Sai phạm nghiêm trọng của nguyên Phó Thống đốc Đặng Thanh Bình

Đây là một trong nhiều nhận định trong cáo trạng của Viện KSND Tối cao về bị cáo Bình và các đồng phạm.

Ngày 25/6, TAND TP Hồ Chí Minh đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng tại VNCB đối với 5 bị cáo, gồm: Đặng Thanh Bình (SN 1954, nguyên Phó Thống đốc NHNN Việt Nam); Hà Tấn Phước (SN 1963, nguyên Phó Giám đốc NHNN tỉnh Long An, nguyên tổ trưởng tổ giám sát VNCB); Phạm Thế Tuân (SN 1956, nguyên tổ phó tổ giám sát VNCB, nguyên Phó Giám đốc VietcomBank chi nhánh TP Hồ Chí Minh, thành viên Hội đồng thành viên CBBank); Lê Văn Thanh (SN 1964, nguyên Chánh thanh tra NHNN tỉnh Long An) và Ngô Văn Thanh (SN 1977, nguyên Phó phòng kiểm tra giám sát tuân thủ VietcomBank Long An, thành viên tổ giám sát VNCB).

Theo cáo trạng, Ngân hàng TMCP Đại Tín (TrustBank, sau đổi tên thành VNCB, hiện nay là CBBank) tiền thân là Ngân hàng TMCP Nông thôn Rạch Kiến. Thời điểm đầu năm 2012 có vốn điều lệ 3.000 tỷ đồng do nhóm cổ đông Phú Mỹ (nhóm Phú Mỹ) do bà Hứa Thị Phấn làm đại diện sở hữu 84,92% cổ phần. Từ ngày 9/2/2012 đến 10/7/2012, NHNN tiến hành thanh tra TrusBank kết luận thực trạng tài chính của ngân hàng này cực xấu, vốn chủ sở hữu bị âm trên 2.854 tỷ đồng, lỗ lũy kế trên 6.061 tỷ đồng. Từ kết luận của thanh tra, NHNN có phương án tái cơ cấu (TCC) TrustBank theo hướng cho phép nhóm cổ đông Phú Mỹ chuyển nhượng cổ phần cho nhóm cổ đông Thiên Thanh (Tập đoàn Thiên Thanh do ông Phạm Công Danh làm đại diện) và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý phương án TCC. Ngày 6/9/2012, NHNN ban hành văn bản 652/NHNN-TTGSNH gửi TrustBank thông báo việc chấp thuận chủ trương TCC.

Trên thực tế, trước khi Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho TCC từ ngày 6/6/2012, nhóm Phú Mỹ và nhóm Thiên Thanh đã ký biên bản thỏa thuận chuyển nhượng 84,92% cổ phần và ông Danh tiếp quản, điều hành TrustBank. Ngày 7/2/2013, sau khi được NHNN chấp thuận nhân sự, Phạm Công Danh tổ chức đại hội cổ đông và đảm nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT TrustBank, sau đó đổi tên thành VNCB. Sau khi điều hành VNCB, hoạt động ngân hàng này tiếp tục lỗ, báo cáo kiểm toán cuối năm 2012 báo lỗ lũy kế trên 7.765 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm trên 5.711 tỷ đồng. Đến cuối năm 2013 lỗ lũy kế trên 11.348 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm trên 8.293 tỷ đồng. Đến thời điểm khởi tố vụ án (26/7/2014), vốn chủ sở hữu của VNCB âm 18.469 tỷ đồng, tổng nợ phải trả trên 38.255 tỷ đồng.

Ông Đặng Thanh Bình với chức vụ Phó Thống đốc NHNN có nhiệm vụ phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, vụ Pháp chế, giúp Thống đốc NHNN chỉ đạo việc tái cơ cấu 6 ngân hàng yếu kém theo đề án 254 của Chính phủ, trong đó có TrustBank. Thực hiện chỉ đạo của Thống đốc NHNN về việc TCC TrustBank, ông Bình thành lập Tổ giám sát tại ngân hàng này. Tháng 8/2012, ông Đặng Thanh Bình đã ký tờ trình Thủ tướng Chính phủ về phương án TCC TRustBank, có nội dung: “cần tiếp tục xác minh năng lực tài chính của nhóm cổ đông mới (Thiên Thanh) để đảm bảo nguồn tiền đầu tư vào TrustBank”. Trên cơ sở để nghị của NHNN, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương.

Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, ông Đặng Thanh Bình đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, không thực hiện đúng phương án tái cơ cấu TrustBank do chính Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã trình Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng nhằm bảo đảm tính đúng đắn, chính xác đối với thực trạng và năng lực tài chính của nhóm Phạm Công Danh, để nhóm này tham gia quản lý, nắm giữ cổ phần chi phối để điều hành TrustBank, tạo điều kiện cho Phạm Công Danh sử dụng ngân hàng như một phương tiện để thực hiện các hành vi phạm tội, gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng cho VNCB, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động tài chính tín dụng quốc gia và Nhà nước phải mua lại VNCB với giá 0 đồng.

Đối với tổ giám sát NHNN đặt tại VNCB do ông Đặng Thanh Bình ký quyết định thành lập đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, để Phạm Công Danh và các đồng phạm thực hiện các hành vi phạm tội, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho ngân hàng này. Cụ thể, bị cáo Hà Tấn Phước và Phạm Thế Tuân có trách nhiệm liên quan đối với hậu quả thiệt hại trên 3.454 tỷ đồng; bị cáo Lê Văn Thanh liên quan đến số thiệt hại trên 6.591 tỷ đồng; bị cáo Ngô Văn Thanh liên quan thiệt hại trên 10.046 tỷ đồng.