đất bị hoang hóa, khô cằn, không thể cải tạo, trở thành những vùng "đất chết".
Trước tình trạng phản ánh của người dân về việc doanh nghiệp không hoàn thổ, ngày 15/3/2022, UBND tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu huyện Thăng Bình đôn đốc xã Bình Quý khẩn trương hoàn thiện thủ tục đóng cửa mỏ khoáng sản do Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam khai thác. Đồng thời phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường đi kiểm tra, xác nhận việc hoàn thành công tác hoàn thổ, phục hồi môi trường.
Cần có giải pháp về hoàn thổ sau khi khai thác
Đại diện lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết UBND tỉnh đã giao UBND huyện Thăng Bình, UBND xã Bình Quý thực hiện việc hoàn thổ, đóng cửa mỏ và phục hồi môi trường đối với mỏ khoáng sản đất tại đồi Châu Mỹ (thôn Quý Xuân, xã Bình Quý, huyện Thăng Bình) sau khi Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam không thực hiện nghĩa vụ.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề, phóng viên đã làm việc với ông Đặng Tấn Dục – Chủ tịch UBND xã Bình Quý. Theo ông Dục, hiện địa phương đang là chủ đầu tư gói thầu nói trên với kinh phí khoảng 1,6 tỷ đồng. Gói thầu được đơn vị mời thầu tại TP Đà Nẵng tổ chức mời thầu và đấu thầu vào tháng 12/2023. Hiện chủ đầu tư đang chờ phía đơn vị trúng thầu là Công ty CP 19-5 tại TP Đà Nẵng vào để thương thảo, kiểm tra thông tin lần cuối trước khi quyết định ký công nhận đơn vị trúng thầu.
Theo lãnh đạo xã Bình Quý, trước khi rời khỏi địa phương, Tổng Công ty Xây dựng Nông nghiệp Việt Nam mới nộp khoảng 1,8 tỷ đồng trong tổng số 3 tỷ đồng tiền ký quỹ để thực hiện khôi phục, hoàn thổ mỏ sau khai thác theo quy định. Do vậy, bài toán về kinh phí cho việc hoàn thổ dự án này cũng khá nan giải vì cần khối lượng thi công lớn.
Trước đó, vào ngày 8/8/2023, UBND tỉnh Quảng Nam thống nhất chủ trương cho Ban Quản lý dự án 4 - đơn vị được Cục Đường bộ Việt Nam giao làm đại diện chủ đầu tư Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E, chỉ đạo đơn vị thi công phối hợp với huyện Thăng Bình đổ vật chất thừa trong quá trình thi công vào khu vực mỏ đất tại đồi Châu Mỹ, xã Bình Quý. Căn cứ khối lượng đã được Ban Quản lý dự án 4 đổ, UBND tỉnh yêu cầu UBND huyện Thăng Bình điều chỉnh giảm khối lượng, hoàn chỉnh hồ sơ cải tạo, phục hồi môi trường mỏ đất tại đồi Châu Mỹ.
Quá trình đổ vật chất thừa tại mỏ đất đối với Ban Quản lý dự án 4, UBND xã Bình Quý cho biết đơn vị có cho người kiểm tra và chỉ cho đơn vị này đổ tại 2 vị trí; các vị trí còn lại sẽ do đơn vị trúng thầu nói trên thực hiện hoàn thổ, phục hồi mỏ trong thời gian đến.
