Thí điểm đúng đợt cao điểm
Bắt đầu từ 2/2/2024, thu phí không dừng chính thức được Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) thực hiện thí điểm. Nơi được chọn là hai sân bay lớn nhất nước: Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Thời điểm ACV lựa chọn để thực hiện thí điểm cũng rất đặc biệt, đó chính là cao điểm Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2025. Thời gian thử nghiệm thu phí không dừng kéo dài từ ngày 6/2 - 7/3.
Việc triển khai thử nghiệm thu không tiền mặt và thu không dừng tại CHK Tân Sơn Nhất và Nội Bài được thực hiện theo Công điện số 10/2024 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường các giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội Xuân 2024.
Trước đó, để chuẩn bị cho việc thí điểm này, ACV đã phối hợp với Công ty Công nghệ kỹ thuật số (HITD) tiến hành khảo sát, lên phương án lắp đặt thiết bị, kết nối hệ thống thu phí không dùng tiền mặt và tự động không dừng tại Cảng Hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất và Nội Bài. Đại diện ACV khẳng định, việc áp dụng thu phí theo hình thức điện tử không dừng là phù hợp với nhu cầu quản lý hoạt động giao thông nội cảng hàng không, tuân thủ quy định pháp luật hiện hành của Nhà nước.
Một trong những lý do ACV chọn CHK Nội Bài và Tân Sơn Nhất để thực hiện thí điểm thu phí không dừng là bởi hai sân bay này có lượng ô tô ra vào hằng ngày rất lớn.
Theo thống kê, mỗi ngày, sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất có 16.000 - 20.000 lượt phương tiện qua trạm thu phí. Bên cạnh đó, việc tổ chức thu phí ô tô ra vào sân bay hiện vẫn thủ công, tài xế phải dừng xe trước trạm thu phí đầu vào lấy thẻ và trả tiền mặt tại cửa ra, dễ dẫn tới ùn tắc, nhất là các dịp cao điểm lễ, Tết. Đó cũng là một trong những lý do ACV lựa chọn thời gian thí điểm đúng vào dịp cao điểm Tết Nguyên đán Giáp Thìn.
Đã từng có nhiều ý kiến bày tỏ lo lắng về việc thực hiện thí điểm vào đúng cao điểm Tết sẽ gây ra những khó khăn nhất định cho công tác triển khai thu phí không dừng. Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện cho thấy điều ngược lại khi việc thu phí không dừng tại sân bay đã đạt những tín hiệu tích cực.
Làn không dừng lúc nào cũng kín xe
Chiều 22/2, trao đổi với phóng viên Kinh tế & Đô thị, lãnh đạo CHK Nội Bài cho biết, từ khi áp dụng đến nay, việc thu phí không dừng tại sân bay này vẫn hoạt động ổn định và hiệu quả.
“Hiện mới chỉ thử nghiệm 1 luồng trên tổng số 11 luồng ra nên tỷ lệ xe thực hiện thu phí không dừng trên tổng số xe ra vào sân bay sẽ không thể quá cao. Tuy nhiên, luồng thu phí không dừng gần như lúc nào cũng có xe” - vị lãnh đạo này nói.
Theo lãnh đạo CHK Nội Bài, trong thời gian thử nghiệm vừa qua, vẫn có tình trạng xe ô tô đi vào làn thu phí không dừng nhưng sau đó vẫn buộc phải sử dụng tiền mặt. Đó là các trường hợp xe có dán thẻ thu phí không dừng nhưng khi xe đi qua trạm, tín hiệu lại không nhận được.
“Nhiều trường hợp xe không dán thẻ thu phí không dừng vì chủ yếu họ chạy ở Hà Nội, chạy trên các tuyến quốc lộ mà ít đi đường cao tốc. Cũng có trường hợp xe không dán thẻ mà vẫn cố tình đi vào làn không dừng. Việc này thuộc về ý thức của người điều khiển phương tiện” - lãnh đạo CHK Nội Bài nói và cho biết thêm, hiện chưa có thống kê chính thức về số lượng phương tiện thu phí không dừng ra vào sân bay nhưng chắc chắn tỷ lệ sẽ rất cao: “Chỉ cần nhìn bằng mắt thường cũng có thể thấy làn thu phí không dừng gần như lúc nào cũng kín xe”.
Đầu năm 2024, trong công văn gửi Văn phòng Chính phủ về việc bổ sung dịch vụ thu phí không dừng tại các trạm thu phí CHK, sân bay vào dự án thu phí điện tử không dừng đường bộ để triển khai thực hiện.
Bộ GTVT cho biết, việc triển khai thu phí không dừng tại các sân bay là hết sức cần thiết, được các đại biểu Quốc hội rất quan tâm, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và yêu cầu sớm hoàn thành. Hiện nay, tất cả điều kiện về cơ sở vật chất, giải pháp kỹ thuật, công nghệ để triển khai thu phí không dừng tại một số trạm thu phí CHK, sân bay có lưu lượng lớn đã sẵn sàng và có thể triển khai thực hiện ngay.
Theo Bộ GTVT, việc triển khai thu phí không dừng tại các CHK, sân bay ngoài lợi ích to lớn cho xã hội và người dân như đã báo cáo, còn làm tăng hiệu quả đầu tư, tài chính của các dự án thu phí không dừng đường bộ mà Bộ GTVT đang triển khai.
Thu phí thủ công khá bất tiện bởi khi xảy ra ùn ứ, cảng phải điều động thêm nhân lực an ninh khu vực bến xe đón khách ra hỗ trợ giải tỏa, thậm chí xả trạm. Do đó, việc chuyển đổi sang thu phí tự động không dừng là cần thiết, giúp các phương tiện ra vào thông thoáng, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách.
- Giám đốc Cảng Hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất Đặng Ngọc Cương
Ngoài ra, theo số liệu ACV, việc thu phí không dừng tại các CHK sân bay làm tăng hiệu quả việc quản lý, khai thác hệ thống đường dẫn vào sân bay của ACV do giảm khoảng 80% chi phí quản lý thu phí thủ công tại các trạm thu phí sân bay hiện nay. Trong quá trình tổ chức thực hiện, việc thu phí không dừng tại các trạm thu phí CHK, sân bay ngoài sự giám sát của ACV và nhà cung cấp, còn có sự giám sát của Cục Đường bộ Việt Nam và những cơ quan quản lý thuế… nên sẽ bảo đảm công khai, minh bạch, không gây thất thoát trong quá trình thu phí.
