Người dân ngại ngần với rau siêu thị
Sau khi báo chí thông tin một số nhà cung cấp như: Trình Nhi, HugoFarm, Đông A tại TP Hồ Chí Minh mua rau từ chợ đầu mối, gắn nhãn VietGAP và đưa vào nhiều hệ thống phân phối bán lẻ hiện đại đã khiến người tiêu dùng ngại ngần mua rau tại siêu thị.
Ngày 25/9, tại siêu thị Big C Thăng Long, chị Nguyễn Thu Hương ở phố Nguyễn Khang (quận Cầu Giấy) đang tìm mua rau để chuẩn bị cho bữa ăn gia đình. Sau một hồi lựa chọn, chị quyết định không mua bởi không biết rau mình mua có “chuẩn” hay không.
“Tôi thường xuyên vào siêu thị để mua rau, thịt… bởi tin tưởng sản phẩm bầy bán ở đây là thực phẩm sạch, an toàn. Nhưng khi nghe thông tin trên báo đài về việc một số siêu thị trên địa bàn TP Hồ Chí Minh bán rau “dởm” nên tôi hoang mang, không biết có nên mua rau dán nhãn VietGAP tại siêu thị hay không...” - chị Hương nói.
Nhiều người tiêu dùng cho rằng, họ chấp nhận mua rau sạch với giá cao hơn chợ truyền thống, khi nghe tin siêu thị lại bán rau “bẩn” họ đã mất niềm tin vào chất lượng sản phẩm.
Theo khảo sát của phóng viên tại các siêu thị Winmart, Winmart +, Tops Market… trên địa bàn Thủ đô, mặt hàng rau thuộc những đơn vị ''dính phốt” là Trình Nhi, Đông A, Hugo Farm… không có trên quầy hàng. Những siêu thị này chủ yếu bầy bán rau xanh, rau gia vị, nấm… do các nhà phân phối như: Rau Yên Phú, Công ty CP Omega Phú Thọ… cung ứng với giá từ 25.000 - 125.000 đồng/kg tùy loại. Hạn sử dụng, nguồn gốc các sản phẩm đều được ghi trên bao bì.
Khi được hỏi về việc nguồn cung các sản phẩm trong danh sách bị “điểm tên,” đại diện của hệ thống Winmart cho biết đã ngừng nhập và loại toàn bộ hàng hoá của nhà cung cấp Trình Nhi khỏi quầy kệ từ ngày 19/9 để xác minh, làm rõ thông tin.
Trao đổi với phóng viên về các quy định chất lượng sản phẩm nông sản khi đưa hàng hóa vào hệ thống siêu thị Big C tiêu thụ, Giám đốc điều hành chuỗi Big C miền Bắc Lê Mạnh Phong cho biết, hệ thống siêu thị Big C, Tops Market hiện được kiểm soát chặt chẽ chất lượng trong mọi quy trình đầu, cuối.
Theo đó nhà cung cấp phải gửi toàn bộ giấy tờ như giấy đăng ký kinh doanh, chứng nhận an toàn thực phẩm, công bố chất lượng, giấy VietGAP, Organic (nếu có). Nhà cung cấp cam kết giao hàng đúng như các hồ sơ đã gửi cho siêu thị. Bộ phận kiểm soát chất lượng, bộ phận thu mua sẽ đi kiểm tra thực tế tại nơi sản xuất của nhà cung cấp.
Tương tự, Giám đốc siêu thị Co.op Mart Hà Nội Nguyễn Thị Kim Dung chia sẻ, hiện chuỗi siêu thị Co.opmart cũng áp dụng quy trình đánh giá chất lượng tại 3 khâu, tại vùng canh tác, tại kho và tại quầy kệ siêu thị. Siêu thị cũng tiến hành khảo sát trực tiếp nơi sản xuất. Riêng nhóm hàng rau VietGAP yêu cầu giám sát rất khắt khe, bảo đảm truy xuất nguồn gốc, ghi chép nhật ký từ khi xuống giống, chăm sóc, thu hoạch.
“Co.op Mart sử dụng xe kiểm nghiệm lưu động trực tiếp kiểm tra chất lượng nông sản tại vườn không báo trước cho nhà cung cấp với tổng lượng hơn 24.000 mẫu/năm” - bà Nguyễn Thị Kim Dung nói.
Lỏng lẻo trong khâu quản lý, giám sát
Theo các chuyên gia bán lẻ, nếu nhìn vào quy trình kiểm tra, kiểm soát của những siêu thị trên, có thể thấy vẫn còn nhiều lỗ hổng để rau “bẩn” có thể “chui” vào siêu thị. Mặc dù siêu thị yêu cầu rất chặt chẽ đối với các nhà cung cấp về giấy tờ, thủ tục, xuống tận ruộng để lấy mẫu kiểm tra, tuy nhiên, khi số lượng rau không đủ đáp ứng thì hoàn toàn có thể xảy ra việc nhà cung cấp thu gom rau tại chợ đầu mối rồi dán nhãn rau an toàn.
Thực tế cho thấy cách đây vài năm, đoàn kiểm tra liên ngành TP Hà Nội đã phát hiện HTX rau an toàn Đạo Đức (xã Vân Nội, huyện Đông Anh) thu gom rau trôi nổi ở chợ đầu mối đưa vào các siêu thị, bếp ăn tập thể trên địa bàn Hà Nội tiêu thụ.
Theo chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú, hiện có đến 3 đơn vị gồm: Cục Trồng trọt, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) và Bộ KH&CN, được phép cấp giấy phép cho Tổ chức chứng nhận sự phù hợp cấp giấy chứng nhận VietGAP cho doanh nghiệp sản xuất nông sản.
Cụ thể, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản… muốn chứng nhận sản phẩm được sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn VietGAP sẽ đăng ký với các Tổ chức chứng nhận sự phù hợp. Sau khi kiểm tra thấy doanh nghiệp đủ điều kiện, những đơn vị này sẽ cấp cho các doanh nghiệp giấy chứng nhận sản phẩm sản xuất theo quy trình VietGAP. Như vậy việc cấp chứng nhận VietGAP là do các Tổ chức chứng nhận sự phù hợp thực hiện, không phải Bộ NN&PTNT cấp.
Hiện trong lĩnh vực trồng trọt, hiện có trên 40 tổ chức được cấp quyết định là Tổ chức chứng nhận sự phù hợp VietGAP. “Việc có quá nhiều đơn vị cấp giấy chứng nhận VietGAP là lỗ hổng trong việc quản lý việc tiêu thụ sản phẩm VietGAP” - ông Vũ Vinh Phú nêu rõ.
Đồng tình với ý kiến này, để ngăn chặn rau “bẩn” lọt vào siêu thị, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu kiến nghị, thời gian tới cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra quy mô rộng hơn, có sự kiểm tra chéo giữa các lực lượng, cùng với nâng cao vai trò của địa phương trong quản lý chất lượng nông sản trên địa bàn.
“Việc tăng cường kiểm tra của các cơ quan quản lý Nhà nước, xử lý xử phạt nghiêm minh không chỉ đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng mà còn không bị ảnh hưởng tới những cơ sở sản xuất làm ăn chân chính” - bà Vũ Thị Hậu nêu rõ.
