Mừng - lo lẫn lộn
Theo Cục Thống kê Lao động (BLS), 336.000 việc làm đã được thêm vào nền kinh tế Mỹ trong tháng trước, một mức tăng đột biến so với 187.000 việc làm đạt được trong tháng 8, và gần gấp đôi so với dự báo trung bình 170.000 của các nhà phân tích kinh tế.
Việc làm trong Chính phủ chiếm hơn 1/4 số việc làm tăng thêm này, với 73.000 việc làm được thêm vào, cao hơn nhiều so với mức tăng trung bình hằng tháng là 47.000 việc làm. Giải trí và khách sạn cũng là những ngành hưởng lợi lớn, khi có thêm 96.000 việc làm, trong khi thương mại bán lẻ tăng gần 20.000 việc làm. Chỉ có dịch vụ trợ giúp tạm thời ghi nhận tình trạng mất việc làm, với khoảng 4.000 vị trí.
Số lượng việc làm đạt được trong tháng 7 và tháng 8 cũng được điều chỉnh cao hơn báo cáo ban đầu. Trong tháng 7, 79.000 việc làm bổ sung đã được bổ sung so với dự báo ban đầu là 157.000 việc làm, và tháng 8 đã thay đổi từ 187.000 việc làm được thêm thành 227.000 việc làm được tạo ra.
Đối với Main Street, báo cáo này là một tin tốt, nhưng đối với Wall Street Journal thì lại không. Sau khi phục hồi sau đợt sụt giảm hồi đầu tuần, thị trường lao dốc vài phút sau khi báo cáo việc làm BLS được công bố, với chỉ số trung bình công nghiệp tương lai Dow Jones giảm hàng trăm điểm. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm cũng tăng trở lại vào thứ Sáu lên cao hơn 4,8%.
Chris Zaccarelli, giám đốc đầu tư của Independent Advisor Alliance cho biết: “Điều trớ trêu là: thị trường việc làm mạnh hơn nhiều đồng nghĩa với việc chi tiêu tiêu dùng mạnh hơn nhiều, nghĩa là chúng ta vẫn còn xa viễn cảnh suy thoái. Nhưng nếu những điều này dẫn đến phản ứng mạnh mẽ hơn nữa từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), thì cuối cùng nó sẽ làm tăng nguy cơ suy thoái, tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và cuối cùng là lợi nhuận DN thấp hơn”.
Thị trường đã chao đảo vào đầu tuần trước sau một báo cáo đáng báo động về cơ hội việc làm và tỷ lệ bỏ việc ở Mỹ - được gọi là báo cáo JOLTS. Theo đó, có 9,6 triệu cơ hội việc làm mới trong tháng trước, tăng cả so với ước tính và con số của tháng 7. Tỷ lệ tuyển dụng giữ nguyên ở mức 3,7%, mức thấp nhất kể từ khi lệnh đóng cửa vì Covid-19 bắt đầu.
Mặc dù đặt câu hỏi về độ tin cậy của JOLTS so với các báo cáo việc làm khác, các nhà đầu tư tỏ ra không hài lòng với báo cáo này vì họ biết Fed theo dõi chặt chẽ mọi dữ liệu. Phố Wall lo lắng ngân hàng trung ương có thể sử dụng số lượng việc làm tăng nhanh để biện minh cho một đợt tăng lãi suất khác.
Nancy Van Houten, nhà kinh tế trưởng Mỹ tại Oxford Economics, viết trong báo cáo cho các nhà đầu tư: “Thị trường lao động có vẻ vẫn còn thắt chặt. Fed sẽ không đưa ra quyết định chính sách dựa trên một báo cáo JOLTS, nhưng nó dấy lên rủi ro tăng lãi suất khác”.
Fed đã tăng lãi suất 11 lần kể từ tháng 3/2022, hiện giữ ở mức 5,25 - 5,5%, và sẽ họp lần cuối cùng vào tháng 11 tới. Nhiều nhà phân tích đã hy vọng Fed sẽ một lần nữa tạm dừng việc tăng lãi suất trong cuộc họp đó.
Một số tin tốt từ báo cáo JOLTS là tốc độ tăng lương đang giảm đi phần nào - điều được kỳ vọng sẽ giúp giảm lạm phát. Chuyên gia Van Houten lưu ý rằng “tỷ lệ bỏ việc là một chỉ báo tích cực hàng đầu về mức tăng lương và sự suy giảm từ mức đỉnh điểm đến mức điều tiết bổ sung về áp lực lương”.
Nỗi sợ thông điệp Bidenomics
Nhà Trắng đã nhanh chóng nắm bắt được những điểm tích cực từ báo cáo việc làm mới nhất tại Mỹ. “Không phải ngẫu nhiên đâu. Đó là nhờ Bidenomics” - Tổng thống Joe Biden nói trong bài phát biểu hôm 6/10 - “Chúng ta đang phát triển nền kinh tế từ giữa ra và từ dưới lên, chứ không phải từ trên xuống”.
Tổng thống Biden sau đó đổ lỗi cho việc tỷ lệ tín nhiệm thấp đối với các chính sách kinh tế dưới thời ông là bởi báo chí chỉ tập trung vào các khía cạnh tiêu cực của nền kinh tế, đồng thời nói thêm rằng người Mỹ đã trở nên “tích cực hơn về nền kinh tế so với trước đây”.
Trong cuộc thăm dò mới nhất, Gallup đã hỏi cử tri Mỹ để xem họ tin tưởng đảng nào về vấn đề quản lý kinh tế kể từ năm 1951. Kết quả, 53% số người được hỏi tin vào đảng Cộng hòa, so với 39% ủng hộ đảng Dân chủ, đánh dấu một sự chênh lệch cao nhất từ trước đến nay. Điều này xảy ra khi các cuộc thăm dò của NBC News và ABC News cũng cho thấy tỷ lệ tán thành đối với nền kinh tế Mỹ dưới thời Biden lần lượt chỉ ở mức 37% và 36%.
Khảo sát được công bố hồi tuần trước của Bloomberg cũng cho thấy, đối với những người nằm ngoài 20% người giàu nhất tại Mỹ, nền kinh tế quốc gia đang không mấy tốt đẹp. Lý do họ đưa ra là bởi tiền lương đã tụt lại phía sau lạm phát kể từ khi ông Biden trở thành Tổng thống. Hàng triệu cử tri thuộc tầng lớp lao động buộc phải tiêu tiền tiết kiệm của mình để theo kịp giá cả tăng cao. Bây giờ họ đang lâm vào cảnh nợ nần.
Theo Fed, người Mỹ đang nợ thẻ tín dụng nhiều hơn bao giờ hết. Với lãi suất trên thẻ tín dụng tăng từ 14,75% khi ông Biden nhậm chức, lên 20,68% như ngày hôm nay, hàng triệu người Mỹ ngày càng khó có thể mua được ô tô hoặc nhà.
Cuối cùng, mặc dù nước Mỹ có thể đang chứng kiến sự gia tăng chi tiêu xây dựng thực tế, nhưng điều đó vẫn khác xa so với thời kỳ bùng nổ sản xuất. Theo Báo cáo Kinh doanh của Viện Quản lý Cung ứng, tháng 8 đã là tháng suy giảm tháng thứ 10 liên tiếp của hoạt động kinh tế trong lĩnh vực sản xuất tại Mỹ, sau 28 tháng tăng trưởng trước đó. Hơn nữa, sản xuất chỉ chiếm 11% GDP, do đó ngay cả khi lĩnh vực này phát triển thì lợi ích cũng sẽ không được chia sẻ rộng rãi.
Các khoản trợ cấp sản xuất của Bidenomics được cho cũng sẽ không giúp ích gì cho những người lao động có bằng đại học, thay vào đó là chỉ mang lại lợi ích cho các công ty - thường là những công ty lớn và giàu có - cho những dự án mà lẽ ra họ có thể sẽ đảm nhận.
Lấy Đạo luật Giảm lạm phát làm ví dụ. Khoảng một nửa số dự án có trong đạo luật này đã được công bố trước khi nó được thông qua. Thị trường xanh tư nhân đã bùng nổ ngay cả trước khi có trợ cấp. Phần còn lại của những khoản trợ cấp đó mang lại lợi ích lớn cho những người tiêu dùng giàu có về ô tô điện và các sản phẩm khác được chính quyền Biden ưa chuộng.
Micah Roberts, nhà thăm dò ý kiến của NBC News, bình luận: “Nơi mà niềm tin kinh tế đang suy giảm nhiều nhất lại chính là nhóm cử tri cơ sở của Đảng Dân chủ. Đó là giới trẻ, những người Mỹ gốc Phi và người Latinh. Có sự khác biệt rõ ràng giữa chiến dịch Bidenomics và những gì mọi người thực sự cảm thấy”.
Politico dẫn lời nhiều đảng viên đảng Dân chủ muốn Nhà Trắng ngừng thúc đẩy khái niệm Bidenomics, khi cho rằng đây là một thông điệp kinh tế thất bại về mặt chính trị. Michael LaRosa, cựu phát ngôn viên của Đệ nhất phu nhân Jill Biden, nói: “Tôi không hiểu tại sao lại lấy tên của mình đặt thành thương hiệu cho một nền kinh tế vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Nền kinh tế mà mọi người muốn nhìn và cảm nhận nằm trong tài khoản ngân hàng cá nhân của chính họ”.
