Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ vướng mắc về pháp lý
Sau phần trả lời của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã có phát biểu tiếp thu, làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nhận định, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã trả lời trực tiếp, thẳng thắn, trách nhiệm và đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Đồng thời, về Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Phó Thủ tướng nhận khuyết điểm trước Quốc hội và người dân đang sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi vì Chương trình này và 2 Chương trình mục tiêu quốc gia còn lại thực hiện chậm.
Theo đó, đến 31/5/2023, phần vốn của năm 2022 cho Chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số chỉ đạt 58,49% vốn đầu tư phát triển, vốn của năm 2023 chỉ đạt được 17,01% vốn đầu tư phát triển. Chúng ta chỉ còn 2,5 năm để thực hiện giai đoạn 1 của dự án này, hơn nữa, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số thụ hưởng chương trình này đang sống ở biên cương, phên giậu của đất nước, đang chịu nhiều khó khăn để gìn giữ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
Phó Thủ tướng nêu rõ, có một số vướng mắc chính trong việc triển khai chương trình. Trước hết, số lượng văn bản ban hành rất nhiều, riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tích hợp từ 118 chính sách, 10 dự án, 22 tiểu dự án, 55 nội dung thành phần, chịu sự quản lý của 23 Bộ, ngành trung ương, nên còn nhiều chồng chéo, xung đột.
Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 71, trong khoảng hơn 2 tháng, 18/18 bộ ngành đã có 59 văn bản trả lời, giải quyết được 261/339 thắc mắc của các cơ quan, địa phương. Với các nội dung còn lại, Chính phủ đang chuẩn bị sửa đổi Nghị định 27, ban hành, điều chỉnh một số thông tư. Việc sửa đổi Nghị định 27 đang được gấp rút tiến hành, ngay trong hôm nay Chính phủ sẽ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp giải trình báo cáo của Chính phủ, cố gắng ban hành trước ngày 15/6.
Thực tế ở địa phương cũng cho thấy, các địa phương không giải ngân được nhiều vốn Trung ương, nhưng giải ngân được tỷ lệ lớn vốn đối ứng địa phương, điều đó cho thấy những quy định còn vướng mắc, gây khó khăn, nên việc tháo gỡ ở các quy định này sẽ tạo được tác động tốt. Thời gian tới, với sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ, hoàn thiện cơ sở pháp lý vững chắc để Chương trình được giải ngân đúng theo yêu cầu.
Nhiều cán bộ dân tộc thiểu số không nói được tiếng dân tộc mình
Trước đó, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã trả lời chất vấn, tranh luận của một số đại biểu Quốc hội, trong đó đối với ý kiến của đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) về tình trạng còn một bộ phận không nhỏ người các dân tộc không dùng, không biết ngôn ngữ của dân tộc mình, Bộ trưởng bày tỏ đồng cảm với đại biểu. Đồng thời cho biết, thực tế hiện nay đang diễn ra vấn đề này có nhiều dân tộc có một số dân tộc người dân tộc thiểu số không biết tiếng nói của mình, không biết chữ viết của mình - đặc biệt trong đội ngũ cán bộ.
Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã có rất nhiều chính sách, trong đó có Nghị định 82 của Chính phủ quy định về việc học và nói chữ viết trong cơ sở giáo dục, trung tâm giáo dục thường xuyên. Vấn đề này thuộc trách nhiệm của Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ đang triển khai đào tạo đội ngũ giáo viên thiết kế chương trình để dạy tiếng nói, chữ viết…
Ở phần trả lời tranh luận của đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (Đoàn Thành phố Hà Nội) về bố trí vốn tăng cường đầu tư; một số hệ thống văn bản chưa phù hợp với quy định pháp luật, đặc biệt là Luật Đầu tư công, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết: Nghị quyết 120 của Quốc hội đặt mục tiêu tập trung các nguồn lực để ưu tiên cho các địa phương và trong Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã thiết kế 10 dự án và tiến hành phân cấp nguồn lực, thẩm quyền điều hành cho địa phương. Tại Trung ương chỉ tập trung vào một số nhiệm vụ, như ban hành thông tư, văn bản hướng dẫn, ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát, hướng dẫn; đồng thời đồng thời xử lý những khó khăn, vướng mắc cho địa phương, phù hợp với chủ trương trong nghị quyết của Quốc hội.
Về nguồn lực đầu tư, Bộ trưởng cho biết, Quốc hội đã phê duyệt bố trí 104.000 tỷ đồng. Với cơ cấu 54 nghìn tỷ đồng vốn sự nghiệp chủ yếu tập trung giải quyết cho những chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân và những chính sách này là những chính sách của giai đoạn 2016-2020 còn hiệu lực thi hành và được tích hợp vào chương trình, nguồn vốn đối tượng hỗ trợ là đối tượng của người dân nên không thể sử dụng nguồn vốn đầu tư theo Luật Đầu tư công mà phải sử dụng nguồn vốn sự nghiệp. Chính vì vậy cơ cấu vốn vốn sự nghiệp nhiều hơn so với các chương trình mục tiêu quốc gia khác.
Giải trình câu hỏi của đại biểu về hệ thống văn bản chính sách pháp luật về công tác dân tộc rất nhiều, có chồng chéo, mâu thuẫn, tản mát nhiều văn bản khác nhau, Bộ trưởng nêu rõ, công tác dân tộc nằm ở nhiều lĩnh vực, ngành khác nhau, nên một văn bản chính sách là lĩnh vực khác nhau nên vẫn cần thiết có hệ thống văn bản chuyên ngành, từng lĩnh vực, chứ không có một văn bản chung cho công tác dân tộc và chính sách dân tộc.
Bộ trưởng cũng khẳng định, hệ thống văn bản hiện nay ban hành tương đối đồng bộ và bám sát quy định pháp luật, sự chồng chéo, mâu thuẫn cũng không có nhiều, Chính phủ sẽ rà soát, điều chỉnh, sửa đổi.
