Tại Tọa đàm "Sửa Luật Thủ đô: Tạo cơ chế đột phá trong thu hút, trọng dụng nhân tài" do Báo Kinh tế & Đô thị vừa tổ chức, các chuyên gia, nhà khoa học đã có những ý kiến đóng góp vào các quy định của Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) liên quan đến vấn đề này.
Trong đó, TS Đoàn Thị Tố Uyên - Trưởng khoa Pháp luật Hành chính - nhà nước, trường Đại học Luật Hà Nội nhận định, thực tế đến nay, mặc dù TP Hà Nội quan tâm, trọng dụng nhân tài nhưng hiệu quả chưa nhiều. Để thực sự thu hút được nhân tài, quan trọng nhất là tạo thể chế pháp luật, có môi trường, tạo điều kiện cho họ làm việc, cống hiến…
Thu hút người tài chưa đạt hiệu quả như mong muốn
Nhận định về kết quả thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao theo quy định của Luật Thủ đô năm 2012, TS Đoàn Thị Tố Uyên cho hay, thời gian qua, các cơ quan của Hà Nội đã chú trọng trong vấn đề thu hút, trọng dụng người tài, đã xây dựng các chính sách cho vấn đề này. Nhưng thẳng thắn nhìn nhận là vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn, mới chủ yếu thu hút người tài qua thành tích học tập xuất sắc. Việc thu hút người tài qua thực tiễn, quá trình làm việc trong các lĩnh vực chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Kết quả thực hiện chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao theo quy định của Luật Thủ đô năm 2012 chưa thực sự hiệu quả có nhiều nguyên nhân, trong đó có cả nguyên nhân lớn là vị trí việc làm có thể chưa giúp người tài phát huy hết được năng lực, sở trường.
Cùng đó, chế độ chính sách dành cho những người tài chưa đủ hấp dẫn để giữ chân được họ vì còn những rào cản, điểm vướng về thể chế. Do đó, với lần sửa đổi Luật Thủ đô lần này, cần đánh giá rõ hơn về thực tế, để đưa ra các cơ chế, chính sách thực sự nổi bật, phù hợp hơn để Hà Nội có thể thu hút, trọng dụng được nguồn nhân lực chất lượng cao.
Có môi trường, tạo điều kiện cho nhân tài làm việc, cống hiến
Đánh giá về chính sách thu hút, sử dụng nhân lực chất lượng cao theo quy định của Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), TS Đoàn Thị Tố Uyên nhận xét: Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) đã thiết kế 1 điều riêng ''Thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao'' (Điều 17) - thể hiện được tinh thần vượt trội, không những tuyển dụng các sinh viên xuất sắc, mà mở rộng thêm cả người nước ngoài; đồng thời bao quát ở nhiều lĩnh vực.
Điểm mới trong dự thảo Luật là thay đổi, mở rộng thêm các đối tượng; đồng thời, thể hiện tinh thần phân quyền của Trung ương cho HĐND TP Hà Nội. Nếu HĐND TP ban hành nghị quyết sẽ cụ thể hoá được cơ chế, chính sách.
Tuy nhiên, cần quy định rõ điều kiện, tiêu chuẩn, điều kiện thế nào để trở thành nhân tài, phải chia ra các nhóm khác nhau.
Khi chính sách này được áp dụng, phải quy định rõ công việc, vị trí việc làm thế nào để thể hiện được chính sách vượt trội. Cùng đó, có cơ chế, thủ tục tuyển dụng đơn giản; khi tuyển dụng vào rồi phải có quá trình đào tạo, bồi dưỡng, sát hạch, điều chỉnh chính sách.
Quan trọng nhất, đó là phải có môi trường cho họ phát huy được năng lực, đảm bảo điều kiện về lương, chính sách vượt trội mới có thể giữ chân được người tài. Do đó, Hà Nội phải cụ thể hoá trong nghị quyết của HĐND TP.
Để thực sự thu hút được nhân tài, quan trọng nhất là tạo thể chế pháp luật, cụ thể rõ về những chính sách, các điều kiện, tiêu chuẩn, đúng vị trí việc làm, có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho các người tài.
Bên cạnh đó, phải có môi trường, tạo điều kiện cho họ làm việc, cống hiến. Phải có lộ trình, trực tiếp đi vào Dự Luật thì một mình Điều 17 chưa đủ, cần phải cụ thể thêm các nội dung, phân quyền, phân cấp, ban hành chi tiết.
“Nếu chỉ giữ một mình Điều 17, có thể lồng ghép thêm các nội dung vào các điều liên quan nhà ở, an sinh xã hội, y tế... Đồng thời, có thể thêm một khoản nhỏ, nhân tài thì được hưởng các chính sách gì…” - TS Đoàn Thị Tố Uyên đề xuất.
Có 2 quốc gia thể hiện được chính sách vượt trội trong thu hút nhân tài, đó là ở Mỹ và Singapore.
Tại Mỹ có hẳn cơ quan chuyên thu hút, trọng dụng nhân tài; thông tin chi tiết, đảm bảo lộ trình, công khai trên cổng thông tin của quốc gia, cụ thể cơ quan nào đang thiếu vị trí nào, đồng thời đưa ra các tiêu chuẩn cụ thể, chi tiết.
Bên cạnh đó, tại đây còn lập kế hoạch đào tạo, sát hạch nhân sự. Thông tin cụ thể chính sách thăng tiến, bổ nhiệm vị trí trong bao lâu; chế độ an sinh đầu tư cho người tài rất nhiều; nguồn lực tài chính dồi dào. Thông tin rõ ban đầu về vị trí việc làm, môi trường làm việc…
Tại Singapore, ngoài chính sách tương tự như ở Mỹ, các chế độ chi trả lương, tiền thuế, thu nhập cá nhân cũng được thực hiện tốt. Chế độ an sinh tại Singapore được coi trọng, để người tài có thể nuôi sống cả gia đình…
TS Đoàn Thị Tố Uyên
